شرایط پاک کردن چیز نجس با آب چیست؟

ستاره | سرویس مذهبی – در فقه اسلامی، راه‌هایی برای برطرف کردن ناپاکی‌ها و نجاسات وجود دارد که اصلی‌ترین پاک کننده نجاسات، آب می باشد.

 

شرط پاک شدن چیز نجس

پاک شدن چیز نجس، یک شرط اساسی دارد و آن این که عین نجاست مثل خون یا بول یا هر نجاست دیگری نباید در آن شی باقی بماند. همیشه لازم نیست که عین نجاست را با شستن و آب کشیدن از بین ببریم بلکه با هر روشی می‌توان آن را از بین برد.

 

پاک کردن چیزهای مختلف

پاک کردن بدن و چیزها، ظرفها، زمین و لباسها هر کدام به روش و تعداد آب ریختن خاصی انجام می‌پذیرد.

 

 

پاک کردن چیزها و بدن نجس با آب کر (غیر از ظروف و لباس‌ها)

چیزهای نجس (به هر نجاستی حتی بول) و بدن انسان اگر در آب کر یا جاری شسته شوند به محض آن که عین نجاست مثل خون یا بول از آنها برطرف شود پاک می‌شوند و دو بار شستن آنها لازم نیست.

همچنین اگر دست را داخل آب کری که در ظرف یا منبعی جمع شده است پاک می‌کنیم به محض اینکه خون از دست شسته شد، پاک می‌شود البته باید توجه داشت که رنگ یا بو یا مزه آب منبع، نباید با خون یا هر نجس دیگر تغییر کند.

• البته برخی از مراجع بین آب کر و جاری تفاوت قائل اند و در آب کر هم دوبار شستن را لازم می‌دانند.

 

پاک کردن چیزها و بدن نجس با آب قلیل (غیر از ظروف و لباس‌ها)

ابتدا باید عین نجاست را از بین ببریم سپس اگر نجاست، بول است باید دو بار به محل نجس آب ریخت و اگر بول نیست یک بار باید آب ریخت و بعد از ریختن آب محل نجس پاک شده است.

در بول اگر بخواهیم عین نجس را هم با آب از بین ببریم باید سه بار آب بریزیم ولی در مثل خون و هر نجس دیگر (غیر بول) دو بار هم کافی است.

 

پاک کردن ظرف نجس با آب کر و جاری

منظور از ظرف، هر چیزی است که در خوردن و آشامیدن مورد مصرف است؛ مثل بشقاب، قابلمه، قاشق و لیوان.

• ظرف نجس را بعد از آن که عین نجاست از آن زائل شد با آب کر و جاری یک بار می‌شویند تا پاک شود.
• یعنی اگر آب کر و جاری یک بار به تمام جاهای نجس آن برسد کافی است یا اگر درون منبع و حوض کر بشوییم به محض آن که عین نجاست از آن زائل شد پاک می‌شود به شرط اینکه رنگ یا بو یا مزه آب منبع با خون یا نجس موجود در ظرف تغییر نکند.
• البته برخی برای پاک شدن ظرف آلوده به مشروبات الکلی، سه بار شستن آن را لازم می‌دانند.

 

پاک کردن ظرف نجس با آب قلیل

همه ظرف های نجس برای پاک شدن با آب قلیل باید سه بار شسته شوند؛ بدین صورت که یا سه بار آنها را پر از آب کنند و خالی کند (آب های خالی شده نجس هستند) یا هر سه بار مقداری کمتر آب در آن بریزند و داخل ظرف بگردانند تا به همه جاهای نجس برسد و هر بار خالی کنند. (اینجا هم آب های خالی شده نجس هستند).

 

 

پاک کردن ظرفی که سگ در آن غذا خورده

ظرفی که سگ از آن، غذا یا آب خورده یا زبان به آن زده یا آب دهان خود را در آن ریخته با آب کر و جاری و قلیل سه بار شسته می‌شود. البته به جای دفعه اول شستن با آب، باید مقداری خاکِ پاک، درون آن ریخته و به جاهای نجس برسانند سپس دو بار با آب بشویند که مجموع خاکمالی کردن و شستن با آب سه بار شود. البته برخی از مراجع می‌فرمایند که باید مقدار کمی هم آب به آن خاک اضافه کرد ولی به حدی که به گِل تبدیل نشود. باید دقت کرد که این چنین ظرفی بدون خاک مالی پاک نمی‌شود، هرچند دفعات متعدد هم شسته شود.

آیت الله خامنه ای و آیت الله مکارم شیرازی:

• ظرفى را که سگ لیسیده است باید اول با خاک مال شستشو کرد و سپس با آب شست. و اگر با آب قلیل شسته مى ‏شود باید پس از خاکمال، دو مرتبه شسته شود.

آیت الله سیستانی:

• ظرفى را که سگ لیسیده است باید اول با خاک مال شستشو کرد و سپس دو مرتبه با آب قلیل یا کُر یا جاری شست.

 

پاک کردن لباس نجس با آب کر و جاری

منظور از لباس و مانند آن، هر چیزی است که آب را به خود می‌گیرد و پس نمی‌دهد. بنابراین همه پارچه های نخی و پلاستیکی، فرشها و موکتها و حتی اسفنجها را شامل می‌شود. اما مثل سفره و مانند آن را شامل نمی‌شود.

• اگر لباس یا فرش نجس را زیر شیر آب پاک کنند باید بعد از آن که عین نجاست مانند خون و بول از آن جدا شد یک بار آن را فشار دهند تا آب داخل آن در حد متعارف بیرون آید. (به این کار خارج کردن غُساله می‌گویند) آب درون پارچه یا فرش و مانند آنها باید با فشار دادن خارج شود و اگر خودبخود بیرون آید، لباس یا فرش و … پاک نمی‌شوند.
• آبهای خارج شده نجس است اما آبهای باقی مانده در فرش و لباس پاک است.
• باقی ماندن رنگ و بوی نجس اشکال ندارد بنابراین اگر جرم خون یا نجاست دیگر از بین رفته اما رنگ خون یا رنگ و بوی دیگر نجاسات باقی مانده باشد اشکالی ندارد.
• اگر هم درون رودخانه یا منبع کر پاک می‌کنند، باید بعد از آن که عین نجس از لباس یا فرش جدا شد یک بار آن را بفشارند تا آب داخل آن خارج شود.

 

 

پاک کردن لباس نجس با آب قلیل

• اگر لباس و مانند آن با بول نجس شده یا باید منتظر بمانیم که بول خشک شود یا مقداری آب قلیل روی آن بریزیم تا عین بول از آن زائل شود. بعد از این که عین بول از بین رفت باید دو مرتبه آب روی آن بریزیم و بعد از هر بار آب ریختن باید فشار دهیم تا آبهای داخل آن خارج شود.
• اما اگر لباس و مانند آن به غیر بول مثل خون و منی آلوده شده، بعد از اینکه مقداری آب روی آنها ریختیم و با مالش لباس و فرش عین خون و منی را از بین بردیم باید یک بار دیگر روی آنها آب بریزیم و بعد از آب ریختن بفشاریم تا آب داخل آن خارج شود که بعد از فشردن لباس و فرش پاک می‌شوند.

 

وسواس در پاک کردن چیز نجس با آب

وسواس از لحاظ شرعی پسندیده نیست و باعث ضعف ایمان و حتی ترک عبادات و واجبات می‌شود. این افراد باید مثل افراد عادی (که البته به مسائل پاک و نجس آگاه اند) رفتار کنند و اگر مثل افراد عادی رفتار کردند چیزهای مورد نظرشان پاک می‌شود و لازم نیست یقین به پاک شدن داشته باشند.

 

راه های ثابت شدن طهارت

پاک شدن چیزی از سه راه ثابت می شود:

• خود انسان یقین کند چیزی که نجس بوده پاک شده است.
• ذو الید یعنی کسی که چیزی را در اختیار دارد مانند صاحب خانه و فروشنده و خدمت کار بگوید، پاک شده است.
• دو شخص عادل خبر بدهد.