ستاره | سرویس مادر و کودک – تغییرات در ظاهر و احساس پستانها یکی از اولین نشانههای بارداری است. این تغییرات را هورمونهایی که در دوران بارداری و پس از زایمان در بدن آزاد میشوند، به منظور آماده سازی بدن برای شیردهی به نوزاد، در پستانها ایجاد میکنند.
هر یک از پستانها دارای ۱۵-۲۰ لوبول است. لوبولها سلولهای تولید شیر هستند که توسط کانالهایی به نوک پستان وصل میشوند و شیر را انتقال میدهند. هاله تیره اطراف نوک پستان آرئول نامیده میشود. در آرئول، برجستگیهای کوچکی، به نام غدههای مونتگومری وجود دارند که مایعی برای مرطوب کردن نوک پستان ترشح میکنند. در دوران بارداری زمانی که سطوح استروژن، پروژسترون و پرولاکتین در بدن شما افزایش مییابد، تغییراتی در پستانها رخ میدهد.
نگرانیهای شایع پستان در بارداری
درد پستان
رشد پستانها در دوران بارداری باعث ایجاد حساسیت یا حتی درد میشود. این حساسیت یا درد را میتوان با استفاده از یک سینه بند محافظ مناسب، کاهش داد. استفاده از سینه بند راحت در هنگام خواب به کاهش درد کمک شایانی میکند.
تودههای پستان، کیست و بارداری
ممکن است در دوران بارداری تودههای پستانی تولید شده و رشد کنند. شایعترین تودههای پستان در زنان باردار عبارتند از:
- کیست سینه – کیسههای پر شده با مایع
- گالاکتوسل – کیسههای پر شده با شیر
- بافت فیبروآنتیوم
تغییر در اندازه تودههای پستانی در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی رخ می دهد. اگرچه اکثر تودههای پستانی در زنان باردار خوش خیم هستند، اما در صورت مشاهده آنها بایستی با پزشک خود در میان بگذارید. تصورنکنید که ایجاد توده پستانی یک تغییر طبیعی در بارداری است، و اجازه ندهید که پزشک بدون معاینه و بررسی بیشتر از آن بگذرد.
پزشک باید اندازه و موقعیت توده، نرمی یا سختی آن و اینکه آیا توده حرکت میکند یا نه، را بررسی کند. توده پستانی میتواند یک کیست پر از مایع یا یک توده جامد باشد. اگر متحرک باشد و به دیواره قفسه سینه متصل نباشد، ممکن است یک کیست یا تومور خوش خیم بنام فیبروآنتیوم باشد.
تشخیص کیست سینه و بارداری
پزشک گاهی اوقات، با معاینه سرپایی میتواند وجود کیست سینه را تشخیص دهد. سونوگرافی مرحله بعدی تشخیص است. در سونوگرافی مشخص میشود که توده پستانی کیست خوش خیم و یا تومور جامد است. گاهی اوقات با سوزن از توده نمونه برداری (بیوپسی) میشود تا تعیین شود که درون توده مایعی وجود دارد (کیست سینه) یا خیر.
اگر سونوگرافی دقیقا مشخص نکرد که توده از چه نوعی است، مرحله بعدی انجام ماموگرافی است. از آنجایی که ماموگرافی با استفاده از پرتو ایکس انجام میشود، برای بسیاری از زنان باردار ممکن است نگران کننده باشد. نگران نباشید، زیرا بدن شما در هنگام ماموگرافی به طور صحیح از تابش پرتو ایکس محافظت میشود و خطر تابش پرتو ایکس به جنین وجود ندارد. البته پیش از انجام آزمایش حتما تکنسین پرتو ایکس را از بارداری خود آگاه سازید.
اما به دلیل بروز تغییرات در پستانها، تا ۲۵ درصد از تمام ماموگرافیهای گرفته شده در دوران بارداری، نتایج منفی کاذب دارند، به این معنی که حتی اگر سرطان وجود داشته باشد آن نشان نمیدهد. به همین دلیل شما نمیتوانید تنها بر روی نتیجه منفی یک ماموگرافی تکیه کنید. در طول بارداری برای تشخیص تودههای پستانی نیاز به بیوپسی برای تشخیص درست است. در بیوپسی، پزشکان با استفاده از یک سوزن مخصوص یا با برش کمی از بافت تحت بی حسی موضعی، نمونهای از توده بر میدارند که به جنین نیز آسیبی نمیرساند.
تغییرات پستانها در دوران بارداری
- رشد و بزرگ شدن پستانها
- حساسیت زیاد، خصوصا در نوک پستان
- تیرهتر شدن نوک پستانها و آرئولها، به دلیل ترشح هورمونهایی که رنگ پوست را تحت تاثیر قرار میدهند.
- برجستگی رگهای تیره رنگ در طول پستانها (به دلیل افزایش خونرسانی به پستانها)
- ترشح و نشت مایع زرد رنگ غلیظ، بنام آغوز (کلستروم) از پستانها
- برجستگی نوک پستانها و آرئولها
- برجستگی غدد کوچک بر روی سطح آرئولها به نام غدد مونتگمری
هورمونهای ترشح شده در دوران بارداری موجب بروز این تغییرات میشوند و در برخی افراد ممکن است شدت این تغییرات بیشتر باشد.
چگونگی کنترل تغییرات پستان در بارداری
در این بخش برای پذیرش این تغییرات در دوران بارداری، راه حلهای مفیدی را به شما ارائه میدهیم.
- رشد و بزرگ شدن پستان ها: سینه بندی تهیه کنید که به شما احساس راحتی دهد و فضا برای رشد پستانهای تان فراهم میکند. استفاده از سینه بندهای معمول در هنگام خواب به شما احساس ناراحتی میدهد. از نیم تنههای ورزشی نخی استفاده کنید.
نکات مهم هنگام خرید سینه بند:- پوشش حمایتی خوب از پستانها
- باند پهن در زیر کاپ پستان
- تسمه شانهای بزرگ
- بستن قابل تنظیم (سینه بندهایی که در پشت بسته میشود احساس راحتتری به شما میدهند)
- عدم استفاده از جک و فنر در سینه بند
- حساس شدن پستانها: در دوران بارداری هورمونهایی در بدن شما ترشح میشوند تا شما را برای شیردهی آماده کنند. کانالهای شیر رشد میکنند و در طول پستان کشیده میشوند همه اینها باعث میشود پستانهای شما حساسیت بیشتری داشته باشند، خصوصا نوک پستانها.
- ترشح کلستروم: کلستروم یا آغوز؛ مایعی شیرین، رقیق و با هضم آسان است. در طول سه ماهه دوم، پستانهای شما شروع به تولید آغوز میکنند. در ابتدا آغوز غلیظ و زرد رنگ است و هنگام تولد نوزاد تقریبا رقیق و بی رنگ است.
نشت آغوز ممکن است در هر زمانی رخ دهد، هنگامی که پستانهای خود را ماساژ میدهید و یا از لحاظ جنسی تحریک میشوید. وقتی این اتفاق میافتد دلیلی برای نگرانی نیست. هم چنین عدم ترشح آغوز در دوران بارداری به معنای عدم تولید شیر هنگام تولد نوزاد نیست.
سخن آخر…
اگر در دوران بارداری تشخیص داده شد که سرطان سینه دارید، خبر خوب این است که احتمالا هیچ تاثیر مخربی روی جنین ندارد. مواردی از انتقال سلولهای سرطان پستان بین مادر و جنین گزارش نشده است. گزینههای درمان نیز به پیشرفت سرطان بستگی دارد که در زمان بارداری تشخیص داده میشود. درمان در سه ماهه دوم و سوم بارداری شبیه به بیمارانی که باردار نیستند انجام میشود و معمولا شامل جراحی و شیمی درمانی است.