“گروه” مرجانی از مجموعهای از هزاران پولیپی که از لحاظ ژنتیکی مشابه هستند، تشکیل شده است. هر پولیپ یک حیوان کیسه مانند است. قطر پولیپها به طور معمول تنها چند میلیمتر و طول آنها نیز بیش از چند سانتیمتر نیست. مجموعهای از ریشههای حساس، محیط پیرامونی دهانه باز مرکزی را احاطه میکنند. اسکلت خارجی هم در نزدیکی پایه بیرون انداخته شده است.
بنابراین، در طول چندین نسل، مجموعه مرجانی یک ویژگی اسکتی را برای گونه خود به وجود میآورند. رئوس انفرادی از طریق بازتولید غیر جنسی پولیپها رشد میکنند. همچنین گونههای جنسیتی از مرجانها وجود دارند که از طریق تخم ریزی تکثیر میشوند: پولیپهای این گونه خاص به طور همزمان سلولهای جنسی بالغ قابل تکثیری را در طول یک یا چند شبی که ماه کامل است، منتشر میکنند. اگر دوست دارید با مزایا و معایب تولید مثل جنسی و غیرجنسی آشنا شوید، به شما پیشنهاد میکنیم حتما مقاله مربوط به آن را در ستاره مطالعه کنید.
هرچند برخی از مرجانها قادر به گرفتن ماهیهای کوچک و پلانکتون و استفاده از سلولهای خارشدار روی ریشههای حساس آنها هستند، اما اغلب مرجانها بیشینه انرژی و مواد مغذی مورد نیاز خود را از دینوفلگلاتهای تک سلولی فتوسنتزی موجود در جنس سیمبیودینیم، که در بافتهای آنها زندگی میکنند، به دست میآورند. اینها معمولاً به نام زوکسنتل (نوعی دینوفلگلات) شناخته میشوند.
این دسته از مرجانها به نور آفتاب نیاز دارند و در آبهای روشن و کم عمق (معمولاً کمتر از ۶۰ متر) زندگی میکنند. مرجانها مشارکت کنندگان اصلی ساختار جسمی صخرههای دریایی مرجانی هستند. چنین صخرههایی در آبهای گرمسیری و نیمه گرمسیری، از قبیل: صخرههای مانع بزرگ واقع در سواحل کره جنوبی و استرالیا پدید میآیند.
مرجانها در چه محیطی از نظر عمق دریا و دمای آب زندگی میکنند؟
صخرههای مرجانی به دلیل محدودیتهای محیطی سخت گیرانه معمولاً منحصر به آبهای گرمسیری و نیمه گرمسیری هستند. مرجانهای صخره ساز قادر به سازگاری با آبهایی که دمای کمتر از ۶۴ درجه فارنهایت (۱۸ درجه سانتیگراد) دارند، نیستند، اما برخی از آنها میتوانند برای مدت کوتاهی در دمای ۱۰۴ درجه فارنهایت (۴۰ درجه سانتیگراد) دوام آورند. همچنین اغلب مرجانهای صخره ساز نیازمند آبهای بسیار شور، در بین ۳۲ تا ۴۲ قسمت در هزار هستند.
آب نیز باید زلال باشد، طوری که حدأکثر نور به آن رسوخ کند. دلیل این امر آن است که اغلب مرجانهای صخره ساز حاوی جلبکهایی فتوسنتزی به نام زوکسنتل هستند. این جلبکها در بافتهای مرجانهای صخره ساز وجود دارند. روابط منحصر به فردی در میان مرجانها و جلبکها وجود دارد. مرجانها یک محیط محافظت شده و همچنین ترکیباتی را که جلبکها برای فتوسنتز نیاز دارند، تعبیه میکنند. اما نکته بسیار مهم این است که زوکسنتل غذای مرجانها را انبار میکند. جلبک برای تولید غذا به واسطه فتوسنتز به نور نیاز دارد.
نیازهای حیاتی مرجانها و صخرههای مرجانی کدامند؟
۱. نور خورشید: مرجانها در آبهای کم عمقی که نور خورشید به آنها میرسد، رشد میکنند. مرجانها به زوکسنتل (جلبک) وابسته هستند. این جلبکها درون آنها و برای تولید اکسیژن و دیگر مواد رشد میکنند، و از آنجایی که جلبکها برای ادامه حیات خود به نور خورشید نیاز دارند، متعاقباً مرجانها نیز بدون نور خورشید قادر به ادامه حیات خود نیستند. مرجانها به ندرت در آبهای دارای عمق بیش از ۱۶۵ پا رشد میکنند.
۲. آب زلال: مرجانها نیازمند آب زلالی هستند که نور خورشید از آن عبور کند. در صورت زلال نبودن آب، مرجانها به خوبی رشد نخواهند کرد. گل و لای و پلانکتون موجب از دست رفتن شفافیت آب میشوند، و همین منجر به کاهش نور رسیده به زوکسنتل میگردد.
۳. دمای بالای آب: مرجانهای صخره ساز برای ادامه حیات خود نیازمند آب گرم هستند. هرچند مرجانهای متفاوت موجود در مناطق مختلف میتوانند نوسانات دمایی مختلفی را تحمل کنند، اما مرجانها معمولاً در آبهای با دمای ۶۸-۹۰ درجه فارنهایت (۲۰-۳۰ درجه سانتیگراد) زندگی میکنند.
۴. آب تمیز: مرجانها به آلودگی و گل و لای حساس هستند. گل و لای شفافیت و زلالی آب را از بین برده و بر روی مرجانها مینشیند. به این ترتیب مانع رسیدن نور خورشید و صدمه دیدن پولیپها میشود. فاضلابهایی که در سواحل اقیانوسی و در نزدیکی صخرههای مرجانی تخلیه میشود حاوی مواد مغذی بسیار فراوانی هستند که موجب رشد بیش از حد خزههای دریایی روی صخره میشود.
۵. آب شور: ادامه حیات مرجانها در گرو شوری آب و وجود تعادل خاصی میان نرخ شوری و آب است. به همین دلیل مرجانها در مناطقی که رودخانهها آب تازه را وارد اقیانوس میکنند، رشد نمیکنند.
وجود فسیل مرجان در لایه های رسوبی کوهستان، بیانگر چه محیطی در گذشته است؟
این مسئله نشان دهنده این است که در گذشته در این منطقه دریای گرم و کم عمق وجود داشته است و بر اثر فعالیتهای کوه زایی منطقه از آب خارج شده است.