ستاره | سرویس سلامت – بذر کتان در دو نوع قهوه ای و طلایی وجود دارد که خصوصیاتی تغذیهای آنها شبیه به هم است و هر دو به یک اندازه دارای اسید چرب امگا ۳ هستند. بذر کتان سرشار از مواد مغذی همچون فیبر، منیزیوم، ویتامین B۱ و B۶، پروتئین، آهن، روی، پتاسیم، زینک و امگا ۳ است. همچنین منبعی برای آنتی اکسیدان ها، فیبر و چربیهای سالم محسوب میشود. از این رو با توجه به این ویژگیها، قصد داریم به ارتباط بین بذر کتان و لاغری شکم بپردازیم.
در واقع عطر و طعم تند تخم کتان و همه آنچه که در آن وجود دارد، آن را برای لاغری و به خصوص لاغری شکم مفید ساخته است؛ با این وجود در نظر داشته باشید که این ماده غذایی، نقش مستقیمی در چربی سوزی و کاهش وزن ایفا نمیکند.
ویژگیهای بذر کتان و نقش آنها در لاغری شکم
۱. روغنی بودن بذر کتان
این خصوصیت باعث احساس سیری و کاهش اشتها در فرد میگردد. اگر کمی از پودر تخم کتان را نیم ساعت پیش از غذا بخورید، اشتهای شما را تا حد زیادی کاهش میدهد و مانع پرخوری میشود. همچنین در حین خوردن غذا نیز میتوانید پودر آن را در دوغ یا ماست خود بریزید و یا همراه با آب بنوشید. این کار باعث میشود که غذا زمان بیشتری در معده بماند و آهستهتر وارد روده کوچک شود. در نتیجه سطح انسولین در بدن پایداری بیشتری دارد و در پی آن احساس سیری و کاهش اشتها را در پی خواهد داشت. در عین حال تنظیم شدن سطح انسولین، تمایل به خوردن غذاهای چرب را کاهش میدهد.
۲. فیبر رژیمی در بذر کتان
فیبر سالم موجود در بذر کتان موجب جذب فراوان آب در بدن میشود که این موضوع به هضم غذا کمک میکند و یبوست و نفخ را از بین میبرد. یبوست و نفخ دو عامل مهم در چاقی شکم هستند. فیبر بذر کتان به پاکسازی و تمیز کردن معده نیز کمک می کند.
۳. اسید چرب امگا ۳
این چربی سالم و لازم برای بدن که به وفور در تخم کتان وجود دارد، سوخت و ساز بدن را افزایش داده و در نتیجه بدن با سوخت و ساز بیشتر، چربیها از جمله چربی شکم را نیز از دست میدهد. امگا ۳ همچنین در درمان التهاب سلولی از جمله ورم روده و ورم معده نقش موثری دارد. لازم به ذکر است که التهاب سلولی سبب قطع ارتباط مفید و به موقع مغز و سیگنالهای هورمونی لپتین میشود که این امر موجب ارسال پیام گرسنگی زیاد به مغز و در نهایت چاقی میگردد. از دیگر خواص امگا ۳ میتوان به کاهش کلسترول خون و تثبیت قند خون اشاره کرد.
۴. لیزاب یا موسیلاژ
بذر کتان از جمله گیاهانی است که حاوی لیزاب ملین است. لیزاب یا موسیلاژ گروهی از ترکیبات گیاهی است که سرشار از پلی ساکارید میباشند. لیزابها در آب کم و بیش حل میشوند و مادهای ژلاتین مانند تولید کرده و حجیم میشوند. لیزابها دارای خاصیت ضد التهاب، مرطوب کنندگی، نرم کنندگی، چسبندگی و بادکننده هستند که مصرف آنها همچنین موجب تسهیل در خروج فضولات روده میگردد. این امر به پاک سازی روده و کوچک شدن شکم کمک میکند. برای این منظور میتوان بذرهای سالم و سائیده نشدۀ کتان را روی زبان گذاشت و بدون جویدن، به همراه آب قورت داد. همچنین میتوان تخم کتان را خیساند و خیساند آن را صبح ناشتا خورد و یا مقداری روغن تخم کتان را با آب گرم مخلوط کرد و نوشید.
۵. آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان های موجود در بذر کتان باعث سم زدایی در بدن و دفع سموم مانده در معده و روده میشوند.
۶. پلی فنول
پلیفنولها دستهای از مواد شیمیایی هستند که به طور طبیعی در گیاهان وجود دارند. بذر کتان سرشار از پلی فنولها از جمله فلانوئیدها و لیگنان ها است. در پژوهشی، میزان مصرف فلاونوئيدها را با شاخص تودهی بدنی(BMI) و اندازهی دور کمر بررسی کردند. محققان دریافتند که مصرف فلاونوئيد بیشتر، با BMI و دور کمر کمتر، در ارتباط است. لیگنانها نیز دستهای از پلی فنولها هستند که در درمان اختلالات و التهاب روده نقش مؤثری دارند؛ به این طریق که به تقویت رشد پروبیوتیکها در بدن کمک میکند و و پروبیوتیکها عملکرد گوارش را بهبود میبخشند. گوارش نامناسب ارتباط مستقیمی با بزرگی و چاقی شکم دارد.
طبع بذر کتان
بذر کتان یا تخم برزک، دارای طبع گرم و خشک است و جهت کاهش سردی معده و در نتیجه اشتهای کاذب میتواند مؤثر واقع شود.
طریقههای مصرف
- بذر کتان میتواند به صورت دانه سالم و سائیده نشده با آب فراوان مصرف شود که بیشتر برای پاک سازی معده استفاده میگردد. اما در این طریقه مصرف، بدن نمیتواند از همه خواص آن بهرهمند شود. همچنین میتوان آن را جوشاند (سه قاشق غذاخوری در یک لیتر آب) و به شکل دم کرده استفاده کرد.
- مخلوط روغن تخم کتان با آب جوش و یا بر روی غذا نیز طریقۀ دیگر مصرف آن است.
- روغن کتان باید به دور از حرارت باشد، زیرا روغنی است که به سرعت اکسایش میشود و اگر بسوزد به بدن آسیب میرساند و عملکرد سلولها را مختل میکند.
- از دیگر روشهای مصرف بذر کتان، پودرکردن آن از طریق آسیاب کردن یا کوبیدن است. به این طریق خواص بیشتری از بذر کتان به بدن میرسد و اثربخشتر خواهد بود. اما یادتان باشد که پودر تخم کتان داری ۵۰ کیلو کالری است و تخم کتان پودر نشده دارای ۳۶ کیلو کالری است. پس پودر آن به مقدار کمتری باید مصرف گردد. همچنین وقتی بذر کتان را پودر میکنید باید آن را هر چه زودتر مصرف کنید، چون در معرض هوا، خاصیت خود را از دست خواهد داد. پس بهتر است هر نوبت فقط به میزان مورد استفاده، کمی از آن آسیاب گردد. پودر بذر کتان را میتوان به نوشیدنی ها، سالاد و یا غذا اضافه کرد.
موارد منع مصرف
زنان باردار و یا شیرده و افرادی که به بیماریهای اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و فیبرویید مبتلا هستند، باید از مصرف بذر کتان خودداری کنند. برای افرادی که انسداد روده، روده التهابی و روده تحریک پذیر دارند نیز مصرف آن ممنوع میباشد. همچنین مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات میباشند نباید از تخم کتان استفاده کنند. تخم کتان اگر با آب فراوان و کافی مصرف نشود میتواند منجر به انسداد روده شود.
سخن آخر
به یاد داشته باشید زمان شروع مصرف بذر کتان امکان دارد با علائمی همچون نفخ، درد معده، یبوست، اسهال و یا حالت تهوع روبهرو شوید. این علائم به مرور زمان در مدت کوتاهی از بین میرود و نیازی به قطع مصرف تخم کتان نیست.