نویسنده: نرگس یزدان پناه
بروزرسانی: 11 مرداد 1401
- ناباروری در دختران
- ناباروری در مردان
- عوامل مشترک در زنان و مردان در ایجاد ناباروری
- پیشگیری از ناباروری
ناباروری دختران
علائم
- قاعدگی نامنظم
- چاقی بیش از حد
- قاعدگی‌های منظم اما دردناک
- وجود موی زائد در برخی از نقاط بدن
روش‌های تشخیص
امروزه با پیشرفت علم پزشکی روش‌های زیادی برای تشخیص ناباروری در دختران وجود دارد. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر است:
- بررسی وضعیت تخمدان‌ها به وسیله سونوگرافی
- انجام آزمایشات هورمونی و تشخیص میزان هورمون‌های موثر در باروری
- بررسی وضعیت رحم به وسیله سونوگرافی و عکس رنگی
- آزمایشات مخصوصی که فاکتور میزان ذخیره تخمدان‌ها را در دختران نشان می‌دهد
شایع‌ترین علل
۵۰ درصد از مشکلاتی که باعث ایجاد ناباروری در یک زوج می‌شود، مربوط به اختلالات زنانه است که برخی از مهمترین آن‌ها شامل این موارد خواهد شد:
- تنبلی تخمدان یا وجود تخمدان پلی کیستیک
- چسبندگی رحم و لوله‌های رحمی
- وجود ناهنجاری‌های غیر طبیعی در رحم مانند رحم دوشاخ، رحم تک شاخ، رحم دیواره دار و …
- وجود فیبروم و کیست در رحم و تخمدان
- مسدود بودن لوله‌های رحمی
- اختلالات هورمونی شدید
- ابتلا به بیماری آندومتریوز
- وجود نقص‌های مادرزادی در قسمت‌های مختلف دستگاه تناسلی زنان
ناباروری در مردان
علائم ناباروری در مردان پیش از ازدواج
اگرچه پیش از ازدواج علائم چندان ملموسی برای تشخیص ناباروری در مردان وجود ندارد اما وجود هر کدام از علائم زیر می‌تواند به نوعی نشانه نازایی در مردان باشد:
- تورم و برامدگی در ناحیه بیضه‌ها
- کاهش موی سر و بدن که می‌تواند نشانگر اختلال هورمونی باشد
- درد و سنگینی در ناحیه کشاله ران‌ها
- بزرگ شدن غیر طبیعی بافت سینه‌ها
- بالا بودن بیضه‌ها
تشخیص ناباروری در مردان پیش از ازدواج
با انجام برخی از آزمایشات و بررسی‌های بالینی مانند آزمایش اسپرموگرافی (اسپروموگرام) که نشان دهنده میزان مایع منی در اسپرم و نیز قدرت حرکتی مناسب اسپرم برای بارور کردن تخمک است، می‌توان ناباروری در مردان را تشخیص داد. همچنین آزمایشات هورمونی و سونوگرافی از ناحیه بیضه‌ها و لوله‌های انتقال دهنده اسپرم نیز میزان توانایی باروری در مردان را نشان خواهد داد.
شایع‌ترین علت‌های ناباروری در مردان
همانگونه که اشاره شد، سهم مردان در ایجاد نا باروری و فرزند آوری خانواده حدود ۵۰ درصد است که این میزان به مشکلاتی از این قبیل مرتبط می‌شود:
- بیماری واریکوسل
- اختلالات هورمونی
- اختلالاتی که باعث عدم اسپرم سازی می‌شود
- عدم تحرک مناسب اسپرم
- انجام جراحی اطراف بیضه در دوران کودکی
بیشتر بخوانید: علت ناباروری مردان چیست؟ + علائم و درمان ناباروری مردان
برخی از عوامل مشترک در زنان و مردان که باعث ایجاد ناباروری در آن‌ها می‌شود
علاوه بر مشکلات عنوان شده که هر کدام باعث ناباروری در یک زوج می‌شود، موارد زیر نیز بیانگر عواملی است که وجود هر کدام در هر فرد ممکن است باعث نازایی در شود:
- ازدواج‌های دیرهنگام باعث پایین آمدن قدرت باروری در افراد خواهد شد.
- بالا بودن اضطراب و استرس در افراد باعث کاهش ترشح هورمون‌های جسمی و در نتیجه اختلال در سیستم فرزند آوری افراد می‌شود.
- استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی و در معرض بودن اشعه‌های مضر در قدرت باروری افراد اختلال ایجاد می‌کند.
- فعالیت‌های سنگین بدنی چه در مردان و چه در زنان باعث به وجود آمدن اختلال در سیستم باروری آن‌ها خواهد شد.
- وجود عفونت در بدن به خصوص در ناحیه تناسلی باعث کاهش کیفیت تخمک در زنان و اسپرم در مردان خواهد شد.
- استعمال مواد مخدر، دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی نیز از جمله مواردی است که باعث اختلال در قدرت باروری زنان و مردان خواهد شد.
- وجود برخی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشارخون بالا نیز ممکن است باعث به وجود آمدن اختلالات هورمونی و در نتیجه نازایی در افراد شود.
پیشگیری از ناباروری
آیا راهی برای پیشگیری از ناباروری دختران در قبل از ازدواج وجود دارد؟
با تشخیص علائم و نشانه‌های وجود ناباروری در دختران قبل از ازدواج می‌توان نسبت به درمان این عارضه اقدام کرد. به عنوان مثال دخترانی که دارای قاعدگی‌های نامنظم و دردناک هستند، می‌توانند زیر نظر پزشک متخصص زنان نسبت به تشخیص وجود بیماری آندومتریوز یا تنبلی تخمدان اقدام کرده و با درمان‌های دارویی از بروز ناباروری بعد از ازدواج جلوگیری به عمل آورند. همچنین پس از تشخیص اختلالات هورمونی در دختران، درمان‌های دارویی برای تنظیم این هورمون‌ها تجویز می‌شود. از دیگر راه‌های پیشگیری از بروز نازایی در زنان می‌توان به عدم استعمال دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی، عدم انجام کار‌های بدنی سخت و طاقت فرسا و نیز رعایت بهداشت به خصوص در ناحیه تناسلی اشاره کرد
روش‌های کلی پیشگیری در بروز ناباروری پیش از ازدواج
پسران و دختران با انجام راهکار‌های زیر می‌توانند از ابتلا به ناباروری جلوگیری به عمل آورند. از جمله این راهکار‌ها می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- محافظت از خود در هنگام انجام فعالیت‌هایی که با مواد شیمیایی و اشعه سر و کار دارد
- عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی و دخانیات
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت که در قدرت باروری افراد تاثیر گذار است
- عدم استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیک به خصوص موبایل و کامپیوتر
- رعایت بهداشت فردی در جهت جلوگیری از عفونت دستگاه تناسلی و جنسی
- رعایت سن مناسب ازدواج و عدم تاخیر در آن
آیا شما از روش‌های دیگری برای تشخیص ناباروری قبل از ازدواج اطلاع دارید؟ لطفاً نظرات و تجربیات خود را در این خصوص با ما و دیگر مخاطبان ستاره درپایین صفحه و در قسمت “ارسال نظر” در میان بگذارید.
