شب قدر از ارزشمندترین زمانها برای ما مسلمانان است که در این شب مسلمانان احیاء میگیرند و خوابیدن در چنین شبهایی را مذموم میدانند. شب قدر در ماه مبارک رمضان قرار دارد و احتمالا یکی از شبهای نوزده، بیست و یکم، یا بیست و سوم این ماه است، لذا مسلمانان هر سه شب را بیدار میمانند و اعمال مخصوص این شبها را انجام میدهند.
مسلمانان معتقدند در شب قدر قرآن جدای از نزول تدریجی به صورت دفعی بر قلب مبارک پیامبر اسلام (ص) نازل گردیده و تقدیر یک سالهی انسانها در این شب رقم میخورد. همچنین ضربت خوردن امیرالمومنین علی (ع) در شب ۱۹ و شهادت آن پیشوای عادل در شب ۲۱ ماه مبارک رمضان اتفاق افتاده است.
تاریخ شب قدر ۱۴۰۲
تاریخ شب قدر ۱۴۰۲: تاریخ شب های قدر در سال ۱۴۰۲ به این شرح است؛ شب قدر اول شامگاه ۱۸ رمضان برابر با یکشنبه ۲۰ فروردین، شب قدر دوم شامگاه ۲۰ رمضان برابر با سه شنبه ۲۲ فروردین و شب قدر سوم شامگاه ۲۲ رمضان برابر با پنجشنبه ۲۴ فروردین خواهد بود.
شب قدر | تاریخ |
شب قدر اول | شامگاه ۱۸ رمضان برابر با یکشنبه ۲۰ فروردین |
شب قدر دوم | شامگاه ۲۰ رمضان برابر با سه شنبه ۲۲ فروردین |
شب قدر سوم | شامگاه ۲۲ رمضان برابر با پنجشنبه ۲۴ فروردین |
۱. عظمت و اهمیت شب قدر
در مورد اهمیت شب قدر همین بس که خداوند سورهای در خصوص این شب نازل فرموده و در این سوره خطاب به پیامبرش میفرماید: «وما ادریک ما لیلة القدر؛ و تو چه میدانی که شب قدر چیست؟»
آنگاه خداوند بدون فاصله به عظمت و بزرگی آن شب اشاره کرده و میفرماید: «لیلة القدر خیر من الف. شهر؛ شب قدر از هزار ماه بهتر است.»
این نوع تعبیر نشانۀ عظمت، منزلت و اهمیت شب قدر است که نشان میدهد، حتی پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) قبل از نزول این آیات به آن واقف نبوده است.
شخصی خدمت امام باقر (علیهالسّلام) عرض کرد: مراد از اینکه شب قدر بهتر از هزار ماه است، چیست؟ ایشان فرمودند: «والعمل الصالح فیها من الصلوة والزکاة وانواع الخیر خیر من الف. شهر لیس فیها لیلة القدر» کار شایستهای مانند نماز، زکات و انواع خوبیها در آن شب برتر از هر کار شایستهای است که در مدت هزار ماه که شب قدر در آن نیست انجام شود.
آنگونه که از آیات و روایات برمیآید، این شب شبی عزیز و مقدس است که در آن تمامی قرآن یکجا بر پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نازل شد. شبی که ملائکه و روح به اذن پروردگار برای تقدیر هر کاری نازل میشوند. شب قدر شب سلام و رحمت بوده و مملو از سلامتی توام با رحمت، درود و ایمنی است. امام سجاد (علیهالسّلام) میفرمایند: شب قدر شب سلام و درود فرشتگان بوده که برکت و خیر آن تا دمیدن صبح برای بندگان مخلص خداوند پیوسته و برقرار است.
۲. احیاء شب قدر
از ویژگیهای مهم این شب احیاء و نیایش به درگاه الهی است. امام موسی بن جعفر (علیهالسّلام) در اینباره میفرمایند: «من اغتسل لیلة القدر واحیاها الی طلوع الفجر خرج من ذنوبه» کسی که در شب قدر غسل کند، تا طلوع صبح بیدار بماند و مشغول عبادت و نیایش الهی باشد از گناهانش پاک میشود.
در این شب با عظمت که کتاب مقدس قرآن برای هدایت انسانها نازل شده و فرشتگان آسمانی برای سلام و درود، فوج، فوج بر زمین فرود میآیند، سزاوار نیست که انسان مؤمن و روزهدار در غفلت به سر برده و خود را از همنشینی با آنها محروم سازد.
۳. علت نامگذاری
چند علت را برای نامگذاری این شبهای عزیز به نام شب قدر میتوان در نظر گرفت، این دلایل به شرح زیر است:
- تقدیر امور سالانه از خیر و شر، عمر و روزى و غیره در این شب
- شرافت و منزلت ویژه این شب
- تنگ شدن زمین به جهت فرود آمدن انبوه فرشتگان در زمین
۴. فضيلت شب قدر
به تصریح قرآن کریم، شب قدر، شب نزول قرآن کریم بر پیامبر اعظم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) است. خداى متعال این شب را بهتر و برتر از هزار شب معرفى مىکند که فرشتگان همراه روح (روح القدس) با اذن پروردگارشان به زمین فرود آمده و به محضر امام زمان (علیه السّلام) مىرسند و آنچه را که در طول یک سال رخ مىدهد، مىنویسند.
۵. آداب شب قدر
بعضی از اعمال شب قدر برای تمام این شبها مشترک است، غسل كردن در آغاز شبهاى نوزده، بيست و يك و بيست و سوم و نيز در آخر شب بيست و سوم؛ احیا و شب زنده داری برای عبادت و راز و نیاز، تلاوت قرآن و دعا کردن یارت امام حسین (علیه السّلام)، خواندن سوره هاى عنکبوت وروم از اعمال مشترک در شبهای قدر هستند. برخی از اعمال نیز مختص یکی از این شبهای عزیز است، همچون اعمال شب اول قدر و ….که به جا آوردن اعمال جداگانه هر شب از مستحبات به شمار میآید.
از اعمال و دعاهای مخصوص این شب میتوان به اختصار به موارد زیر اشاره کرد:
۱- غسل کردن به نیت تقرب به درگاه الهی و برای انجام عبادت
۲- احیاء و شب زنده داری با عبادت، دعا و توسل
۳- تلاوت قرآن و تفکر و تدبر در معانی آن به هر مقدار ممکن و سفارش بر خواندن سورههای روم، عنکبوت، یس و دخان
۴- توبه و استغفار فراوان
۵- خواندن ادعیه وارده همچون جوشن کبیر
۶- خواندن نماز شب قدر (نمازهای وارده بالاخص نماز قضا)
۷- صدقه دادن
۸- قرآن بر سر گرفتن و توسل و تمسک به اهل بیت (علیهالسّلام)
اعمال دیگری نیز در این شبهای عزیز سفارش شدهاند که در این مختصر مجال بازگوئی همه آنها وجود ندارد.
امیدواریم از این مطلب مجله ستاره بهره کافی را برده باشید. همانطور که گفته شد تاریخ شب های قدر امسال نزدیک است و شما میتوانید از مجموعه عکس شب قدر و عکس پروفایل شب قدر برای شبکههای اجتماعی خود استفاده کنید.