خواص زعفران در طب سنتی

ستاره | سرویس خواص شناسی – خواص زعفران در درمان بیماری‌ها بسیار گسترده است و در طب سنتی برای آن مصارف دارویی متعددی ذکر شده است. این گیاه دارویی پرخاصیت، دارای اثرات درمانی متنوعی از جمله خاصیت ضد افسردگی، ضد تشنج، اثرات ضد آسمی، ضد دیابت، ضدالتهاب، ضد اکسیدانت و ضد سرطان می‌باشد. در ادامه با خواص زعفران در طب سنتی، موارد احتیاطی و منع مصرف این گیاه آشنا شوید.

خواص زعفران (طبیعت و خواص درمانی)

زعفران از گیاهانی است که در بسیاری از موارد جنبه دارویی دارد و آثار مثبتی هم در درمان برخی بیماری‌ها دارد. طبع زعفران گرم و خشک است. برخی از مهمترین خواص زعفران در طب سنتی عبارتند از:

• یکی از خواص دارویی مهم کلاله‌های زعفران، اثرات ضدسرطانی آن است. امروزه از خواص زعفران برای پیشگیری و درمان سرطان و ساخت دارو‌های ضد سرطان استفاده می‌شود. جالب است بدانید تحقیقات، اثرات آنتی توموری گیاه زعفران بر روی سرطان‌های مختلف دهانه رحم، کبد، ریه، کلون، پوست، پانکراس، مثانـه و پستان را ثابت کرده‌اند و کلاله زعفران، به علت خاصیت ضد توموری موثر می‌تواند بـه عنوان یک عامل طبیعی ایمن در پیشگیری و درمان انواع سرطان‌ها مطرح شود.
• در طب سنتی از گلبرگ و کلاله زعفران برای جلای چشم و افزایش قدرت بینایی استفاده می‌شود.
• استفاده از ضماد زعفران برای درمان بیماری نقرس و تسکین درد مفاصل مفید است.
• از خواص زعفران دم کرده و مصرف آن در طول هفته به میزان دو بار و یا به صورت یک روز در میان، درمان کبد چرب است.
• زعفران دارای طبع خشک است و از این رو گیاهی مفید برای دفع اخلاط فاسده و محلل و کاهنده اخلاط حاصل از بلغم است. متخصصین طب سنتی به افراد دارای مزاج بلغمی (سرد و تر) توصیه می‌کنند به مدت یک هفته صبح‌ها كمی زعفران میل كنند.
• از خواص چای زعفران در طب سنتی کمک به آسان شدن زایمان‌های سخت است.
• زعفران در پیشگیری و درمان سکته مغزی و قلبی مفید است، به ویژه ناراحتی هایی که ناشی از انسداد عروق باشد.
• خاصیت ضد التهاب و آنتی اکسیدان از خواص زعفران است و مصرف آن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
• مصرف زعفران به همراه غذاها یا نوشیدن چای زعفران به افزایش انرژی و متابولیسم بدن کمک می‌کند و می‌تواند همانند یک انرژی‌زا عمل کرده و سوخت‌وساز بدن را از طریق بهبود گردش خون افزایش دهد. در این ادویه میزان عنصر آهن بالا است که باعث افزایش گلبول‌های قرمز در بدن می‌شود و به تحریک گردش خون و رسیدن اکسیژن به سیستم‌های بدن و اندام‌ها کمک می‌کند و برای پیشگیری از کم خونی مفید است.

• کنترل بیماری دیابت از دیگر خواص زعفران است که در طب سنتی از آن یاد شده است. زعفران حاوی منگنز است و از همین طریق به بهینه سازی سطح قند خون در بدن کمک می‌کند.
• زعفران حاوی مقادیر از کلسیم است و مصرف آن به تقویت استخوان‌ها کمک کرده از بروز پوکی استخوان پیشگیری می‌کند.
• کمک به درمان ناراحتی‌های معده، نفخ شکم، یبوست و تسکین درد معده از خواص زعفران دم کرده است.
• به دلیل وجود انواع ویتامین‌ها به ویژه ویتامین ب۶ در زعفران، مصرف چای زعفران و زعفران در غذاها به آرامش اعصاب و رفع افسردگی کمک می‌کند. یافته‌های پزشکی نشان داده است، زعفران یک گیاه ضدافسردگی ایمن، موثر و بدون عوارض جانبی است. مصرف ۳۰ میلی‌گرم از عصاره زعفران به مدت ۶ هفته باعث کاهش قابل توجهی در علائم افسردگی در بیماران شده است. همچنین از دیگر خواص زعفران بر روی سیستم عصبی بدن خاصیت تسکین درد، کاهش اضطراب و استرس، بهبود الگوهای خواب و به طور کلی آرامش ذهن و بدن است که به‌دلیل وجود ترکیبی به نام سافرانال در این گیاه است.
• استفاده از ادویه زعفران به پاکسازی فضای محیط و به دفع انرژی‌های منفی و راکد کمک می‌کند. به این منظور می‌توانید مقداری زعفران را دم کنید و اجازه دهید عطر آن فضای خانه را پر کند.

ترکیبات شیمیایی زعفران

در کلاله خشک زعفران، بیش از ۱۵۰ ترکیب مختلف از جمله قندها، مواد معدنی، چربی‌ها، ویتامین‌ها و متابولیت‌های ثانویه شامل ترپنها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین و کاروتنوئیدها وجود دارد. همچنین انواع معدنی مورد نیاز بدن مانند آهن، منگنز، کلسیم و… در این ادویه پرخاصیت یافت می‌شود.

مضرات زعفران (موارد احتیاطی و منع مصرف)

1. با وجود خواص بیشمار زعفران در درمان بیماری‌ها و ارزش غذایی بالای این ادویه، زیاده‌روی و مداومت در مصرف آن بسیار مضر و خطرناک است و عوارضی مانند خشکی دهان، سرگیجه، حالت تهوع، اضطراب، خستگی و تغییرات اشتها را باعث می‌شود.
2. از دیگر مضرات زعفران تاثیر مضر آن بر روی سیستم تولید مثل و سقط جنین است، بنابراین زنان حامله باید از خوردن زیاد زعفران در بارداری اجتناب کنند.
3. در پایان لازم به ذکر است، مصرف ۵ گرم زعفران در يک وعده ‌غذایی باعث استفراغ، كاهش ضربان ‌قلب، سرگيجه، بی‌حالی، زردی ‌پوست و عوارض خطرناک ديگر می‌شود که این عواقب حتی می‌توانند منجر به مرگ شود. 

منابع: مجله علوم پزشکی رازی، مجله رویش