سرطان روده چیست؟ بررسی علل و عوامل تا راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – سرطان روده یکی از سرطان‌های شایع دستگاه گوارشی است. در اغلب موارد سرطان روده به عنوان تومورهای غیر خوش خیم کوچک از سلول‌هایی به نام پولیپ‌های آدنوماتوز آغاز می‌شود. با گذشت زمان برخی از این پولیپ‌ها می‌توانند تبدیل به سرطان روده یا سرطان کولون شوند.

 

علائم و نشانه های سرطان روده عبارتند از:

• تغییر در روده شما، از جمله اسهال یا یبوست یا تغییر در میزان دفع مدفوع شما (این موارد در صورتیکه بیش از ۳ الی ۴ هفته طول بکشد، خطرناک می‌باشد.)
• خونریزی مستقیم از مقعد یا خون در مدفوع شما
• ناراحتی مکرر شكم، مانند گرفتگی، ایجاد گاز یا درد
• اینکه احساس می‌کنید روده شما کاملا خالی نیست
• ضعف یا خستگی
• کاهش وزن بدن بدون دلیل مشخص

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان روده هیچ علائمی در مراحل اولیه بیماری ندارند. زمان ظاهر شدن علائم به احتمال زیاد، بسته به اندازه و مکان سرطان در روده متفاوت است.

 

عوامل خطرساز ابتلا به سرطان روده

موارد زیر می تواند خطر ابتلا به سرطان روده یا سرطان کولون را افزایش دهد:

• بالاتر رفتن سن: اکثر افرادی که مبتلا به سرطان کولون تشخیص داده شده‌اند، دارای سنی بیشتر از ۵۰ سال بوده‌اند. سرطان روده در افراد جوان هم اتفاق می‌افتد اما احتمالش بسیار کمتر است.
• نژاد آفریقایی-آمریکایی: افراد با نژاد آفریقایی-آمریکایی خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ نسبت به نژاد‌های دیگر دارند.
• سابقه شخصی سرطان کولورکتال یا پولیپ‌ها: اگر قبلا سرطان کولون یا پولیپ‌های آدنوماتوز داشته‌اید، احتمال خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در آینده برای شما افزایش می‌یابد.
• شرایط التهابی روده: بیماری‌های التهابی مزمن کولون، مانند کولیت زخمی و بیماری کرون، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.

 

 

• سندرم های ارثی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند:  سندرم‌های ژنتیکی که از والدین شما به ارث می‌رسند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند. این سندرم‌ها عبارتند از: پولیپوز آدنوماتوز فامیلی یا خانوادگی، سرطان کولون غیر پولیپی ارثی که همچنین به عنوان سندرم لینچ شناخته می‌شود
• سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ: اگر والدین، خواهر، برادر یا کودک فرد به این بیماری مبتلا شده باشد، احتمال اینکه فرد به سرطان روده بزرگ مبتلا شود بیشتر است. اگر بیش از یک عضو خانواده دارای سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتوم باشد، خطر ابتلا برای فرد حتی بیشتر می‌گردد.
• استفاده از رژیم غذایی حاوی چربی بالا و کم فیبر: پیروی از یک رژیم کم فیبر و حاوی چربی و کالری بالا، سرطان کولون و سرطان رکتوم را به همراه خواهد داشت. تحقیقات در این زمینه نتایج متفاوتی داشته است. بعضی از مطالعات اثبات کرده‌اند که  خطر ابتلا به این سرطان در افرادی که دارای رژیم غذایی حاوی گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده هستند، بالاتر می‌باشد.
• شیوه زندگی کم تحرک: با فعالیت بدنی و داشتن ورزش می‌توانید احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. کم تحرکی یکی از عوامل اصلی ابتلا به انواع بیماری می‌باشد.
• دیابت: افرادی که به دیابت مبتلا بوده و مقاوم به انسولین هستند، بیشتر در معرض خطر هستند.
• چاقی: چاقی یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان روده محسوب می‌شود. داشتن وزن مناسب، می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش خطر ابتلا به این سرطان داشته باشد.
• سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی: سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی، خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می‌دهد.
•  پرتو درمانی برای سرطان: رادیوتراپی‌هایی که در گذشته برای درمان سرطان‌های دیگر انجام شده، باعث افزایش احتمال خطر سرطان کولون و رکتوم می‌شود.

 

 

درمان سرطان روده

درمانی که توسط پزشک تجویز می‌شود، بستگی به میزان پیشرفت بیماری شما دارد. سه گزینه درمان اصلی عبارتند از:

• جراحی
• شیمی درمانی
• پرتو درمانی

جراحی سرطان روده بزرگ در مرحله اولیه بیماری

اگر در مراحل اولیه پیشرفت بیماری خود به سر می‌برید، پزشک ممکن است یک روش جراحی را پیشنهاد کند، مانند:

حذف پولیپ ها در طول کولونوسکوپی: در صورت پیشرفته نشدن سرطان روده شما و سطحی بودن سلول های سرطانی، ممکن است پزشک بتواند در طول کولونوسکوپی آنها را کاملا بردارد.

 

 

برداشتن مخاطی آندوسکوپی: از بین بردن پولیپ‌های بزرگتر ممکن است نیاز به حذف مقدار کمی از پوشش روده بزرگ یا راست روده داشته باشد. این روش به نام برداشتن مخاطی آندوسکوپی خوانده می شود.

 

 

جراحی لاپاروسکوپی: پولیپ‌هایی که در طول کولونوسکوپی قابل برداشتن نیستند ممکن است با استفاده از جراحی لاپاروسکوپی حذف شوند. در این روش جراح شما عمل را از طریق چندین برش کوچک در دیواره شکم انجام می‌دهد و ابزارهایی با دوربین‌های متصل که کولون فرد را بر روی یک مانیتور تصویری نشان می‌دهد انجام می‌دهد. جراح نیز ممکن است نمونه‌هایی از گره‌های لنفاوی را در ناحیه سرطانی پیدا کند.

 

 

ارتباط بین رژیم غذایی و افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ

مطالعات انجام شده بر روی گروه‌های زیادی از مردم نشان داد که یک رژیم غذایی غربی با افزایش خطر ابتلا به سرطان کولون ارتباط دارد. رژیم غذایی غربی دارای چربی زیاد و فیبر کم است. هنگامی که مردم از مناطقی که رژیم غذایی معمولی آن‌ها کم چرب و دارای فیبر بالا است، به مناطقی که رژیم غربی در آن جا رایج است نقل مکان می‌کنند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در این افراد به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.

روشن نیست که چرا این اتفاق می‌افتد، اما محققان درحال مطالعه بر روی این مسئله هستند که آیا یک رژیم غذایی با چربی زیاد و فیبر کم، بر میکروب‌هایی که در روده بزرگ زندگی می‌کنند یا باعث التهاب روده می‌شوند، تاثیر می‌گذارند یا نه. بنابراین رژیم غذایی این چنینی ممکن است به خطر ابتلا به سرطان کمک کند و تحقیق در این خصوص در حال انجام است.

 

داروهای گیاهی مناسب به منظور پاک کردن روده

مصرف چای رازیانه

چای رازیانه می‌تواند به سم زدایی بدن کمک کند زیرا دارای اثر ملین بوده و می‌تواند محرک‌های دستگاه گوارش را فعال کند. گیاه شناسان همچنین معتقدند که رازیانه می‌تواند به سم زدایی کلیه‌ها و کبد کمک کند. مصرف چای رازیانه، سه مرتبه در روز می‌تواند سودمند باشد. برای تهیه این چای، ۱ قاشق چای خوری بذرهای رازیانه را در یک قوری کوچک بریزید و برای ۳-۵ دقیقه بگذارید بجوشد.

 

 نوشیدن چای سنا

سنا یکی دیگر از ملین‌های گیاهی است که می‌تواند برای پاک کردن کولون استفاده شود. خیساندن ۱-۲ گرم چای سنا در آب گرم حدود ۱۰ دقیقه برای آماده شدن کافی است. به یاد داشته باشید که این چای باید مدت کمی بعد از آماده شدن استفاده شود. اگر سابقه بیماری‌های التهابی روده یا انسداد روده دارید، قبل از استفاده از چای سنا باید با پزشک خود مشورت کنید.

 

مصرف آب آلو

آلو نیز به طور سنتی به عنوان ملین کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع یک مطالعه نشان داد که مصرف ۱۲۵ میلی لیتر آب آلو دو بار در روز در مبارزه با یبوست ملایم موثر بود. این ممکن است به علت میزان بالای سوربیتول باشد که به آرامی هضم می‌شود و یک اثر ملین آور ایجاد می‌کند. این مطالعه همچنین نشان داد که در حالی که آب آلو به عنوان یک ملین کار می‌کند، نفخ را بهبود‌ می‌بخشد؛ بنابراین در مورد این درمان بیش از این نیاز به صحبت نیست.

 

مصرف روغن کرچک

در حالی که استفاده از روغن کرچک برای بسیاری از افراد غیر قابل تحمل است، ولی مصرف آن درمانی سالم برای یبوست است. مطالعات در مورد افراد مسن نشان می‌دهد که استفاده از روغن کرچک می‌تواند علائم یبوست را بهبود بخشد و باعث کاهش فشار در هنگام دفع شود. اسید ریسینولیک موجود در این روغن، باعث بهبود حرکت روده می‌شود. با این حال اگر باردار هستید از مصرف این دارو اجتناب کنید، زیرا اعتقاد بر این است که مصرف این روغن باعث زایمان زودرس می‌شود. مصرف بیش از حد روغن کرچک نیز می‌تواند باعث اسهال شود.

 

 

جلوگیری از سرطان روده با رژیم غذایی سالم

جالب است سرطان کولورکتال در قبل از قرن بیستم نسبتا غیر معمول بود؛ اما در ۱۰۰ سال گذشته همراه با رشد اقتصادی صورت گرفته، افزایش شدیدی داشته است. امروزه اکثر سرطان‌های روده در کشورهای صنعتی دیده می‌شود. این آمار در کشورهای کمتر توسعه یافته نیز افزایش می یابد، زیرا آنها بیشتر سبک زندگی غربی را اتخاذ می‌کنند. این به نقش عوامل محیطی و سبک زندگی در افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال اشاره دارد.

بخش بزرگی از شیوه زندگی شما شامل چیزی است که می‌خورید. بنابراین این دستورالعمل ها را در مورد آنچه که باید و نباید برای جلوگیری از سرطان روده انجام دهید، دنبال کنید.

 

مصرف مایعات

اجتناب از مصرف غذاهای جامد برای چند روز می‌تواند به پاک کردن سیستم گوارش کمک کند. مراقب باشید که نوشیدنی‌ها و الکل نیز مصرف نکنید. از آبمیوه‌ها و سبزیجاتی که مواد مغذی را به بدن شما عرضه می‌کنند، استفاده کنید. این نه تنها روده بزرگ شما را تمیز می‌کند، بلکه سموم را نیز از سیستم بدن شما پاک می‌کند.

 

فیبر: دانه‌های کامل و جوانه‌ها

جذب فیبر بالا موجب می‌شود غذاها سریعتر از طریق دستگاه گوارش حرکت کنند و از سمی شدن سیستم گوارش جلوگیری می‌شود. فیبر بدن خود را با مواد غذایی مانند غلات دانه کامل، جوانه‌ها، لوبیا، میوه‌ها و سبزیجات تازه افزایش دهید. همچنین مصرف کربوهیدرات‌های کمتر تصفیه شده مانند آرد سفید یک ایده خوب است.

 

آنتی اکسیدان‌ها: سبزیجات و توت‌های رنگارنگ

خوردن غذاهای غنی از آنتی اکسیدان‌ها برای مبارزه با رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب سلولی و بافت‌های بدنی مفید است. آنتی اکسیدان‌ها مانند کاروتن و بتا کاروتن در مبارزه با رادیکال‌های آزاد مفید هستند. غذاهای غنی از این آنتی اکسیدان عبارتند از:

• سبزیجات قرمز، زرد، نارنجی و سبز
• مصرف چای سبز که غنی از آنتی اکسیدان ها است
• توت ها به یک گروه از مواد شیمیایی گیاهی آنتی اکسیدانی به نام پلی فنول‌ها به عنوان مبارزان سرطان مجهز هستند.

در کالج پزشکی ویسکانسین، کشف شده است که انواع توت‌ها مانند تمشک سیاه و توت فرنگی سرطان کولون را در ۸۰ درصد از موش‌ها مهار می‌کند. در حالی که خواص ضد سرطان در انسان بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته است، محققان نقش مثبت این توت‌ها را در پیشگیری از سرطان تأیید می‌کنند. مصرف آلو، آلو خشک شده و پلی فنل‌ها، موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌شود.

 

اسید فولیک و ویتامین B9 (اسفناج و لوبیا)

اسید فولیک یک عامل مبارزه با سرطان است. اسید فولیک امکان تشکیل سلول و بافت جدید را فراهم می‌کند و سلول‌های قرمز خون را فعال و سالم نگه می‌دارد. در حالی که مکمل‌های اسید فولیک به طور گسترده‌ای در دسترس هستند، مصرف آن‌ها را از طریق منابع طبیعی موجود مانند اسفناج، جوانه، لوبیا و مرکبات افزایش دهید.

 

 کلسیم و ویتامین D: شیر، پنیر و نور خورشید

کلسیم ممکن است اثر محافظتی در برابر سرطان داشته باشد. مصرف حداقل ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز لازم است. منابع طبیعی کلسیم شامل محصولات لبنی مانند شیر و پنیر است. کمبود ویتامین D در افزایش خطر ابتلا به سرطان نیز دخیل است. به هر حال بدن شما نیاز به جذب کلسیم دارد، بنابراین سعی کنید روزانه به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه در معرض نور مستقیم آفتاب قرار بگیرید. شما همچنین می‌توانید مکمل‌ها را دریافت کنید، اما دریافت این نوع ویتامین از منبع طبیعی آن و نور خورشید بهترین راه است.

 

 منیزیم: دانه کدو و اسفناج

منیزیم برای کاهش خطر تومور‌های کولورکتال مفید شناخته شده است. مصرف هر ۱۰۰ میلی گرم منیزیم اضافی در روز، خطر ابتلا به تومور‌های سرطانی روده را ۱۳٪ و خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را ۱۲٪ کاهش می‌دهد.  یک فنجان دانه کدو حاوی ۱۶۸ میلی گرم منیزیم است که می‌تواند ۴۱ درصد از نیاز روزانه شما را تامین کند. اسفناج منبع خوبی از منیزیم است.

 

سولفورافان: کلم بروکلی و کلم

کلم و بروکلی سبزیجاتی هستند که دارای ترکیباتی به نام سولفورافان می‌باشند. کشف شده است که سولفورافان می‌تواند از تشکیل تومورهای کولون پیشگیری کند و همچنین باعث مرگ سلول سرطانی شود.

 

سیر خام و یا پخته شده

خواص سیر حتی به جلوگیری از سرطان نیز گسترش یافته است. هر چه سیر بیشتری مصرف کنید، خطر ابتلا به سرطان معده و کولورکتال را پایین می‌آورید. پخته یا خام فرقی نمی‌کند.

 

 

تاثیر ویتامین C  بر سرطان روده

کاهش التهاب

ویتامین C باعث کاهش التهاب می‌شود. همانند استرس اکسیداتیو، التهاب نیز موجب سرطان می‌شود. در واقع سطح بالایی از پروتئین واکنش پذیر C (نشانگر التهابی)، با تومورهای کولورکتال ارتباط دارد. اما از آنجایی که خواص آنتی اکسیدانی ویتامین C نیز باعث التهاب می‌شود، شما باید بتوانید از مصرف ویتامین C جلوگیری کنید.

 

کاهش pH

ویتامین C باعث کاهش سطوح اسیدی و قلیایی بدن می‌شود. حتی pH بر روی توسعه سرطان تاثیر می‌گذارد. محققان در یک مطالعه فیزیولوژی سلولی و بیوشیمی ۲۰۱۷ متوجه شدند که ویتامین C در حفظ PH پایین درون سلولی سلول‌های روده موثر است. با این حال سلول‌های سرطانی به pH بالا برای رشد و گسترش نیاز دارند. ویتامین C با ایجاد این شرایط، تشکیل تومور را کند یا کاملا متوقف می کند.

برگرفته از : mayoclinic ، curejoy