ستاره | سرویس مادر و کودک – پاسخ به این سوال که «مدت زمان نرمال مدفوع نکردن نوزاد برای چند روز، چه مدتی است؟» بستگی به سن و تغذیه نوزاد دارد و اغلب نوزادانی که در زمان طولانی مدفوع نمیکنند بدون درمان یا با درمانهای خیلی کم خوب میشوند. در اینجا به دلایل مدفوع نکردن نوزاد برای چند روز و مواردی که اضطرار پزشکی دارد، اشاره شده است و تلاش کردهایم به نگرانیهای شما درباره یبوست نوزادتان پاسخ دهیم.
دلایل مدفوع نکردن نوزاد برای چند روز
۱- نوزادانی که بیشتر از ۸ هفته هستند و به مدت ۴ تا ۵ روز پوشک خود را کثیف نکردهاند به این معنا نیست که به یبوست دچار شدهاند.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند مخصوصاً اگر خوردن غذاهای جامد را شروع نکرده باشند و ۲ تا ۳ ماهه باشند میتوانند براحتی دو هفته بدون مدفوع کردن را سپری کنند. شیر مادر در واقع همه آن چیزی است که بدن نوزاد شما احتیاج دارد. بنابراین تولید مواد دفعی از بدن نوزاد، بسیار کم است. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند تقریباً هرگز به یبوست دچار نمیشوند. آنها ممکن است مدت زمان زیادی بدون مدفوع را بگذرانند بدون اینکه شکم آنها پر از مدفوع باشد. اگر کودک شما ناراحت است احتمالاً مشکل چیز دیگری است زیرا شیر مادر یک ملین (ضد یبوست) طبیعی است و نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند و خوردن غذاهای جامد را شروع نکرده باشند هرگز نیاز به ملین ندارند.
۲- در فرمول تغذیه نوزادانی که شیری غیر از شیر مادر میخورند و کودکانی که خوردن غذاهای جامد را شروع کردهاند، احتمال یبوست زیاد است ولی به راحتی درمان میشود.
اگر کودک شما ناراحت به نظر میرسد ممکن است یبوست داشته و در دفع مدفوع خود مشکل داشته باشد. در این حالت سعی کنید بدن کودک خود را ماساژ دهید یا او را به یک حمام گرم ببرید یا یک دماسنج رکتوم برای او بکار ببرید. دماسنج های رکتوم، روده را تحریک میکند و همچنین میتوانید تب او را چک کنید و تشخیص دهید که آیا مشکل جدی وجود دارد یا خیر. اگر نوزاد شما یبوست داشته باشد ولی تب نداشته باشد تلاش کنید به او کمی آلو یا آب میوه (آب گلابی) بدهید، میتوانید شیاف گلیسیرین را نیز برای او امتحان کنید. شیافهای نوزادی در همه داروخانه ها وجود دارد و طبق تجویز پزشک متخصص اطفال قابل دسترس هستند.
۳- نوزادان تازه متولد شده اغلب بعد از هر تغذیه و تقریبا ۶ بار در روز مدفوع میکنند.
در چند هفته اول پس از زایمان، رودههای نوزاد تکامل مییابد و و کارایی بهتری برای استخراج موادغذایی از شیر و یا مواد دیگر بدست میآورد. همانطور که روده تکامل و بهبود مییابد زمان بین دفع مدفوعهای نوزاد نیز، طولانیتر میشود.
چرا نوزادان یبوست می گیرند؟
در نوزادان تازه به دنیا آمده، ماهیچههای شکمی در حال رشد و تکامل هستند بنابراین به میزان کمی میتوانند عمل دفع را انجام دهند. مادران این موضوع را در زمان بارداری خود تجربه کردهاندد و می دانند که زمانی که باردار بودند و قدرت عضلانی زیادی نداشتند، دفع مدفوع برایشان خیلی سخت بود. نوزادان تازه به دنیا آمده نیز در معرض چنین مشکلی هستند، آنان هم بدون داشتن قدرت عضلات شکمی، برای دفع مدفوع باید فشار وارد کنند حتی وقتی مدفوعشان نرم باشد و سفت نباشد بنابراین نرمال است که نوزاد مدفوع کمی را دفع کند و همین یک ورزش محسوب میشود تا عضلات شکمی نوزاد ساخته و پرورده شود.
نوع تغذیه نوزادان میتواند منجر به سفت شدن مدفوع در نوزدان شود. در ان مواقع ملینهای طبیعی مانند آب میوه (گلابی) میتواند مفید باشد. دقت کنید که ملینهای بزرگسالان مانند شیر مگنزا ممکن است برای نوزادان خطرناک باشد و هرگز بدون تجویز پزشک یک ملین را خودسرانه به نوزاد ندهید. میتوانید از ۹ راهکار برای رفع یبوست در نوزادان برای درمان استفاده کنید.
- هنگامی که یک کودک تغذیه شیرگاو را در ۱۲ ماهگی شروع کند اغلب دچار یبوست می شود.
شیر گاو بسیار قابض است ولی بدلیل داشتن کلسیم و ویتامین D برای تغذیه نوزاد اهمیت بالایی دارد. استفاده از موادی مانند مواد آلی، مواد خام، بادام، سویا، برنج، امگا ۳ غنی شده در تغذیه نوزادان در کنار شیر مادر در کنار مزایا میتواند عوارض نیز داشته باشد. زمانی که میخواهید یک کودک یکساله را از شیر مادر بگیرید و به او غذا بدهید مطمئن باشید که در رژیم غذایی او مقدار زیادی میوه و سبزیجات به عنوان ملین طبیعی قرار دادهاید. در مورد استفاده از غذاهای آماده کودک که برای مسافرت مناسب هستند، نیز احتیاط کنید چرا که تحقیقات نشان میدهد این غذاها دارای نمک و قند بالایی میباشند.
- اگر در مدفوع کودک شما خون وجود دارد یا کودک شما، گریه های زیاد، تب و احساس ناراحتی دارد شما باید مراقبت های پزشکی را برایش انجام دهید. مدفوع زرد یا سبز یا استفراغ یک عارضه پزشکی در نوزادان است و می تواند نشانه ی انسداد روده باشد.
خون در مدفوع نوزاد ممکن است به دلیل حساسیت غذایی نوزاد به نوع تغذیه، یا پارگی رکتال بدلیل عبور مدفوع بزرگ و سخت باشد. درد شکم، زرد- سبز بودن مدفوع و یا وجود خون در مدفوع میتواند بایبوست نوزاد ارتباط داشته باشد. از دلایل غیر معمول مدفوع نکردن نوزاد برای چند روز، میتوان به گرفتگی عضلانی، انسداد روده، نقص مادرزادی در روده و التهاب روده اشاره کرد. وجود برخی از اختلالات ژنتیکی مانند فیبروز (اختلال در سلولهای بدن) و بیماری هیرشپرونگ (نقص مادرزادی که سلولهای عصبی از بین میروند) نیز میتوانند در برخی از نوزادان تازه متولد شده موجب شوند که نوزاد در مدت زمان طولانی مدفوع نداشته باشد. (امروزه در آزمایشهایی که برای فیبروز انجام میشود والدین قبل از اینکه نوزادشان متولد شود از وجود این بیماری در نوزاد خود، مطلع میشوند.
- به نوزاد خود آب ندهید.
درست است که یکی از دلایل یبوست کمبود آب است ولی به نوزاد تازه متولد شده خود آب ندهید مگر با دستور پزشک متخصص. آب دادن به نوزاد تازه متولد شده منجر به اختلالات الکترولیتی در بدن شده و گاهی مرگ در پی دارد. شیر مادر و غذاهای دیگر نوزاد دارای مقدار مناسبی از سدیم، کلرید، پتاسیم و دیگر مواد الکترولیتی است. هنگامی که به نوزاد آب میدهید این الکترولیتها رقیق میشوند و عملکرد کلیههای نوزاد دچار اشکال میشود.
برای یک نوزاد سه ماهه، ۱۸ روز را بدون مدفوع طی کردن درصورتی که علائم ناراحتی و تب و گریه وجود نداشته باشد، نوزاد به طور مرتب از شیر مادر تغذیه میکند، حالش خوب است و مشکلی ندارد و مدفوعهای قبلش نیز به طور مرتب بوده است، جای نگرانی وجود ندارد. یک شیاف گلیسیرین رکتال میتواند مشکل را برطرف کند و در شرایطی که نوزاد احساس ناراحتی داشت، حتماً با پزشک متخصص اطفال نوزاد خود تماس بگیرید.