نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 14 آذر 1400
ستاره | سرویس سلامت – سیکلوسپورین از داروهای سرکوب کننده ایمنی بدن است که در مواقع ضروری همچون عمل‌های جراحی مربوط به پیوند اعضای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اینکه با این دارو بیشتر آشنا شوید و درباره آن اطلاعات کافی داشته باشید این مقاله از “ستاره” را دنبال کنید.
سیکلوسپورین چیست؟
سیکلوسپورین (Cyclosporine) از داروهای تضعیف کننده ایمنی است که در جلوگیری از رد پیوند (کلیه، کبد، قلب یاسایر ارگانها) به همراه کورتیکوستروئیدها مصرف می‌شود. سیستم ایمنی بدن می‌تواند به مبارزه با یک عضو پیوندی مانند کبد و کلیه‌ها برآید و منجر به رد پیوند عضو شود زیرا عضو جدید را به عنوان یک مهاجم شناسایی می‌کند و سعی در نابودی آن می‌نمای.٬ به همین دلیل برای جلوگیری از چنین مشکلاتی داروهای تضعیف سیستم ایمنی بدن تجویز می‌شود.
سیکلوسپورین در درمان پسوریازیس شدید و یا آرتریت روماتوئید نیز استفاده می‌شود. این دارو به اشکال مختلفی همچون کپسول، محلول خوراکی و تزریقی موجود است.
نام‌های تجاری، موارد مصرف ، عوارض و اختلال دارویی:
| نام‌های تجاری | Neoral – Gengraf – Sandimmune |
| موارد مصرف | جلوگیری از رد پیوند کلیه، کبد و… |
| عوارض | هیپرپلازی لثه‌ها، افزایش فشار خون عوارض کبدی، تشنج، حساسیت کشنده، پرمویی، نارسایی کلیه، سکسکه، یبوست، تهوع و سمیت کلیوی |
| تداخل دارویی | كتوكونازول، آندروژن‌ها، آمیودارون، سایمتیدین، دانازول، متوكلوپرامید، اریترومایسین یا استروژن‌ها، تربینافین، كوتریموكسازول، ریفامپیسین، پروبوكول، كاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، مدرهای نگهدارنده پتاسیم و سایر داروهای كاهنده سیستم ایمنی، ضدویروس‌ها، داروهای کاهنده کلسترول |
مقدار و نحوه مصرف
نکاتی که در رابطه با مصرف این دارو باید بدانید
- توصیه می‌شود روزانه حداقل ۲ لیتر (۸ لیوان) مایعات بنوشید و از تشنگی طولانی مدت خودداری کنید.
- طی درمان با این دارو از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب خودداری کنید.
- سعی کنید موادی که پتاسیم زیادی دارند (مثل میوه و سبزیجات خشک) کمتر استفاده کنید.
- این دارو در صورت حساسیت به یكی از اجزاء فرآورده، پرفشاری خون كنترل نشده یا بدخیمی‌ها نباید مصرف شود.
- این دارو در برخورد با شرایط خاص و جدی از جمله سرطان و عفونت شدید مغزی می‌تواند باعث از کار افتادگی و یا مرگ شود. بنابراین بیماران مصرف كننده سیكلوسپورین باید تحت نظر كامل پزشک باشند.
- قبل از اینکه شما از سیکلوسپورین استفاده نمایید درباره مضر بودن یا نبودن دارو در دوران بارداری و یاشیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
- قبل از استفاده از این دارو با دکتر خود در مورد تمام نسخه‌ها و داروهایی که استفاده می‌کنید مشورت کنید.
- جهت کاهش عوارض گوارشی بهتر است دارو با غذا مصرف شود.
- بیمار باید در صورت ایجاد علایمی مانند خستگی، تب، کبودی غیرمعمول با پزشک مشورت کند. ایجاد تهوع و استفراغ معمولاً با گذشت زمان برطرف می‌شود.
توصیه‌ها و مراقبت‌های پرستاری
- در صورت مبتلا بودن بیمار به نارسایی كلیه، مقدار مصرف دارو باید كاهش یابد.
- در صورت ظهور علائم رد پیوند باید مقدار مصرف افزایش داده شود.
- در طی مصرف این دارو امکان افزایش فشار خون وجود دارد که می‌توان با تجویز داروهای کاهنده خون آن را کنترل کرد.
- كودكان ممكن است به مقدار مصرف بیشتری از دارو نیاز داشته باشند.
- درمان با سیکلوسپورین می‌تواند باعث آسیب به ساختار کلیه و اختلالات پایدار کلیوی شود.
- در شروع پروتکل جلوگیری از رد پیوند با سیکلوسپورین، درمان کمکی با کورتیکواستروئیدهای آدرنال پیشنهاد می‌شود.
- اندازه‌گیری غلظت سرمی سیکلوسپورین، هر روز تا دو هفته بعد از پیوند یا تا زمانی که به حالت پایدار برسد و پس از آن هفته‌ای یک بار به مدت یک ماه سپس ماهی یک بار به مدت یک سال بعد از پیوند ضروری است.
- محلول تزریقی را باید از طریق انفوزیون آهسته وریدی در خلال ۲ تا ۶ ساعت تجویز نمود.
