نویسنده: سمیه قندهاری
بروزرسانی: 11 آذر 1400
عصبانیت از دست بچه ها را در خود کنترل کنید
از تنبیه برای خاموش سازی بدرفتاری کودک استفاده نکنید. مخصوصا استفاده از تنبیه‌های بزرگ توأم با خشم و عصبانیت می‌تواند فاجعه آمیز باشد. وقتی کودکان شما را عصبانی می کنند، شما دچار احساس گناه و خشم می‌شوید. احساس گناه، خشم، استرس، اضطراب و بسیاری دیگر از هیجانات ناخوشایند همگی احساسات خودشکن هستند. خشم بر روی داوری ما تأثیر نامطلوب داشته و کودکی را که به دنبال کسب قدرت است تقویت می‌کند. احساس گناه باعث می‌شود که شما به فکر جبران افتاده و از پیگیری کار خود در امر تربیت باز بمانید. خودتان را سرزنش کرده و سعی کنید از طریق تسلیم شدن در برابر خواسته‌های کودک خود آن را جبران کنید.
این نوع احساسات با فرزند پروری موفقیت‌آمیز در تداخل بوده و رابطه شما را با کودکتان محدود می‌سازد. این احساسات همچنین باعث افزایش بدرفتاری کودکان می‌شود. یادگیری چگونگی مقابله با این نوع هیجان و باورهای خودشکن خوشبختی شما را به عنوان یک فرد یا یک همسر و یا یک پدر و مادر افزایش خواهد داد. اگر می‌خواهید میزان هیجانات منفی در زندگیتان کاسته شود بایستی به دو چیز ایمان داشته باشید: اول اینکه باید افکار خودتان را کنترل کنید که این نیز به نوبه خود هیجانات شما را کنترل خواهد کرد. لذا اگر بتوانید احساسات خود را کنترل کنید خواهید توانست خوشبختی و شادمانی و هیجانات، احساس گناه، خشم، استرس و ترس خود را نیز کنترل کنید.
موقع عصبانیت از دست بچه ها چه کنیم؟
می‌توانید یک تکنیک مفید برای خود داشته باشید. مثلا می‌توانید:
- در موقع عصبانیت به اتاق خود رفته و چند دقیقه آنجا بمانید.
- به موسیقی گوش کنید.
- یک فنجان قهوه بخورید.
- به قدم‌زنی بروید.
- تا شماره ۲۵ بشمارید.
- به افکار آرامش‌بخش فکر کنید.
- اگر توانستید خشم خود را کنترل کنید به خودتان پاداش بدهید.
در هفته اول از خود انتظار کامل بودن را نداشته باشید. اهدافی خود را هر چه بیشتر واقع‌گرایانه بکنید. اگر یکی از کودکان شما موفق به برانگیختن خشم و عصبانیت شما بشود، خونسردی خودتان را حفظ کنید. فکر نکنید که با این کار بازنده می‌شوید. بدانید شما یک انسان هستید. اجازه ندهید نومیدی شما را افسرده کند. طوری خودتان را تشویق کنید که کودک خود را تشویق می‌کنند. بر بی‌کفایتی‌های خودتان تکیه نکنید و به مواقعی متمرکز شوید که توانایی کنترل خودتان را داشته‌اید و موفق بوده‌اید.
بعضی وقت‌ها لازم است قبل از اینکه بتوانید به نتایج مورد دلخواه برسید مجبور باشید هفته‌ها خشم و عصبانیت از دست بچه ها را در خود کنترل کنید. کودکانتان شما را امتحان خواهند کرد تا ببینند شما چطور با خشم و عصبانیت خود برخورد می‌کنید. حتی اگر مثل گذشته عصبانی نشوید بازهم کودکان شما سعی خواهند کرد تا خشم شما را برانگیزانند. سعی کنید تسلیم این حملات نشوید.
اگر تسلیم شوید کودکان خود را تشویق خواهید کرد که هر چه بیشتر شما را عصبانی کنند. اگر در خصوص کنترل خشم برای کودکان خود الگو باشید در این صورت کودکان شما به طرز بهتر و موثرتری از شما درس زندگی یاد خواهد گرفت.
خشم خود را به طرز سازنده بروز دهید
خشم و عصبانیت طبیعی است و نباید در مورد آن احساس گناه کرد. اما خوب نیست که عصبانیت از دست بچه هایتان در برابر تربیت صحیح فرزند مانعی برایتان ایجاد کند. بگذارید خشم به تدریج و به آرامی از وجودتان برود. به کودک خود بگویید که چه کاری کرده که موجب خشم شما شده است و اینکه چه احساسی در این خصوص دارید. مثلا به آنها بگویید: «وقتی با برادرتان اینگونه کتک کاری می‌کنید من عصبانی می‌شوم چون ممکن است به یکدیگر صدمه زده و یا چیزی را بشکنید. وقتی به خانه زنگ نمی‌زنید من نگران می‌شوم و فکر می‌کنم برایتان اتفاقی افتاده است».
کودکان برای اینکه شما را به عکس‌العمل وابدارند خشم شما را برمی‌انگیزانند. آنها فکر می‌کنند که اگر بتوانند شما را ناراحت و عصبانی کنند می‌توانند شما را وادار به تسلیم شدن کنند. اجازه ندهید تا هیجانات شما، شما را مورد سوءاستفاده قرار دهند. پرداختن به موضوع بدرفتاری و توضیح اتفاق آنطوری که اتفاق افتاده، به شما کمک می‌کند تا بدون سرزنش کردن خود خشمتان را کنترل کرده و از منفجر شدن شما جلوگیری می‌کند. این کار برای سلامت روانی شما و فرزندانتان مفید و موثر است.
بسیاری از والدین عصبانی می‌شوند اما در مورد آن با کودکان خود صحبت نکرده و یا کاری در مورد آن انجام نمی‌دهند. این کار درستی نیست. چنین رفتاری در نهایت منجر به انفجار خشم در شما و باعث گیج شدن کودکانتان می‌شود.
برای محافظت از خود یک طرح و برنامه داشته باشید
از بدرفتاری‌هایی که باعث خشم و عصبانیت از دست بچه ها در شما می‌شود یک لیست درست کنید. ببینید که چه سوءرفتاری باعث خشم و عصبانیت شما می‌شود. بعد برای پرداختن به تک تک آنها برنامه‌ای را طرح ریزی کنید. برای مثال:
برانگیزاننده خشم
- جر و بحث کردن کودکان
برنامه
- آرام باش و عصبانی نشو.
- سر بچه‌ها داد نکش.
- اگر عصبانی شدی به اتاق برو و آنجا بنشین.
- قبل از اینکه چیزی به بچه‌ها بگویی خونسرد باش.
- به تدریج خشم را از خود بیرون بران.
- به بچه‌ها بگو که وقتی شما با هم جروبحث می‌کنید مرا عصبانی می‌کنید، نکات مثبت کودکان را برجسته کرده و بر همکاری آنها متمرکز شو.
- هر وقت دیدی کودکان با هم سازگاری دارند آن را با تحسین و تشویق تقویت کن.
منبع: چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟
