دعای نجات از شر – دعاهای قرآنی

ستاره | سرویس مذهبی – در این سوره خداوند به پیامبر (ص) آموزش می دهد که چگونه دعا کند: از سه نوع شر به خداوندی پناه می بریم که با یک صفت خوانده می شود: «رب فلق»

دعای نجات از شر

برای نجات از هرگونه شر باید به خدای بزرگ پناه برد؛ همانطور که خودش دستور داده:

«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ. مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ. وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ. وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ. وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ»

(سوره فلق)

«بگو: پناه می برم به پروردگار سپیده صبح. از شرّ تمام آنچه آفریده است. و از شرّ هر موجود شرور هنگامی که شبانه وارد می شود. و از شرّ آنها که با افسون در گره ها می دمند (و هر تصمیمی را سست می کنند). و از شرّ هر حسودی هنگامی که حسد می ورزد!»

 

کلمات مفهومی دعای نجات از شر

• كلمه «فلق» مثل «فجر» به معناى شكافتن است، شكافتن سياهى شب يا سپيده صبح.

• مراد از «غاسِقٍ» آغاز شب است كه تاريكى را به همراه مى‌آورد. شايد مراد از «غاسق» هر موجود ظلمت آور باشد كه تاريكى‌هاى معنوى را به همراه خود مى‌آورد و گسترش مى‌دهد. از آنجا كه افراد شرور، براى حمله و هجوم و يا توطئه چينى از تاريكى شب استفاده مى‌كنند، لذا به خدا پناه مى‌بريم از شرورى كه در شب واقع مى‌شود.

• «نفاثات» از «نفث» به معناى دميدن و «عُقَد» جمع «عَقد» به معناى گره است. تبليغات سوء، جوسازى‌ها، سخن چينى‌ها، جاسوسى‌ها و شايعه‌پراكنى‌ها، نمونه هايى از «النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ» است.

انواع شر در دعای نجات از شر

با اينكه‌ «شَرِّ ما خَلَقَ» شامل تمام شرور مى‌شود، ولى نام سه شر را به خاطر اهميتى كه دارد، جداگانه آورده است:

– شرور پنهان و در تاريكى‌ها. (مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ)

– شرور زبان‌هاى ناپاك. (مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ)

– شرور حسادت‌ها و رقابت‌هاى منفى. (وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ)

در این سوره، در برابر سه شر بيرونى، به يك صفتِ الهى پناه مى‌بريم؛ «بِرَبِّ الْفَلَقِ»

 

نکات طلایی دعای نجات از شر

۱- پناه بردن به خدا را بايد به زبان جارى كرد. (قُلْ أَعُوذُ)

۲- به خاطر زيادى خطرات و اهميت آن انبيا نيز بايد به خدا پناه برند. (قُلْ أَعُوذُ)

۳- اصلاح خود و جامعه، بدون استمداد و پناهندگى به خداوند امكان ندارد. (قُلْ‌ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ)

۴- چون شرور بر قلب و فكر انسان قفل مى‌زنند، بايد به قدرتى پناه برد كه شكافنده و شكننده قفل‌ها و موانع باشد. (بِرَبِّ الْفَلَقِ)

۵- در دعا با ديد وسيع برخورد كنيد. (شَرِّ ما خَلَقَ) همه مخلوقات را در برمى‌گيرد.

۶- در ميان همه شرور، شر حسادت، تفرقه افكنى، عهد شكنى و توطئه‌هاى پنهان اهميت بيشترى دارد. (مِنْ شَرِّ غاسِقٍ‌… شَرِّ النَّفَّاثاتِ‌… شَرِّ حاسِدٍ)

۷- دشمن آنقدر مى‌دمد تا تبليغاتش مؤثر واقع شود. («نفاثات» جمع «نفاثة»، صيغه مبالغه است)

۸- با وسوسه‌ها عقايد سست مى‌شود و حرف اثر مى‌كند. (مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ)

۹- حسادت، دارويى جز پناه بردن به خدا ندارد. (قُلْ أَعُوذُ… إِذا حَسَدَ)

۱۰- زمينه‌ها زمانى خطرناك است كه به فعليت در آيند. (حاسِدٍ إِذا حَسَدَ)

۱۱- حسادت، كم و بيش در افراد هست؛ اقدام عملى بر اساس آن گناه است. (إِذا حَسَدَ)

۱۲- با اينكه هرچه خدا آفريده، خير است وليكن هر چيزى اگر در مسير صحيح خود قرار نگيرد، شرّ مى‌شود. چنانكه آهن خير است ولى اگر چاقو شد، امكانِ سوء استفاده از آن وجود دارد. (مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ)

۱۳- شرّ از سوى مخلوقات است، نه از سوى خالق و نه ناشى از خلقت. (شَرِّ ما خَلَقَ)

۱۴- شب براى مردان خدا، زمان بندگى و عبادت است ولى براى نامردمان، زمان توطئه و تهديد و هجوم است. (مِنْ شَرِّ غاسِقٍ)

از دعای نجات از شر می آموزیم که:

• خداوند، به پیامبر (ص) فرمان داد که خود را در پناه او قرار دهد: قل أعوذ بربّ الفلق

• لزوم به زبان جارى کردن استعاذه به خداوند: قل

• خداوند، تدبیرکننده صبحدم و صاحب اختیار طلوع فجر است: بربّ الفلق

• اشتقاق مخلوقات از یکدیگر، جلوه ربوبیت خداوند بر آنان است: بربّ الفلق

• توصیف خداوند به «تدبیرکننده صبحدم»، از آداب استعاذه به خداوند: قل أعوذ بربّ الفلق

• خداوند، آموزنده الفاظ استعاذه به پیامبر (ص): قل أعوذ بربّ الفلق

• پیامبر (ص)، در معرض آسیب و خطر و نیازمند امداد الهى: قل أعوذ بربّ الفلق

• خداوند، بر حفاظت انسان ها از خطرها و آسیب ها توانا است: قل أعوذ بربّ الفلق

• برطرف شدن تاریکى با طلوع سپیده دم، نعمتى بزرگ از جانب خداوند: بربّ الفلق

• برطرف شدن تاریکى شب و شکافتن آن با طلوع صبحدم به تدبیر خداوند، دلیل توانمندى او بر نجات انسان ها از حوادث خطرناک: قل أعوذ بربّ الفلق

• توجّه به ربوبیت خداوند و حاکمیت تدبیر او بر نظام هستى، برانگیزاننده انسان به پناه بردن به او و اطمینان بخش و دلگرم سازنده پناهندگان است: قل أعوذ بربّ الفلق