نویسنده: صفورا دادخواه
بروزرسانی: 11 آذر 1400
ستاره | سرویس سلامت – آرتروز از بیماری‌های بسیار شایعی محسوب می‌شود که با درد و التهاب همراه است. این بیماری در اثر از بین رفتن غضروف و ساییدگی استخوان مفاصل به وجود می‌آید و با انجام فعالیت زیاد و نسبتا سنگین، شدت پیدا می‌کند. بیش از نیمی از شکایات سالمندان نسبت به درد استخوان‌های‌شان مربوط به بیماری آرتروز بوده و متاسفانه درمان قطعی هم برای آن وجود ندارد. در مواقعی که بیماری شدت یابد می‌توان از درمان‌های دارویی و فیزیکی استفاده کرد. یکی از درمان‌های دارویی که تحت نظر پزشک صورت می‌گیرد؛ استفاده از داروی هیالورونات سدیم است. در ادامه با این دارو و کاربردهای آن بیشتر آشنا می‌شوید.
علت ابتلا به آرتروز
علت اصلی ابتلا به آرتروز را می‌توان به از بین رفتن غضروف‌های مفصلی نسبت داد. زمانی‌که مایع بین مفاصل از بین برود استخوان‌های درون مفصل با یکدیگر تماس داشته و باعث ساییده شدن یکدیگر و در نهایت بروز بیماری آرتروز می‌شوند. این بیماری علل دیگری هم دارد. برخی از بیماری‌های مفصلی مثل آرتریت روماتوئید یا ضربه به مفاصل هم می‌توانند از علل ابتلا به آرتروز باشند. علاوه بر همه این‌ها، اگر فردی اضافه وزن داشته باشد؛ بعید نیست که دیر یا زود به آرتروز زانو مبتلا شود. در واقع وزن زیاد رابطه مستقیمی با آرتروز مفصل زانو داشته، به صورتی که کم کردن حدود ۱۰ کیلوگرم وزن بدن می‌تواند تا ۵۰% شانس پیشرفت آرتروز را کم کند.
علائم آرتروز بیشتر خود را با درد و التهاب نشان می‌دهند. افزایش درد در افراد مبتلا به این بیماری معمولا با فعالیت‌هایی مثل راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها شدت پیدا می‌کند. حتی بعضی از بیماران تغییر شدت این درد را با تغییر دما و آب و هوا، مرتبط می‌دانند. درمان‌های دارویی متفاوتی برای آرتروز زانو وجود دارد که طبق نظر پزشک می‌توان از هر کدام متناسب با وضعیت بیمار، استفاده کرد. برای کاهش درد ناشی از آتروز می‌توان از داروهای ضد درد التهابی ساده مثل آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن، استفاده کرد. در شرایطی که بیماری پیشرفت قابل توجهی داشته باشد؛ می‌توان طبق نظر پزشک از سایر درمان‌های دارویی یا جراحی نیز استفاده کرد.
معرفی داروی هیالورونات سدیم
هیالورونات سدیم (Sodium Hyaluronate) از داروهایی است که به منظور درمان زانودرد ناشی از آرتروز زانو تجویز می‌شود. این دارو به عنوان لوبریکانت و ضربه‌گیر برای مفاصل عمل کرده و معمولا زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سایر درمان‌های دارویی بدون نتیجه باشد. هیالورونات سدیم باعث روان‌سازی حرکت مفاصل و افزایش قدرت لغزندگی آنها می‌شود. در واقع مفاصل برای تحرک به این ماده نیاز دارند. علاوه بر این، هیالورونات سدیم خاصیت بی‌حس‌کنندگی نیز دارد و باعث کاهش درد و التهاب در این نواحی می‌شود.
هیالورونات سدیم به اشکال مختلفی مثل ژل و محلول موجود است و به صورت تزریقی استفاده می‌شود.
این دارو موارد مصارف دیگری نیز دارد که از آن جمله می‌توان به رفع چین و چروک‌های متوسط تا شدید صورت و اطراف دهان، گونه گذاری، داروی کمکی برای خارج کردن کاتاراکت، جایگذاری لنز داخل چشمی، پیوند قرنیه، فیلتراسیون گلوکوم، جراحی شبکیه، فیلینگ لب و درمان زخم‌های پوستی، اشاره کرد.
مقدار و نحوه مصرف
مقدار مناسب این دارو برای هر فرد باید توسط پزشک تعیین شود. به طور معمول به منظور کاهش درد زانو ناشی از آرتروز مقدار ۲۰ میلی‌گرم از دارو یک بار در هفته و به مدت ۳ تا ۵ هفته، تجویز می‌گردد.
نام‌های تجاری، موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی
| نام‌های تجاری |
Euflexxa , Hyalgan , Supartz , Durolane |
| موارد مصرف | کمک به بهبود درد و محدودیت حرکتی ناشی از آرتروز زانو |
| عوارض | افزایش تعداد ضربان قلب، واکنش‌های حساسیتی، احساس سرما، اضطراب، سردرگمی، واکنش‌های محل تزریق، تعریق، درد و سفتی در زانو، درد پشت، سردرد و ناراحتی معده |
| تداخل دارویی | در این مورد با پزشک مشورت گردد |
نکات مهم در ارتباط با مصرف داروی هیالورونات سدیم
- در صورت داشتن سابقه هرگونه حساسیت دارویی یا غذایی، پزشک را مطلع نمایید.
- چنانچه با تزریق دارو دچار علائمی نظیر حالت تهوع یا حساسیت پوستی شدید، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
- چنانچه در دوران بارداری هستید؛ برای اطمینان از بی‌ضرر بودن دارو برای جنین باید با پزشک مشورت کنید.
- اگر در دوران شیردهی هستید؛ قبل از تزریق دارو با پزشک مشورت کنید.
- قبل از تزریق داروی هیالورونات سدیم، پزشک خود را از عوارض و بیماری‌هایی که در گذشته به آنها مبتلا بودید، مطلع سازید.
- فهرست کامل داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید. ممکن است برخی از داروها با داروی هیالورونات سدیم تداخل داشته باشد.
- چنانچه سابقه وجود لخته خون و یا سایر مشکلات خونی در ناحیه پا را داشته‌اید؛ قبل از تزریق دارو، پزشک را در جریان قرار دهید.
- اگر به پر، تخم‌مرغ یا گوشت پرندگان حساسیت دارید؛ به پزشک خود اطلاع دهید.
- جهت پیشگیری از درد و تورم در ناحیه تزریق پیشنهاد می‌شود برای مدت کوتاهی به زانوی خود استراحت داده و روی محل تزریق، یخ بگذارید.
- حداقل تا ۴۸ ساعت پس از تزریق هیالورونات سدیم از دویدن، انجام دادن فعالیت شدید، انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال و تنیس، خودداری کنید.
- طی درمان با این دارو و مدتی پس از آن از انجام کارهای سنگین یا ایستادن طولانی مدت (بیشتر از یک ساعت)، خودداری نمایید.
- در طول دوره درمان با داروی هیالورونات سدیم، خودسرانه داروی جدیدی را مصرف نکنید.
- در صورتی که به عفونت یا ضایعات پوستی مبتلا هستید؛ این دارو را تزریق نکنید.
- این دارو برای افرادی که از داروهای ضد درد یا فیزیوتراپی استفاده نمی‌کنند، تجویز می‌شود.
- مصرف این دارو باعث خواب‌آلودگی و گیجی نمی‌شود.
- استفاده از این دارو بدون تجویز پزشک، خطرناک است.
- معمولا احساس درد و ناراحتی در محل تزریق موقتی بوده و بیشتر از سه روز ادامه پیدا نمی‌کند.
- تا زمان رفع التهاب و قرمزی محل تزریق (تزریق در صورت)، از قرار گرفتن در آب و هوای سرد، اجتناب کنید.
سخن آخر
بیماری‌های مربوط به استخوان آن دسته از بیماری‌هایی هستند که مبتلایان باید دردهایی که هیچگاه تمامی ندارند را تجربه کنند. روماتیسم مفصلی و آرتروز دو مورد بسیار شایع از بیماری‌های مفصلی هستند که متاسفانه درمان قطعی برای آن وجود ندارد و تنها می‌توان با استفاده از دارو، میزان التهاب و ناراحتی را کاهش داد. این بیماری‌ها معمولا مفاصل استخوان‌ها را درگیر کرده و در بیشتر موارد با درد یا تورم همراه هستند.
دارویی که در این مقاله به بررسی آن پرداختیم تنها یک مورد از داروهای کاهش درد برای این بیماری‌هاست. علاوه بر مصرف داروهای شیمیایی، برخی از روش‌ها و داروهای طب سنتی هم برای کاهش التهاب ناشی از این بیماری می‌توانند استفاده شوند. به این منظور پیشنهاد می‌شود مطلب با عنوان روشهای درمان ارتروز با طب سنتی را مطالعه کنید. شما چه تجربه‌ای از مصرف این دارو دارید؟ اگر داروی هیالورونات سدیم یا هر داروی دیگری را برای کاهش التهابات مفصلی می‌شناسید؛ لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: drugs.com
