ساز گیتار بیس؛ معرفی، تاریخچه و ویژگی‌ها

ستاره | سرویس هنر – اگر تا به حال اسم گیتار بیس یا گیتار باس را شنیده‌اید، بدانید که گیتار باس سازی شبیه به گیتار الکتریک است، ولی با صدایی بم‌تر. برای آشنایی بیشتر با گیتار بیس، ویژگی‌هایش و تفاوت‌های آن با گیتار الکتریک با ما همراه باشید.

معرفی گیتار بیس

ویژگی‌های گیتار بیس

• از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه به گیتار الکتریک است، ولی بدنه‌ی آن، دسته و میزان بندی آن کمی بزرگتر از گیتار الکتریک است.
• دارای چهار سیم و گا‌ها پنج یا شش سیم است.
• از نظر وسعت صدا یک اکتاو پایین‌تر از گیتار الکتریک است و در محدوده‌ی باس یا بیس کوک می‌شود.
• در دو نوع دارای پرده بندی و بدون پرده بندی وجود دارد، ولی در اکثر موسیقی‌های عام و رایج از گیتار بیس پرده بندی شده استفاده می‌شود.
• گیتار بیس در نوع تو خالی هم وجود دارد.
• به خاطر صدای بمی که دارد در موسیقی‌های راک و پاپ جایگزین کنترباس شده است.
• از گیتار بیس در موسیقی‌های جز یا جاز، فلامنکو و فانک به صورت تکی استفاده می‌شود.

اولین گیتار بیس 

در دهه‌ی ۱۹۳۰ یک موزیسین و مخترع اهل واشنگتن به نام پاول توتمارک اولین گیتار بیس را ساخت. او ایده‌ی گیتار بیس را از یک ساز دارای پرده بندی که برای نگه داشتن در دست و نواخته شدن به صورت افقی طراحی شده بود، گرفت. این ساز الکتریک که توسط کمپانی پاول توتمارک ارائه می‌شد، دارای چهار سیم پرده بندی شده و بدنه‌ای توپر به طول ۳۰/۵ اینچ بود. پس از مدتی این ساز تغییر شکل پیدا کرد و به فرم گیتار درآمد تا هم راحت‌تر نگه داشته شود و هم حمل و نقل آن راحت‌تر شود و همچنین نوازنده‌ها آزادی عمل بیشتری در نواختن ساز داشته باشند. این در ابتدا با استقبال خوبی روبرو شد و حدود ۱۰۰ عدد از این نوع ساز با نام Bass Fiddle ۷۳۶ در دهه‌ی ۱۹۳۰ ساخته شد.

پس از آن در سال ۱۹۴۷ باد توتمارک شروع به فروختن مدلی شبیه به Fiddle ۷۳۶ ب. Bass Fi برای شرکتی به نام سرنادر کرد و به صورت آشکار شروع به تبلیغ آن در کاتالوگ شماره‌ی ۴۸ شرکت هیتر کرد.

برخی می‌گویند اختراعات خانواده‌ی توتمارک موفقیت زیادی در بازار کسب نکرد.

دهه‌ی ۱۹۵۰
در این مدت لئو فندر به کمک همکارش جورج فولرتن اولین گیتار بیس الکتریکی از نوع توپر را تولید کرد و در سال ۱۹۵۱ ارائه شد و این گیتار فندر پرسیژن به عنوان یک مدل استاندارد صنعتی تبدیل شد. گیتار پرسیژن بیس از یک تخته سنگ نتراشیده‌ی ساده که به مدل تلکستر با پیکاپ تک سیم پیچ شبیه بود به یک گیتار با بدنه‌ی منحنی و لبه‌های تخت تبدیل شد که موجب راحتی کار نوازنده شد. همچنین یک پیکاپ چهارقطبی (تک سیم پیچ) هم روی آن سوار بود. پیکاپ چند تکه در سال ۱۹۵۷ معرفی شد.

کوک گیتار بیس

کوک گیتار باس ۴ سیم

• سیم۱: G (سل)
• سیم ۲: D (ر)
• سیم ۳: A (لا)
• سیم ۴: E (می)

کوک گیتار باس ۵ سیم

گیتار بیسی که دارای ۵ سیم باشد یک سیم از بالا به ساز اضافه شده است که دارای کوک B (سی) است. پس کوک گیتار بیس ۵ سیم عبارت است از:

• سیم۱: G (سل)
• سیم ۲: D (ر)
• سیم ۳: A (لا)
• سیم ۴: E (می)
• سیم ۵: B (سی)

کوک گیتار باس ۶ سیم

و اما گیتار بیس ۶ سیم یک سیم از بالا و یک سیم از پایین به ساز ۴ سیم اضافه می‌شود و کوک آن می‌شود:

• سیم ۱: C (دو)
• سیم۲: G (سل)
• سیم۳: D (ر)
• سیم ۴: A (لا)
• سیم ۵: E (می)
• سیم ۶: B (سی)

برای آشنایی بیشتر با صدای گیتار بیس می توانید فیلم زیر را مشاهده کنید.:

بیشتر بدانید: معرفی سبک های گیتار