علت خوابیدن باتری ماشین و راه حل آن

ستاره | سرویس خودرو – خوابیدن باتری ماشین به عنوان یکی از مشکلات رایج مرتبط با سیستم برق رسانی خودرو شناخته می‌شود که به نام‌های دیگری نظیر مردن باتری، خالی شدن باتری یا دشارژ شدن باتری هم معروف است. دلیل اصلی به وجود آمدن این مشکل خالی شدن شارژ باتری خودرو است. به این معنی که باتری خودرو بنا به دلایل مختلف دیگر توانی به منظور تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز الکتریکی برای فعالیت سیستم برق‌رسانی خودرو را ندارد.  

 

 

مشکل خوابیدن باتری ماشین بیش از هر چیز خود را در روشن نشدن موتور خودرو یا استارت نخوردن آن نمایان می‌سازد. البته این موضوع می‌تواند به دلایل دیگری نظیر خرابی سیستم استارت خودرو یا وجود عیب و ایراد در دینام آن هم به وجود آمده باشد. در هر حال مشکل روشن نشدن موتور خودرو به هنگام استارت زدن آن از وجود عیب و ایراد در سیستم برق‌رسانی خودرو ناشی می‌شود. اما چگونه و از کجا بفهمیم که دلیل اصلی به کار نیفتادن موتور خودرو پس از استارت زدن، خوابیدن باتری ماشین است و این مشکل به سایر قطعات موجود در سیستم برق‌رسانی اتومبیل مربوط نمی‌شود؟

 

 

چگونه از خوابیدن باتری ماشین اطمینان حاصل کنیم؟

اگر از سالم بودن دینام خودروی خود به صورت صد در صد اطمینان دارید اما موتور آن پس از استارت خوردن روشن نمی‌شود، عیب و ایراد اصلی خودروی شما به احتمال فراوان از سیستم استارت آن است. حال این مشکل می‌تواند به باتری خودرو و عیب و ایرادهای رایج وابسته به آن مربوط باشد. به طور حتم یکی از ایرادهای مذکور خوابیدن باتری ماشین خودرو است. از جمله نشانه‌های ظاهری رایجی که می‌تواند بر این مشکل دلالت داشته باشد بلند شدن صدایی شبیه به تلق تلق کردن هنگام استارت خوردن خودرو است. در چنین شرایطی معمولا موتور خودرو روشن نمی‌شود و پس از چند بار استارت زدن ممکن است سر و صدای مذکور نیز دیگر به گوش نرسد.

برای اطمینان یافتن از این موضوع که آیا به عنوان راننده‌ای که خودروی او استارت نمی‌خورد با مشکل خوابیدن باتری ماشین روبرو هستید یا خیر می‌توانید موتور خودرو را با هل دادن آن روشن کنید. پس از انجام این کار تمام سیم‌های متصل به باتری را جدا کرده و اندکی صبر کنید. اگر دینام خودرو توانایی شارژ کردن سیستم برق‌رسانی خودرو را نداشته باشد موتور آن تنها پس از سپری شدن لحظه‌ای کوتاه خاموش می‌شود.

بنابراین در چنین شرایطی احتمالا مشکل استارت نخوردن از باتری خودرو نیست و به سایر اجزای سیستم برق‌رسانی آن مانند دینام مربوط می شود. اما اگر موتور خودرو روشن بماند و به کار کردن ادامه دهد، به احتمال فراوان مشکل عدم روشن شدن موتور از باتری خودرو است. البته باید به این نکته توجه داشت که به طور کل خوابیدن باتری ماشین با خرابی باتری کاملا متفاوت است و نباید این دو موضوع را یکی دانست.

در صورت خرابی باتری خودرو باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن نسبت به تعویض آن اقدام کرد. اما مشکل خوابیدن باتری ماشین می‌تواند با شارژ شدن مجدد آن برطرف شود. حال شاید این پرسش مطرح شود که دلایل خوابیدن باتری ماشین چیست و چگونه می‌توان از آنها اجتناب کرد؟

 

 

مهم‌ترین دلایل خوابیدن باتری ماشین چیست؟

۱. نارسایی دینام

یکی از مهمترین دلایل خوابیدن باتری ماشین، نارسایی دینام خودرو است. به این معنی که اگر دینام خودرو نتواند وظایف خود را به خوبی انجام دهد بخشی از این وظایف به ناچار بر گردن باتری خودرو خواهد افتاد. اگر دینام خودرو دچار مشکل باشد و به درستی کار نکند، باتری خودرو دیگر به عنوان یک منبع ذخیره‌ی انرژی که عمده وظیفه‌اش تامین انرژی مورد نیاز برای استارت زدن خودرو است عمل نمی‌کند. در چنین شرایطی باتری خودرو ناگزیر از بر عهده گرفتن وظایف دینام خودرو خواهد بود و فشار بیشتری بر آن وارد می‌شود. در نتیجه انرژی ذخیره شده در باتری نیز زودتر از حالت عادی تخلیه خواهد شد.

مهم‌تر از این موضوع آن که این انرژی تخلیه شده قادر به بازیابی یا جایگزینی هم نخواهد بود. پس مسلم است که در چنین شرایطی خوابیدن باتری ماشین به امری گریز ناپذیر و محتمل تبدیل می‌شود.

دلیل اصلی این امر آن است که باتری خودروها بیش از هر چیز به عنوان یک منبع ذخیره‌ی انرژی برای تامین نیروی استارت خودرو به کار می‌روند و به منظور کارکرد مداوم و طولانی مدت ساخته نشده‌اند. از همین رو کار کردن طولانی مدت و مداوم یک باتری می‌تواند به خالی شدن شارژ آن و از کار افتادن باتری منجر شود. در مجموع اگر سیستم شارژ باتری یک خودرو دچار مشکل شود، انرژی مورد نیاز برای فعالیت باتری خودرو تامین نخواهد گردید و در نتیجه دیر یا زود مشکل خالی شدن باتری گریبان خودرو و مالک آن را خواهد گرفت.

 

 

۲. روشن ماندن چراغ‌های ماشین

از دیگر دلایل رایجی که در بسیاری از اوقات موجبات خالی شدن شارژ باتری خودرو را فراهم می‌آورد روشن ماندن چراغ‌های داخلی یا خارجی خودرو به مدت طولانی است. در واقع برخی از رانندگان کم حواس شب‌ها پس از پارک کردن خودروی خود فراموش می‌کنند که چراغ‌های داخلی یا خارجی آن را خاموش نمایند و خودرو را در همان وضعیت به حال خود رها می‌کنند.

این دسته از رانندگان هنگامی که صبح روز بعد برای استفاده از خودرو پشت فرمان آن می‌نشینند معمولا با این حقیقت تلخ روبرو می‌شوند که اتومبیل آنها دیگر استارت نمی‌خورد. در چنین شرایطی مسلم است که عمده شارژ باتری خودرو در طول شب گذشته برای روشن نگه داشتن چراغ‌های آن هدر رفته است و باتری خالی شده دیگر توانی برای تامین انرژی مورد نیاز برای استارت زدن خودرو ندارد. 

البته این امر ممکن است به بی‌دقتی راننده مربوط نشود و دلیل اصلی آن وجود عیب و ایراد در سوییچ چراغ‌های داخلی و بیرونی خودرو باشد. در صورت وجود این مشکل چراغ‌های داخلی یا خارجی خودرو بدون اطلاع راننده به شکل خود به خود روشن می‌ماند و در طولانی مدت تمام انرژی موجود در باری را مصرف می‌کند. از همین رو بهتر است وضعیت چراغ‌ها و سیم‌ها یا کابل‌های متصل به آنها هرازگاه مورد بررسی و بازبینی قرار گیرد تا در صورت وجود مشکل در آنها، ایرادهای موجود رفع گردد. 

۳. پوسیدگی کابل‌های متصل به باتری

از دیگر دلایل رایجی که منجر به از کار افتادن باتری خودرو و خالی شدن شارژ موجود در آن می‌شود پوسیدگی کابل‌های اتصال باتری به موتور و سایر بخش‌های خودرو یا قطع شدن آنها است. بر این اساس اگر با مشکل استارت نخوردن خودرو روبرو هستید بهتر است پیش از انجام هر اقدامی کابل‌ها و راه‌های ارتباطی باتری خودرو با سایر بخش‌های سیستم استارت را مورد بررسی قرار دهید و از سلامت آنها اطمینان حاصل کنید.

 

 

پس از خوابیدن باتری ماشین چه باید کرد؟

برای حل موقت مشکل پیش آمده و روشن شدن خودرو، دو راه حل وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

۱. بررسی سالم بودن اتصالات باتری

اگر با مشکل استارت نخوردن خودرو یا روشن نشدن موتور آن روبرو هستید بهتر است پیش از انجام هر کاری به بررسی اتصالات باتری بپردازید. به این معنی که سعی کنید از این موضوع خاطرجمع شوید که آیا محل اتصال سیم‌های باتری با ورودی‌های آن شل شده است یا این که مشکل خاصی ندارد. در صورت شل بودن محل اتصال سیم‌ها با باتری خودرو سعی کنید آنها را کاملا محکم کنید و خودرو را روشن کنید. در هنگام انجام این کار بهتر است از دستکش لاستیکی که یک عایق در برابر جریان الکتریکی محسوب می‌شود استفاده نمایید. در صورتی که محل اتصال سیم‌ها به باتری خودرو مشکلی نداشته و کاملا محکم باشد اما خودرو همچنان استارت نخورد و موتور آن به کار نیافتد، چاره‌ای جز رفتن به سراغ راه حل بعدی نیست.   

۲. باتری به باتری کردن

راه حل دوم که یکی از رایج‌ترین راه‌های مقابله با مشکل خوابیدن باتری ماشین به شمار می‌رود استفاده از روش جامپ استارت کردن است. در این روش که با نام باتری به باتری کردن نیز در میان رانندگان شناخته می‌شود از باتری یک خودروی دیگر برای روشن کردن موتور خودروی معیوب استفاده می‌شود. در واقع می‌توان از طریق اتصال باتری سالم به باتری مُرده از طریق کابل جامپر اقدام به احیای آن نمود.

در صورت به کار بردن این روش بهتر است از کابل‌های مناسب و باکیفیت برای روشن کردن خودروی معیوب استفاده کرد. چرا که ممکن است نوسانات جریان الکتریکی منجر به بروز آسیب‌های جدی در باتری خودروی معیوب شود. در این میان حتی تفاوت آمپراژ ایجاد شده می‌تواند منجر به آتش سوزی در خودرو گردد و مشکلاتی کاملا جدی را برای مالک آن ایجاد نماید. بنابراین همواره سعی کنید هنگام باتری به باتری کردن خودرو کابل‌های باکیفیت را مورد استفاده قرار دهید.

 

 

روش باتری به باتری کردن یا جامپ استارت کردن دو خودرو   

اگر قصد داشتید برای احیا کردن باتری خودرویی که خالی شده است از باتری یک خودروی سالم استفاده کنید و روش جامپ استارت کردن یا باتری به باتری کردن را به کار ببرید بهتر است مراحلی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت را مو به مو اجرا نمایید.

ابتدا کاپوت هر دو خودروی سالم و معیوب را تا حد امکان به یکدیگر نزدیک کنید و دو خودرو را درست روبروی یکدیگر قرار دهید. البته به این نکته توجه داشته باشید که دو خودروی سالم و معیوب به یکدیگر نچسبند و اندکی از هم فاصله داشته باشند. همچنین باید به این نکته توجه دشته باشید که پیش از آغاز عملیات جامپ استارت باید موتور هر دو خودرو خاموش باشد. پس از آن باید کاپوت هر دو خودرو را باز کنید.

برای اتصال باتری دو خودرو به یکدیگر دو گیره‌ی سیاه و دو گیره‌ی رنگی (معمولا قرمز) وجود دارد. هر کدام از این دو گیره به دو سر کابل هم رنگ با خود متصل هستند. باید توجه داشت که هر کدام از این دو گیره به قطب‌های هم نام در دو باتری سالم و خالی متصل شود. آن گونه که دو گیره‌ی رنگی باید به قطب‌های مثبت دو باتری متصل گردد. بنابراین ابتدا این دو گیره را به دو قطب مثبت هر دو باتری متصل کنید.

 

 

پس از آن نوبت به اتصال یکی از گیره‌های سیاه به قطب‌ منفی باتری خودروی سالم می‌رسد. در این مرحله برخلاف مرحله‌ی قبل لزوم رعایت ترتیب ضروری است. پس حتما ابتدا سر گیره‌ی سیاه را به قطب منفی باتری سالم و پُر متصل کنید. پس از این اتصال نباید جرقه‌ای ایجاد گردد.

همچنین باید توجه داشته باشید که سر دیگر گیره نباید در این مرحله به قطب منفی باتری خالی متصل شود. به جای آن باید سر گیره را به پایه‌های فلزی متصل شده به موتور خودروی معیوب متصل نمایید. دقت کنید که این مراحل را اشتباه انجام ندهید.

پس از انجام مراحل بالا باید پشت فرمان خودرویی که باتری آن دچار مشکل شده است بنشینید و استارت بزنید. اگر مراحل یاد شده به درستی انجام گرفته باشد یا مشکل دیگری در سیستم برق‌رسانی خودرو مشاهده نگردد، موتور خودروی معیوب باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به کار بیافتد. در غیر این صورت یا کابل‌های اتصال به درستی به محل مورد نظر متصل نشده‌اند و یا این که مشکل خودروی معیوب جدی‌تر از خالی شدن شارژ باتری آن است.     

برای اطمینان یافتن از این موضوع ابتدا گیره‌ی منفی یا همان گیره‌ی سیاه را از خودروی معیوب جدا کرده و پس از آن سایر گیره‌های متصل به کابل‌های سیاه و رنگی را نیز در هر دو خودرو باز کرده و سپس دوباره آنها را با دقت بیشتری به مکان‌های اشاره شده وصل کنید. پس از آن بار دیگر گیره‌ی منفی و سیاه را به پایه فلزی موتور خودروی معیوب متصل کرده و از نو خودرو را استارت بزنید.

 

 

در صورت روشن شدن خودروی معیوب اندکی صبر کنید و پس از آن شروع به جداسازی گیره‌های سیاه و رنگی از هر دو خودرو نمایید. توجه داشته باشید که این کار باید از گیره‌های منفی آغاز شود. به این ترتیب که ابتدا باید سر منفی کابل سیاه را از پایه موتور خودروی معیوب جدا کرده و پس از آن به سراغ باتری خودروی سالم بروید و سر کابل سیاه را از قطب منفی آن جدا نمایید. پس از آن نیز نوبت به جدا کردن گیره‌های رنگی یا همان قرمز از قطب‌های مثبت باتری دو خودرو می‌رسد. در این‌جا ترتیب باز کردن دو سر کابل رنگی یا قرمز برخلاف کابل سیاه از اهمیت چندانی برخوردار نیست.

به این ترتیب مراحل جامپ استارت کردن یا باتری به باتری کردن خودرویی که باتری آن از شارژ خالی شده است به پایان می‌رسد و می‌توان از آن مثل گذشته استفاده کرد. پس از روشن شدن موتور خودرو، اتومبیل باید مدتی کار کند تا باتری آن به طور کامل برای فعالیت مجدد آماده شود. چه بسا که اگر بلافاصله موتور خودرو را خاموش کنید برای روشن کردن مجدد آن با مشکلاتی روبرو شوید.

به هر حال در مطلب پیش رو تا حد امکان و به شکل ساده و قابل فهم به دلایل  خوابیدن باتری ماشین و رایج‌ترین و دم دست ترین راه‌های ممکن برای حل کردن این مشکل اشاره شد.