مدیریت دانش چیست؟

ستاره | سرویس علوم – مدیریت دانش چیست؟ مدیریت دانش اساسا در مورد به دست آوردن دانش صحیح در شخص مناسب و در زمان مناسب است. این به خودی خود پیچیده به نظر نمی‌رسد، اما با استراتژی شرکت، درک از چیستی و کجایی دانش، و ایجاد فرایند‌هایی مرتبط است که عملکرد‌های سازمانی را محدود کرده و اطمینان می‌دهد که ابتکارات اعضای سازمان پذیرفته و حمایت می‌شوند. مدیریت دانش، همچنین ممکن است شامل ایجاد دانش جدید باشد، یا تنها می‌تواند بر اشتراک دانش، ذخیره سازی و پالایش دانش تمرکز کند.

بسیار اهمیت دارد که به خاطر داشته باشید هدف کلی مدیریت دانش ایجاد ارزش و اهرم و اصلاح دانش شرکت است تا به اهداف سازمانی دست یابد.

مدیریت دانش چیست؟

در پاسخ به این سوال که «مدیریت دانش چیست؟» تعاریف گوناگونی آمده است. مهم‌ترین ابعاد در استراتژی مدیریت دانش عبارت است از:

• استراتژِی: استراتژی باید براساس سایر استراتژی‌های شرکت باشد. هدف از آن مدیریت، اشتراک گذاری و تولید دانش مرتبط است که به برآورده کردن الزامات تاکتیکی و استراتژیکی کمک می‌کند.
• فرهنگ سازمانی: فرهنگ سازمانی بر نحوه تعامل افراد، خاستگاهی که در آن دانش ایجاد می‌شود، مقاومت افراد در برابر تغییرات خاص و درنهایت روشی که آن‌ها دانش را به اشتراک می‌گذارند (یا روشی که به اشتراک نمی‌گذارند) تاثیر می‌گذارد.
• فرآیند سازمانی: فرایند‌های درست، محیط‌ها و سیستم‌هایی که اجرای مدیریت دانش در سازمان را امکان پذیر می‌کند.
• مدیریت و رهبری: مدیریت دانش نیازمند رهبری با صلاحیت و با تجربه در تمام سطوح است. انواع گسترده‌ای از نقش‌های مربوط به آن وجود داد که یک سازمان ممکن است نیاز به اجرای آن داشته باشد یا برعکس. از جمله مدیران دانش، کارگزاران دانش و غیره.
• تکنولوژی: سیستم‌ها، ابزار‌ها و فن آوری‌هایی که نیاز‌های یک سازمان را برآورده می‌کنند، به درستی طراحی شده‌اند و اجرا می‌شوند.
• سیاست‌ها: حمایت بلند مدت برای پیاده سازی و حفظ ابتکاراتی است که عملا همه عملکرد‌های سازمانی را شامل می‌شوند ولی ممکن است برای اجرا (هم از نظر زمان و هم اقتصادی) پرهزینه بوده و اغلب بازده قابل رویت مستقیمی در سرمایه‌گذاری ندارند.

در گذشته، اقدامات ناموفق اغلب به دلیل تمرکز بیش از حد بر ابزار‌ها و سیستم‌های مدیریت دانش ابتدایی و بدون در نظر گرفتن سایر قسمت‌ها بود، درحالی که مدیریت دانش درمورد افراد و تعامل انسانی است. امروزه، چنین سیستم‌هایی می‌توانند امکان دستیابی به افکار و ایده‌های زیادی را فراهم کنند. ایده‌هایی مثل امکان برقراری کنفرانس مجازی که ارتباط بین مردم نقاط مختلف دنیا را ممکن می‌سازد.

وظایف مدیریت دانش چیست؟

• سازمان شما چه دانشی دارد؟
• دانش در کجا واقع شده است؛ مثلا در دست یک متخصص حرفه‌ای خاص، بر روی کاغذ، در دست یک سازمان خاص، در مستندات قدیمی و غیره.
• این دانش در چه فرمی ذخیره شده است؛ مثلا در ذهن متخصصین، بر روی کاغذ و غیره.
• بهترین روش انتقال این دانش به افراد مرتبط، برای استفاده از آن و همچنین اطمینان از حفظ آن؛ مثل ایجاد یک رابطه‌ی موثر میان متخصصین و تازه واردان و غیره.
• تشخیص درست ارزیابی آگاهانه میزان واقعی دانش در مقابل نیاز‌ها و رفتار‌های مناسب. برای مثال استخدام یا اخراج نیروها، ترویج دانش یا ایجاد دانش و غیره.

فواید مدیریت دانش چیست؟

مفید است، زیرا به دانش به عنوان یک دارایی واقعی نگاه می‌کند و نه یک چیز ناملموس. بدین ترتیب، به شرکت امکان حفاظت و بهره برداری هرچه بهتر دانشی که دارد را می‌دهد. همچنین کمک می‌کند شرکت دانسته‌های خود را مطابق با نیاز‌ها توسعه دهد. به عبارت دیگر مدیریت دانش:

• به شرکت کمک می‌کند از موفقیت‌ها و شکست‌های گذشته‌اش یاد یگیرد.
• با گسترش دانش موجود به بخش‌هایی که شرکت قصد کسب چیزی را دارد، از دانش موجود بهره وری بهتری می‌کند. برای مثال از دانش یک دپارتمان استفاده می‌کند تا محصولات دپارتمان دیگر را پیشرفت دهد یا از دانش گذشته استفاده می‌کند تا یک راه حل جدید تولید کند و …
• ترویج تمرکز بلند مدت بر توسعه صلاحیت‌ها و مهارت‌های مناسب و حذف دانش از کار افتاده.
• توانایی افراد شرکت برای خلاقیت و نوآوری را افزایش می‌دهد.

متاسفانه مدیریت دانش، حوزه‌ایست که تعریف آن جهانی نشده و اغلب شرکت‌ها به آن تمایلی نشان نمی‌دهند چرا که اجرای درست روش‌های آن کمی پرهزینه است.

نظر شما در مورد مدیریت دانش چیست؟ آیا در زمینه‌ی مدیریت دانش تجربه‌ای داشته‌اید؟ آیا شرکتی را می‌شناسید که با به کارگیری اصول مدیریت دانش به سود یا موفقیت بیشتری دست یافته باشد؟ تجربیات و دیدگاه‌هایتان را با ما و سایر کاربران ستاره به اشتراک بگذارید.