دعا درمانی چیست؟ دعاهای عام و خاص برای شفای مریض

از نظر اسلام، دعا بر روی سلامتی تاثیرگذار است و این تاثیرگذاری به قدری زیاد است که می‌توان برای بیشتر  مشکلات جسمی و روحی دعاهای خاص و عامی را پیدا کرد.

 دعا کردن در واقع نوعی حاجت خواستن و طلب شفا از خداوند است که اعم از بیماری ها، اسقام، دردها و غیره می باشد. در واقع به کسی که دچار بیماری است گفته می شود دعا بخوان، یعنی برای شفاء دعا بخوان.

یا به کسی که منتظر امتحان دانشگاه یا مدرسه می باشد وقتی گفته می شود دعا بخوان، یعنی برای قبولی و قبول شدن دعا بخوان.

درواقع  لفظ دعا در اصطلاح به معنی حاجت خواستن از خداوند می باشد که شامل گرفتاری ها، مشکلات روحی، جسمی، مالی و.. می باشد. در این مقاله قصد داریم به دعا درمانی و آیه درمانی و تاثیر آنها برای بیماری ها بپردازیم با ما همراه باشید. 

آیا دعاهایی برای دفع بلا و بیماری و گرفتاری، شفای مریض و بیماری، سلامتی برای در امان ماندن از بیماری ها یا حتی رهایی از افکار منفی وجود دارد؟

معنی کلمه دعا

دعا از جهت لغوی به معنای «کسی را صدا زدن- کسی را خواندن» و «خواندن و حاجت خواستن و استمداد»

دعا درمانی چیست؟

دعا و دعا درمانی در واقع عملکرد روحانی است که با متوجه کردن ذهن و قلب به سوی ذات اقدس پروردگار و پیامبر و یا ائمه اطهار انجام می گردد . دعا می تواند برای خود شخص یا به منظور شفاعت باشد. دعادرمانی (شفاعت)، یک شکل فعالانه از دعا می باشد که فرد برای دیگران، هدف مشخصی را درخواست می کند.

دعا درمانی تنها در دیگران مؤثر نیست و خود فرد نیز می تواند از آثار آن بهره مند شود.

دعا درمانی| فضیلت و آثار دعا از دیدگاه قرآن

۱- خداوند (جلّ جلاله) در قرآن کریم می فرماید: «قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزاماً»

بگو: «پروردگارم براى شما ارجى قائل نیست اگر دعاى شما نباشد؛ شما(آیات خدا و پیامبران را) تکذیب کردید، و(این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!».

خداوند در این آیه بیان می کند که اگر دعا نبود هیچ جایگاه و اهمیتی برای مردم قرار نمی داد. بنابراین از این کلام فهمیده می شود که جایگاه و منزلت انسان در نزد خداوند به اندازۀ دعا کردن اوست.

برخی گفته اند که در این آیه منظور از دعا «عبادت و پرستش خداوند» است. ولی این درست نیست، بلکه آنچه که از امامان معصوم (ع) دربارۀ این آیه نقل شده است، نشان می دهد که منظور از دعا در این آیه همان دعایی است که در عرف شرع فهمیده می شود.

۲- خداوند جل جلاله می فرماید: «فَلَوْ لا إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا تَضَرَّعُوا وَ لکِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ»

چرا هنگامى که مجازات ما به آنان رسید، (خضوع نکردند و) تسلیم نشدند؟! بلکه دل هاى آنها قساوت پیدا کرد.خداوند (جلّ جلاله) در این آیه سه هشدار می دهد که اگر کافران تضرع و زاری می نمودند، خداوند سختی و ناگواری و ختم و عذاب و ناراحتی های آنان را برطرف می نمود.

البته منظور از ناراحتی ها انواع ناراحتی های جسمی و روحی و عذاب را شامل می شود.لذا خداوند (جلّ جلاله) در آیۀ شریفه اشاره به این مطلب دارد که انسان در تمام گرفتاری ها مانند بیماری و مشکلات روحی و جسمی باید به خداوند (جل و جلاله) متوسل شود و دعا را فراموش نکند.

 

دعا درمانی| فضیلت و آثار دعا از دیدگاه روایات

۱- دعا سبب تندرستی و بهبودی از هر بیماری است

محمد بن مسلم می گوید: به امام باقر (ع) عرض کردم: آیا اینکه رسول خدا (ص) دربارۀ حبة السوداء فرموده که: «مایه شفا و بهبودی از هر بیماری است، جز مرگ» صحیح است؟ فرمود: بله، سپس فرمود: آیا می خواهی تو را چیزی که سبب بهبودی از هر بیماری و آسیب، حتی مرگ است، آگاه سازم؟» عرض کردم: بله، فرمود: دعا.

۲- دعا در مقابل نزول بلا قرار گرفته و از آن جلوگیری می کند

امام رضا (ع) فرمود: از پدر بزرگوارم (ع) شنیدم که می فرمود: «به راستی که دعا در مقابل بلا و گرفتاری می ایستد، و آن دو (یعنی دعا و بلا) تا روز قبامت قرین هم هستند».

در این زمانه یکی از بارزترین و آشکارترین مصادیق بلا همان بیماری و مشکلات جسمی و روحی است. لذا می توان گفت که مفهوم روایت این مطلب را می رساند که دعا کردن گاهی اوقات اصلا اجازۀ بیمار شدن را نمی دهد و نمی گذارد که شخص بیمار شود، لذا از مفهوم روایات می توان فهمید که دعا کردن گاهی اوقات برای جلوگیری از بیمار شدن است و گاهی اوقات برای شفاء از بیماری است.

دعا و اعتقاد

آنچه که از مجموع روایات فهمیده می شود این است، دعایی که برای سلامتی و شفاء خوانده می شود باید همراه با اعتقاد باشد، لذا اگر در دعا کردن اعتقاد نباشد تأثیر عملی و مثبتی نخواهد داشت که البته اعتقاد در دعا شامل همۀ انواع دعاها می شود.

البته بحث اعتقاد یک مبحث مهمی است که در همۀ مکاتب دینی، طبی، عرفانی و حتی ورزشی و… وجود دارد، یعنی در تمام مکاتب برای اینکه به نتیجۀ مطلوب و عالی بتوان رسید باید به آن مکتب و آموزه های آن اعتقاد داشت تا تأثیر آن را بتوان دید.

دعا و سلامتی بدن

در بسیاری از روایات وارد شده است که برای هر بیماری دوائی است، اما یک روایت خاصی وجود دارد که مضمون کلی و مبهم این روایات را تا حدی روشن می کند.

در روایتی امام رضا(ع) فرمود: (برای هر بیماری دارویی است) اصحاب پرسیدند: آن چیست؟، حضرت فرمود: «لِکُلِّ داءٍ دُعاءٌ» یعنی اینکه برای هر بیماری دعایی هست. در روایت دیگری امام صادق (ع) فرمود «عَلَیْکَ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ کُلِّ دَاءٍ». بر تو باد به دعا کردن که شفای هر درد و بیماری است.

در روایت دیگر امام رضا (ع) می فرماید: «لَا یَذْهَبُ بِالْأَدْوَاءِ إِلَّا الدُّعَاءُ وَ الصَّدَقَةُ وَ الْمَاءُ الْبَارِدُ». درد و بیمارى‏ ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى ‏برد.

از مجموع روایاتی که دربارۀ سلامتی بدن و شفاء از بیماری ها بیان شده است می توان به این نتیجه رسید که تنها داروئی که برای هر درد، بیماری و بلایی تأثیر دارد همان دعا کردن است به صورتی که بعضی روایات این مطلب را می رساند که اگر بیماری وجود داشته باشد که دوایی نداشته باشد، دعا کردن دوای آن است مانند بیماری «سام» که در روایات آمده است که موجب مرگ می شود.

به خاطر همین تأثیر زیاد و عجیب در دعا کردن که باعث سلامتی و شفاء از بیماری می شود و تأکید فراوان آن در دستورات دینی برای دعا کردن و همچنین انواع مباحث در این زمینه نیاز است که هر کدام از موضوعات آن به صورت مقاله و کتاب تدوین گردد.

اسلام که ادعا می کند دعا در سلامتی و شفا تأثیر دارد، باید برای هر بیماری دعای خاص خودش را بیان کند و همین کار را انجام داده است و از طریق امامان (ع) به ما رسیده است، لذا به عنوان نمونه چند نوع از دعاهایی که برای سلامتی و شفاء از بیماری وارد شده، بیان می گردد.

دعا درمانی: درمان امراض با دعا

دعاهای عام

یعنی دعاهایی که انسان هنگام بیمار شدن باید بخواند و اختصاص به بیماری خاصی ندارد. دعاهایی که عمومیت درمان دارند و شامل درمان کل بیماری ها می‌شوند. این دعا شاید در مفاتیح هم باشد

روایتی از امام رضا (ع) در کتاب طب الائمه آمده است:

وَ قَالَ لِي يَوْماً يَا زَكَرِيَّا قُلْتُ لَبَّيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ قُلْ عَلَى جَمِيعِ الْعِلَلِ يَا مُنْزِلَ‌ الشِّفَاءِ وَ مُذْهِبَ الدَّاءِ أَنْزِلْ عَلَى وَجَعِيَ الشِّفَاءَ فَإِنَّكَ تُعَافَى بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل

یعنی امام روزی به من گفت ای زکریا عرض کردم بله ای فرزند رسول خدا فرمود بگو برای جمیع بیماری ها « يَا مُنْزِلَ‌ الشِّفَاءِ وَ مُذْهِبَ الدَّاءِ أَنْزِلْ عَلَى وَجَعِيَ الشِّفَاءَ» زیرا عافیت پیدا می‌کنی به اذن خداوند.

در روایت دیگری آمده است:

لِلْأَمْرَاضِ كُلِّهَا قُلْ عَلَيْهَا يَا مُنْزِلَ‌ الشِّفَاءِ وَ مُذْهِبَ‌ الدَّاءِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ] وَ أَنْزِلْ عَلَى وَجَعِيَ الشِّفَاء

یعنی برای تمامی بیماری ها می‌گویی « يَا مُنْزِلَ‌ الشِّفَاءِ وَ مُذْهِبَ‌ الدَّاءِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ] وَ أَنْزِلْ عَلَى وَجَعِيَ الشِّفَاء»

کلینی با سند معتبر نقل می‌کند:

 امام رضا (ع) فرمود در تمام بیماری ها این دعا را بگو «یَا مُنْزِلَ الشِّفَاءِ وَ مُذْهِبَ الدَّاءِ أَنْزِلْ عَلَى وَجَعِیَ الشِّفَاءَ»

روایت دیگر را باز هم کلینی با سند معتبر از امام صادق (ع) نقل می‌کند:

اشْتَكَى‌ بَعْضُ‌ وُلْدِهِ‌ فَقَالَ يَا بُنَيَّ قُلِ- اللَّهُمَّ اشْفِنِي بِشِفَائِكَ وَ دَاوِنِي بِدَوَائِكَ وَ عَافِنِي مِنْ بَلَائِكَ فَإِنِّي عَبْدُكَ وَ ابْنُ عَبْدِك‌

یعنی یکی از فرزندان امام بیمار شدد فرمود ای فرزندم این را بگو اللَّهُمَّ اشْفِنِي بِشِفَائِكَ وَ دَاوِنِي بِدَوَائِكَ وَ عَافِنِي مِنْ بَلَائِكَ فَإِنِّي عَبْدُكَ وَ ابْنُ عَبْدِك

در روایت دیگر آمده است:

كَانَ يَقُولُ عِنْدَ الْعِلَّةِ- اللَّهُمَّ إِنَّكَ‌ عَيَّرْتَ‌ أَقْوَاماً فَقُلْتَ‌ قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ‌ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ‌ فَلا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَ لا تَحْوِيلًا فَيَا مَنْ لَا يَمْلِكُ كَشْفَ ضُرِّي وَ لَا تَحْوِيلَهُ عَنِّي أَحَدٌ غَيْرُهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اكْشِفْ ضُرِّي وَ حَوِّلْهُ إِلَى مَنْ يَدْعُو مَعَكَ إِلَهاً آخَرَ لَا إِلَهَ غَيْرُك‌ فَيَا مَنْ لَا يَمْلِكُ كَشْفَ ضُرِّي وَ لَا تَحْوِيلَهُ عَنِّي أَحَدٌ غَيْرُهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اكْشِفْ ضُرِّي وَ حَوِّلْهُ إِلَى مَنْ يَدْعُو مَعَكَ إِلَهاً آخَرَ لَا إِلَهَ غَيْرُكَ

یعنی امام صادق (ع) هنگام بیماری می‌فرمود ای خدا شما به اقوامی ایراد گرفتی و فرمودی ای بت پرستانی که غیر خدا را می‌خوانید آن ها از شما بیماری را برطرف نمی‌کنند و در شما دگرگونی ایجاد نمی‌کنند. ای کسی که فقط او بیماری من را برطرف می‌کند و آن را دگرگون می‌کند به پیامبر و آل او درود بفرست و آن را به کسی منتقل کن که به همراه تو خدای دیگری غیر از تو می‌خوانند.

این روایت مرسل است اما چون از طریق بنی فضال رسیده است مورد قبول است چون امام درباره آن ها فرمود:

روایت دیگری می‌فرماید:

مَرِضَ عَلِيٌّ ص فَأَتَاهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَقَالَ لَهُ قُلِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ تَعْجِيلَ عَافِيَتِكَ وَ صَبْراً عَلَى‌ بَلِيَّتِكَ‌ وَ خُرُوجاً إِلَى رَحْمَتِكَ

یعنی علی (ع) مریض شد و نزد رسول خدا (ص) آمد حضرت فرمود بگو اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ تَعْجِيلَ عَافِيَتِكَ وَ صَبْراً عَلَى‌ بَلِيَّتِكَ‌ وَ خُرُوجاً إِلَى رَحْمَتِكَ

در این روایت بیماری خاصی مشخص نشده است بنابراین شاید عمومیت داشته باشد.

در روایت دیگری آمده است:

إِلَهِي كُلَّمَا أَنْعَمْتَ‌ عَلَيَ‌ بِنِعْمَةٍ قَلَّ لَكَ عِنْدَهَا شُكْرِي وَ كُلَّمَا ابْتَلَيْتَنِي بِبَلِيَّةٍ قَلَّ لَكَ عِنْدَهَا صَبْرِي فَيَا مَنْ قَلَّ شُكْرِي عِنْدَ نِعَمِهِ فَلَمْ يَحْرِمْنِي وَ يَا مَنْ قَلَّ صَبْرِي عِنْدَ بَلَائِهِ فَلَمْ يَخْذُلْنِي وَ يَا مَنْ رَآنِي عَلَى الْمَعَاصِي فَلَمْ يَفْضَحْنِي وَ يَا مَنْ رَآنِي عَلَى الْخَطَايَا فَلَمْ يُعَاقِبْنِي عَلَيْهَا صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي ذَنْبِي وَ اشْفِنِي مِنْ مَرَضِي- إِنَّكَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِير

این روایت مضمون دیگری دارد که انسان اقرار می‌کند که هر نعمتی که به من داده می‌شود کمتر شکر می‌کنم و هروقت مبتلا می‌شوم کمتر صبر می‌کنم.

روایتی از پیامبر (ص) آمده است:

مَا دَعَا عَبْدٌ بِهَذِهِ‌ الْكَلِمَاتِ‌ لِمَرِيضٍ إِلَّا شَفَاهُ اللَّهُ مَا لَمْ يُقْضَ أَنَّهُ يَمُوتُ مِنْهُ وَ هُنَّ أَسْأَلُ اللَّهَ الْعَظِيمَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ أَنْ يَشْفِيَك‌

یعنی بنده ای به این کلمات برای شخص بیماری دعا نمی‌کند مگر اینکه خداوند او را درمان می‌کند مادامیکه تقدیر او مرگ نباشد: أَسْأَلُ اللَّهَ الْعَظِيمَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ أَنْ يَشْفِيَك‌

در دعای بعدی آمده است:

أَذْهِبِ‌ الْبَأْسَ رَبَ‌ النَّاسِ‌ وَ اشْفِ أَنْتَ الشَّافِي لَا شِفَاءَ إِلَّا شِفَاؤُكَ شِفَاءً لَا يُغَادِرُ سُقْماً اللَّهُمَّ أَصْلِحِ الْقَلْبَ وَ الْجِسْمَ وَ اكْشِفِ السُّقْمَ وَ أَجِبِ الدَّعْوَةَ

خوب است که یک روحانی و طلبه و اهل علم این دعاها را بلد باشد وقتی وارد بر بیمار می‌شود این دعاها را بخواند این دعاها در روحیه بیمار خیلی موثر است و کمک در درمان بیمار می‌کند بالاخره اهل علم یک امتیازی دارند و مانند بقیه نیست.

در روایت دیگری آمده است:

كَانَ يَقُولُ إِذَا دَخَلَ عَلَى مَرِيضٍ أَذْهِبِ الْبَأْسَ رَبَّ النَّاسِ بِيَدِكَ الشِّفَاءُ لَا كَاشِفَ لِلْبَلَاءِ إِلَّا أَنْت‌

یعنی پیامبر(ص) هنگامی که بر بیماری داخل می‌شدند می‌فرمود: أَذْهِبِ الْبَأْسَ رَبَّ النَّاسِ بِيَدِكَ الشِّفَاءُ لَا كَاشِفَ لِلْبَلَاءِ إِلَّا أَنْت

دعاهای خاص

دعاهایی که هنگام هر بیماری نسبت به آن بیماری وارد شده و مخصوص فقط همان بیماری است.

یکی از اصحاب درد زانو داشت و نزد امام باقر (ع) شکایت کرد و امام (ع) فرمود: زمانی که نماز خواندی این دعا را بخوان «یَا أَجْوَدَ مَنْ أَعْطَى وَ یَا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ وَ یَا أَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ ارْحَمْ ضَعْفِی وَ قِلَّةَ حِیلَتِی وَ أَعْفِنِی مِنْ وَجَعِی»

امام باقر (ع) فرمود «هر کسی در عمرش یک مرتبه سوره یاسین را بخواند فقر به او نرسد و جنون به آن نرسد و جزام به آن نرسد».

 

دعای آیت الله خوانساری در زمان بیماری

آیت الله سید احمد خوانساری نقل می کند که در خوانسار بیماری واگیرداری شایع شده بود و در اغلب خانه ها یک نفر یا بیشتر از دنیا رفتند؛ مگر خانه هایی که هر روز این دعا را بعد از نماز صبح می خواندند که به آنها هیچ صدمه ای وارد نشد! و این مرجع بزرگ عالم تشیع، به جهت اهمیت و مجرب بودن این دعای شریف، از یک خطاط با ایمان درخواست کردند که این آیات را بنویسند، و آن را بین فرزندان و خویشاوندان خود توزیع کردند. آن دعا این است:

 

«قُلْ لَنْ یُصِیبَنا إِلَّا ما کَتَبَ اللَّهُ لَنا هُوَ مَوْلانا وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ‏- وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا کاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ یُرِدْکَ بِخَیْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ یُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ‏- وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُها وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها کُلٌّ فِی کِتابٍ مُبِینٍ‏- وَ کَأَیِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ یَرْزُقُها وَ إِیَّاکُمْ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ- ما یَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلا مُمْسِکَ لَها وَ ما یُمْسِکْ فَلا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ‏- قُلْ أَ فَرَأَیْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرادَنِیَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ کاشِفاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرادَنِی بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِکاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ عَلَیْهِ یَتَوَکَّلُ الْمُتَوَکِّلُونَ‏- حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ‏ وَ أَمْتَنِعُ بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ مِنْ حَوْلِهِمْ وَ قُوَّتِهِمْ وَ أَسْتَشْفِعُ‏ بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ‏ وَ أَعُوذُ بِمَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ.»

آیت الله سید احمد خوانساری گفتند :

این آیات در کنار هم یک وجود خاصی پیدا کرده است که انشاء و جعل آن توسط امام معصوم است. مثل داروهای ترکیبی که اثر مکمل چند دارد را در یک دارو جمع می کند، همین ترکیب در معنا و تفسیر این معجون هم وجود دارد و توجه به این حقیقت و معنا است که بلا را دور می‌کند لذا چند جمله‌ای در توضیح آیات این دعا عرض می کنم و رفع زحمت می کنم.

این دعا در واقع ترکیبی از شش آیه از آیات کریمه قرآن و بخشی از یک آیه هفتمی هست که هرکدام خواص و آثاری دارند و اینجا در کنار هم، ترکیب معنایی جدیدی پیدا کرده اند و آثار خاصی دارند.

اصول دعا درمانی برای درمان امراض

۱- باید زیاد و مکرر باشد.

۲- هنگام دعا کردن، حاجت را بر زبان بیاورد و بیان کند «در روایت داریم که خداوند می داند که شما چه می خواهید، ولی دوست دارد، گرفتاری خود را بیان کنید».

دعا درمانی در اسلام

۳- انسان نباید فقط زمان گرفتاری دعا کند.

۴- بهتر است هنگام دعا کردن انسان دستانش را به سوی آسمان بلند کند و بعد از دعا سر، سینه و صورت خود را مسح کند.

۵- در روایات آمده است که در بعضی اوقات و زمان ها دعا سریع تر به اجابت می رسد (هنگام وزیدن باد، موقع اذان ظهر، موقع خواندن قرآن، بعداز نماز ظهر، موقع صدقه دادن، موقع رفتن به مسجد، در شب جمعه، در روز جمعه، موقعی که دل بشکند، موقعی که ترس از خداوند حاصل شود و در صورتی که با گریه باشد بهتر است، در نماز وتر، ما بین طلوع فجر و طلوع آفتاب، موقع نزول باران، نیمه دوم از شب)

۶- قبل و بعد از دعا به پیامبر و اهل بیتش (ع) صلوات بفرستد.

۷- بهتر است به صورت جمعی باشد دعا کردن و تعدادشان از ۴ تا ۴۰ نفر باشند و یکی دعا کند و دیگران آمین گویند.

۸- قبل از بیان حاجت خود، ابتدا خداوند را تعظیم کند – حمد و ثنای خداوند بگوید و به گناهان خود اقرار کند- استغفار و توبه کند.

۹- قبل از اینکه برای خود دعا کند ابتدا، برای پدر و مادر و چهل نفر دعا کند.

۱۰- وقتی دعا کرد و حاجتش را بیان کرد بگوید: «ماشاء الله، لا حَولَ وَ لا قوَّهَ الّا بِالله».

اثبات دعا درمانی استاد تبریزیان

در مورد دعا باید اثبات کنیم که دعا درمان است و همچنین باید اثبات کنیم دعا درمان عام و درمان کل بیماری ها است.

در مورد اینکه دعا درمان است روایات متعددی وجود دارد.

امام رضا (ع) در تفسیر قول پیامبر (ص) می‌فرماید:

لِكُلِ‌ دَاءٍ دَوَاءٌ سَأَلْتُهُ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ لِكُلِّ دَاءٍ دُعَاءٌ فَإِذَا أُلْهِمَ الْعَلِيلُ الدُّعَاءَ فَقَدْ أُذِنَ فِي شِفَائِهِ

یعنی مراد از اینکه برای هر بیماری درمانی این است که برای هر بیماری دعا است. پس وقتی به بیمار الهام می‌شود که دعا کند همانا خداوند اذن به درمان او داده است.

روایت صحیح السند در کافی می‌فرماید:

عَلَيْكَ‌ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاء

یعنی بر تو باد دعا زیرا درمان همه بیماری ها است.

این روایت دلالت دارد که دعا، درمان است و همچنین این روایت دلالت دارد که دعا درمان عمومی است.

در روایت اول کلمه «دواء» داشت و روایت دوم کلمه «شفاء» دارد. ممکن است کسی درباره کلمه شفاء شک کند که مراد از شفاء پیشگیری و درمان نیست درحالیکه در روایت اول کلمه «دواء» آمده بود.

روایات در مورد دعا درمانی متعدد است. در فقه الرضا آمده است:

لَا يَذْهَبُ‌ بِالْأَدْوَاءِ إِلَّا الدُّعَاءُ وَ الصَّدَقَةُ وَ الْمَاءُ الْبَارِد

یعنی چیزی بیماری ها را از بین نمی‌برد مگر دعا و صدقه و آب سرد.

در داروخانه اسلامی به جای داروهای شیمیایی چیزهای دیگری مانند دعا و صدقه و آب سرد وجود دارد. این داروها در طب های دیگر وجود ندارد. مراد از «آب سرد» بیشتر پاشویه و درمان تب است.

ابن طاووس با سند خودش از امام باقر(ع) نقل می‌کند:

قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي‌ هَذِهِ‌ الْحَبَّةِ السَّوْدَاءِ مِنْهَا شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاءٍ إِلَّا السَّامَ فَقَالَ نَعَمْ ثُمَّ قَالَ أَ لَا أُخْبِرُكَ بِمَا فِيهِ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاءٍ حَتَّى السَّامِ قُلْتُ بَلَى قَالَ الدُّعَاء[۶]

یعنی به امام باقر عرض کردم پیامبر فرمود در سیاهدانه شفاء از همه بیماری ها به غیر از سام است. سپس امام فرمود آیا به شما خبر بدهم از درمانی که حتی مرگ را درمان می‌کند؟ عرض کردم بله فرمود دعا

مفاد این روایات این است که داروهای دیگری هم عمومیت دارند مانند سیاهدانه که درمان همه بیماری ها به غیر از بیماری سام است. ولی دعا عمومیت بیشتری و «سام» یعنی مرضی که منجر به مرگ می‌شود را درمان می‌کند.

بنابراین معلوم می‌شود دعاهای مختلف دعائی داریم. بایستی به تعداد بیماری ها دعا داشته باشیم. پس یک داروخانه‌ی دعائی وجود دارد.

ایه درمانی

پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) برای درمان بسیاری از بیماری‌ها خواندن آیات و سوره‌های قرآن را توصیه کرده‌اند. مجموعه‌ای از این احادیث و روایات در کتاب مکارم الاخلاق جمع‌آوری شده که در ادامه آنها را با هم می‌خوانیم:

پیامبر(ص) فرمود: کسی که از قرآن شفا نخواند پس خداوند او را شفا نمی‌دهد.

امام صادق(ع) فرمود: کسی که از قرآن صد آیه را تلاوت کند سپس هفت مرتبه «یا الله» بگوید پس اگر آن را بر سنگی بخواند آن می‌شکافد.

امام کاظم(ع) فرمود: اگر از چیزی ترسیدی پس صد آیه از هر جای قرآن که بود بخوان پس سه مرتبه بگو:‌

«بارالها! بلا را از من دور گردان» و نیز ایشان فرمود: «کسی که یک آیه قرآن داشته باشد و از شرق به مغرب برود یقینا آن یک آیه او را کفایت می‌کند» و نیز ایشان فرمود: در قرآن شفای تمام بیماری‌ها موجود است.

آیه درمانی | سوره های شفابخش قرآن کریم

سوره حمد

• امام(ع) فرمود:

کسی که گرفتار بیماری شد هفت مرتبه سوره حمد را بخواند که بیماری او آرام می‌گیرد و اگر خوب نشد هفتاد مرتبه بخواند که آرام می‌شود.

• پیامبر (ص) فرمود:

خواندن هفت مرتبه سوره حمد، شفای تمام امراض است و نیز صد مرتبه خواندن آن برای صاحبش تعویذی هست و اگر روح از بدن جدا شود، خداوند آن را به بدن بر می‌گرداند.

• امام صادق(ع) فرمود:

اگر سوره حمد را بر مرده هفتاد مرتبه خواندی او زنده شد تعجب نکنی.

سوره انعام

• امام باقر(ع) فرمود:

اگر دچار بیماری شدی و بر جان خود ترسیدی پس سوره انعام را بخوان چرا که نمی‌گذارد از آن بیماری چیزی ناپسندی به تو برسد.

و نیز ایشان فرمود: کسی که سوره نحل را در هر ماه بخواند، در برابر بدهکاری او را کفایت می‌کند و هفتاد نوع بلا را از او دور می‌نماید که کوچک‌ترین آن‌ها دیوانگی، جذام و پیسی می‌باشد.

و در روایت دیگر آمده است که سوره نحل نگهبانی است در مقابل شیطان، سپاهیان و طرفدارانش.

سوره لقمان

و نیز ایشان فرمود: کسی که سوره لقمان را در هر شب بخواند خداوند در شب ملکی را بر او می‌گمارد تا در مقابل شیطان و سپاهیانش از او محافظت نماید تا این که صبح گردد و اگر آن را در روز بخواند از او در مقابل شیطان و سپاهیانش محافظت می‌نماید تا این که شب شود.

سوره یس

امام صادق(ع) فرمود:

برای هر چیزی قلبی است و قلب قرآن سوره یس است پس کسی که در روز سوره یس را بخواند (از خطرات و بلایا) محافظت می‌شود و جزو روزی گیرندگان قرار می‌گیرد تا این که شب شود. و کسی که این سوره را در شب قبل از خوابیدن بخواند، خداوند هزار ملک برای محافظت از او در مقابل تمامی شیاطین رانده شده و تمامی آفات، قرار می‌دهد و اگر کسی آن روز بمیرد خداوند او را داخل بهشت می‌نماید.

و در روایتی دیگر آمده است که خواندن این سوره برای دنیا، آخرت و محفوظ ماندن از تمامی آفات و بلاها که خود انسان و خانواده و مال را تهدید می‌کند، مفید می‌باشد.

در روایت آمده است: کسی که کمبود عقلی دارد به او سوره یس را بخوانید و یا بنویسید و به او بخورانید که مفید است و اگر با آب زعفران در ظرفی شیشه‌ای نوشته شود و خورده شود بهتر است و باعث رهایی از آن بیماری می‌شود.

سوره صافات

• امام صادق (ع) فرمود:

کسی که هر جمعه سوره صافات را بخواند از هر نوع آفتی در امان است و در زندگی دنیایی‌اش تمام بلیّات از او دفع می‌گردد، و نیز در این دنیا روزی وسیعی به او داده می‌شود و به مال و فرزند و بدن او از طرف شیطان رانده شده، ستمگر و دشمن آسیبی نمی‌رسد.
و در روایت دیگر آمده است که خواندن این سوره شرف، مرتبت و عزت در دنیا و آخرت می‌دهد.

سوره زمر

و نیز ایشان فرمود: کسی که سوره زمر را در روز یا در شب بخواند، خداوند شرف دنیا و آخرت را به او عطا می‌کند و بدون خاندان و مال عزت به او می‌بخشد.

کسی که سوره طور را بخواند خداوند خیر دنیا و آخرت را برایش جمع می‌کند.

سوره واقعه

کسی که سوره واقعه را در هر شب جمعه بخواند، خداوند او را دوست می‌دارد و محبت او را در قلوب تمام مردم قرار می‌دهد و در دنیا ابدا فقر، تنگدستی و ضرری از آفات دنیا نمی‌بیند و این برای امیرالمومنین و فرزندان ایشان (ع) است.

سوره حدید و مجادله

کسی که در نماز واجب خود سوره حدید و مجادله را بخواند و بر آن مداومت نماید در خانواده، بدن و مال خود بدی و نیازی نمی‌بیند.

سوره ممتحنه

• امام سجاد(ع) فرمود:

کسی که سوره ممتحنه را در نمازهای واجب و نوافل بخواند خداوند قلب او را با ایمان می‌آزماید و در دیدگان او نور قرار می‌دهد و فقر و دیوانگی به او و فرزندانش هرگز نمی‌رسد.

و در روایت دیگر آمده است که در نزد مردم فردی پسندیده قرار می‌گیرد.

سوره جن

• امام صادق (ع) فرمود:

کسی که بسیار سوره جن را بخواند در زندگی‌اش آسیبی از جن و انس نمی‌بیند و جادو، سحر و حیله‌شان به او نمی‌رسد.

سوره مزمل

کسی که سوره مزمل در نماز عشا و یا در آخر شب بخواند، این سوره به عنوان نگهبان و محافظ در طول شبانه روز با او خواهد بود در واقع زندگی و مرگ پاکیزه خواهد داشت.

سوره نازعات

کسی که سوره نازعات را بخواند، خداوند او را تشنه و عطشان وارد بهشت نمی‌کند و در دنیا اصلا بدبختی نمی‌بیند و در روایتی دیگر آمده است که خواندن این سوره شفا برای مسموم و گزیدگی است.

سوره بروج

کسی که سوره بروج را بر آب بخواند و بیاشامد آن آب به او ضرری نمی‌رساند ان‌شاءالله تعالی.

سوره قدر

کسی که در تمام نمازهای واجب خود سوره قدر را بخواند به او گفته می‌شود:‌ ای بنده خدا! تمام گناهان گذشته‌ات بخشیده شد پس اعمالت را از نو شروع کن.

سوره زلزال

کسی که سوره زلزال را در نوافل بخواند اصلا گرفتار زلزله نمی‌شد و به زلزله، صاعقه و آفتی از آفات دنیا نمی‌میرد.

سوره همزه

کسی که سوره همزه را در نمازهای واجب بخواند، فقر از او دور می‌شود و روزی‌اش به دست می‌آید و مرگ بد و غیرطبیعی از او دفع می‌شود.

سوره کافرون و توحید

کسی که سوره کافرون و توحید را در یکی از نمازهای واجب خود بخواند خود و والدین و فرزندانش آمرزیده می‌شود و اگر جزو بدبختان باشد اسم او از دفتر بدبختان محو می‌گردد و داخل دفتر خوشبختان نوشته می‌شود و خداوند او را در آن دنیا در حالی که خوشبخت است زنده می‌کند و او را شهید می‌میراند و شهید برمی‌انگیزد.

سوره حمد، توحید، فلق و ناس

• پیامبر (ص) فرمود:

هرگاه یکی از شما دچار سردرد یا بیماری دیگری شد دست‌های خود را بگشاید و سوره حمد، توحید، فلق و ناس را بخواند و دست را به صورت بکشد تا بیماری‌اش رفع شود.

هزار مرتبه سوره توحید

• امام صادق (ع) فرمود:

خداوند به حضرت زهرا (ع) به جای فدک، تب را به فرمان ایشان درآورد، پس هر یک از محبین زهرا (ع) و فرزندان ایشان دچار تب شد پس هزار مرتبه سوره توحید را بخواند و به حق ایشان از خداوند بخواهد که تبش برطرف گردد.

سوره نصر

کسی که سوره نصر را در نافله و با نماز واجب بخواند خداوند او را بر تمام دشمنان پیروز می‌گرداند.

 

دعا درمانی در پزشکی مدرن امروز

پزشکی مدرن امروز در تحقیقات اثبات کرد که دعا در درمان بیماران اعصاب و روان و جلوگیری از این بیماری ها مانند افسردگی تاثیر به سزایی دارد. به عنوان مثال: طی یک مطالعه بر روی ۸۸ فرد مسیحی بزرگسال مشخص شد تکرار یک دعای کوتاه به مدت ۱۰ دقیقه در طول روز، در یک دوره یک ماهه سبب کاهش نشانه های افسردگی می شود.

همچنین دعا کردن و تمرین های معنوی نقش مهمی در بهبود بیماری های مزمن مانند ایدز و… دارد. مطالعه هایی بر روی ۴۵۰ نفر از کسانی که به ایدز مبتلا بودند نشان داد که اعتقاد به قدرت برتر و برقراری ارتباط با او میزان افسردگی این افراد را به اندازه زیادی کاهش داده و از این رو امید به زندگی در این افراد افزایش یافته است.

در نهایت باید بدانید که  دعا درمانی یک روش جایگزین نیست بلکه مکمل سایر درمانهاست که اخیراً جزو اصلی ترین تحقیقات علمی قرارگرفته است. تحقیقات‌ نشان‌ می‌دهد دعا خواندن‌ و ذکر گفتن‌ فشار خون‌ را پایین‌ می‌ آورد، ضربان‌ قلب‌ را آرام می  کند و از بیماری های‌ مرتبط با سامانه‌ دفاعی‌ بدن‌ پیشگیری‌ می‌ کند