اگر در برنج فضله موش دیده شود، حکم شرعی آن چیست؟

اگر در خانه‌تان با فضولات موش مواجه شدید باید بالافاصله آن را تمیز کنید. فضولات موش می‌تواند حامل بیماری‌های مرگباری مثل هانتا ویروس باشد که انسان می‌تواند با تنفس از هوایی که شامل مدفوع یا ادرار آن حیوان باشد یا حتی از طریق آب دهان این حیوان به آن مبتلا شود.

همانطور که می دانید فضله موش ممکن است حاوی ویروس‌ها و باکتری‌های بیماری زای متعددی باشد، به همین دلیل اگر فضله موش در برنج پخته باشد، بی‌تردید تمام برنج را باید دور بریزیم. از مهم‌ترین ویروس‌هایی که از طریق مدفوع موش می‌توانند به انسان منتقل شوند «هانتاویروس ها» هستند که منجر به سندرم «رویس هانتاویروس» شده و همین طور انتقال ویروسی که منجر به بیماری Lymphocytic chorio-meningitis یاLCM می‌شوند که نوعی مننژیت بسیار خطرناک است.

حکم فضله موش در برنج

۱. فضولات حیوانات حرام گوشت – مانند موش – از جمله نجاسات است، و اگر در غذای آب‌دار – مثل آش یا آب گوشت – دیده شود، کل غذا و ظرف آن نجس است و خوردن آن جایز نیست.

۲. اگر در مواد غذایی خشک، مانند برنج – قبل از شستن و پختن – فضله موش پیدا شود، باید آن‌را برداشت و اگر هیچ نجاستی به برنج سرایت نکرده و یا نجاست با شستن برطرف می‌شود، می‌توان آن‌را مصرف کرد.

۳. اگر مشاهده فضله موش، پس از خیس کردن برنج باشد، ظرف برنج و محتویاتش نجس است. حال اگر زمان خیس کردن طولانی نشده و هنوز آب نجس به باطن برنج‌ها نرفته است، می‌توان فضله را برداشت و آب لوله‌کشی را به ظرف برنج متصل نمود، که با مخلوط شدن آب لوله با آب ظرف، ظرف و برنج‌ها پاک مى‌شوند. اما اگر به اندازه‌ای در آب بوده که نجاست به داخلش نفوذ کند، برنج‌ها نجس و خوردن آن حرام است و می‌توان به عنوان خوراک حیوانات و پرندگان از آن استفاده کرد.

۴. اگر مشاهده فضله موش، پس از پختن برنج باشد، چنانچه اطمینان دارد که نجاست، قبل از پختن غذا در ظرف بوده، ظرف و برنج‌ها نجس شده و نمی‌توان از آن استفاده کرد، ولی اگر احتمال می‌دهد فضله بعداً در ظرف افتاده باشد، آن مقدار که یقین به سرایت دارد را جدا می‌کند و بقیه پاک است و جست‌وجو هم لازم نیست.

۵. در مورد قسمت دوم سؤال نیز باید گفت؛ بخار، عامل انتقال نجاست نیست و در فرض سؤال، غیر از خود برنج، فقط قابلمه پلوپز – که قابل جدا شدن است – نجس است؛ لذا در استفتایی مشابه از برخی مراجع گفته شده است: در چنین مواردی، پارچه‌ای که برای دم کردن روی ظرف قرار می‌گیرد نجس نیست.

حکم فضله موش در برنج طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی

پرسش: اگر برنج خیس کرده باشیم، اما قبل از آبکش کردن متوجه وجود فضله موش در آن شویم تکلیف چیست؟

پاسخ: اگر به اندازه‌ای در آب بوده است که نجاست به داخلش نفوذ کرده یا پخته شده باشد خوردن آن حرام است. چون برای پاک شدن باید آب درونش جریان پیدا کند و صرف نمناک شدن کافی نیست، چون صدق غَسل پیدا نمی‌کند؛ ولی اگر ظاهر آن را آب بکشند پاک است و چیزی را نجس نمی‌کند. در هر صورت می‌توان به عنوان خوراک حیوانات از آن استفاده کرد.

پرسش: اگر در غذای پخته شده نجاستی مانند فضله موش پیدا شود حکم چیست؟

پاسخ: اگر یقین دارد که نجاست هنگام پختن غذا در ظرف بوده، غذا نجس شده است و نمی‌توان از آن استفاده کرد، ولی اگر احتمال می‌دهد بعدا افتاده آن مقدار که یقین به سرایت دارد را جدا می‌کند و بقیه پاک است و جستجو لازم نیست.

دیدن نجاست در غذا توسط فرزند صاحبخانه

پرسش: آیا اعضای خانواده مانند فرزند در لزوم اطلاع دادن نجاست غذا، حکم صاحبخانه را دارد؟

پاسخ: فرزند در حکم صاحبخانه نیست و لازم نیست بگوید.

اطلاع از نجس بودن غذا در میهمانی

پرسش: اگر صاحبخانه یا میهمان متوجه شود که غذا نجس است باید به دیگران اطلاع دهد؟

پاسخ: هرگاه صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، بنابر احتیاط واجب باید به میهمان‌ها بگوید، ولى اگر یکى از میهمان‌ها بفهمد لازم نیست به دیگران بگوید فقط خودش باید اجتناب کند، مگر این‏که با او معاشرت داشته باشند که براى جلوگیرى از آلودگى خودش مى‏تواند بعد از غذا خوردن به آن‌ها بگوید، تا دست و دهانخود را آب بکشند.

وجود فضله موش در مواد خشک

پرسش: اگر در مواد خشک مانند برنج و گندم، فضله موش پیدا کنیم تکلیف چیست؟

پاسخ: می‌توانند فضله و مقداری از اطراف آن را بردارند و بقیه را مصرف کنند. حکم کتمان نجاست غذا به بهانه حفظ آبروی صاحبخانه

پرسش: چنانچه صاحبخانه در غذا نجاستی مشاهده کند، آیا می‌تواند برای حفظ آبرو، این موضوع را کتمان نماید؟

پاسخ: نباید از این غذا استفاده کند و توجه داشته باشید که آبرو به این امور از بین نمی‌رود و در هر کجا باشد می‌توان لقمه نانی برای میهمان تهیه کرد مگر اینکه ضرورت جدی پیش آید.

عمل به نذر با غذای نجس

پرسش: در حال پختن آش نذری بودم که درون آن فضله موش دیدم، با این وجود آنرا تقسیم کردم، حال آیا نذرم ادا شده است یا کفاره دارد؟

پاسخ: اگر یقین قطعی نداشته باشید اعتنا نکنید و تشخیص فضله موش کار آسانی نیست، اما در صورت یقین به فضله بودن، نذرش ادا نشده است. 

پرسش: اگر موش زنده وارد غذا شود زنده بیرون بیاید آیا آن غذا پاک است؟

پاسخ: پاک است ولى آلوده است و بهتر پرهیز از آن است.

حکم فضله موش در برنج طبق نظر مقام معظم رهبری

سؤال: اگر در برنج پخته شده فضله موش پیدا شود حکمش چیست و کسانی که از برنج خورده اند تکلیفشان چیست؟

جواب: برنج نجس و خوردن آن حرام است، در صورت سرایت نجاست، باید ظاهر بدن مثل دست و لبها و وسایل و ظروف را آب بکشد، ولی تطهیر داخل دهان لازم نیست.

حکم فضله موش در برنج طبق نظر آیت‌الله نوری همدانی:

سوال: بعدازنيم‏پخت شدن برنج (حين آبكش كردن) فضله موش در داخل برنج پيدا شد آيا با آب كشيدن پاك مى‏شود؟

جواب: پاك مى‏‌شود.

سوال: کسی که غذایی را که در آن فضله موش پیدا شده است خورده، آیا دهانش نجس است؟ اگر آب دهانش به جایی بپاشد آنجا نجس می‌شود؟

مقام معظم رهبری: در صورتی‌که غذای نجس در دهان نباشد، پاک است.

آیت‌الله سیستانی: تا یقین به فضله بودن آن ندارد پاک است و اگر یقین پیدا کرد که این فضله موش است آب دهانش پاک است.

آیت‌الله صافی گلپایگانی: باید لب‌های خود را آب بکشد و آب دهان او نجس نیست.