ترفند پانزی چیست؟ | همه چیز در مورد طرح پانزی و کلاهبرداری های آن

طرح پانزی (Ponzi scheme) یک نوع کلاهبرداری است که با یک سرمایه گذاری متقلبانه، وعده بازدهی بالا و ریسک کم (یا بدون ریسک) را به افراد وعده می‌دهد.

در این روش، ابتدا سرمایه تعدادی از سرمایه گذاران، جذب ِ طرح پانزی شده و سرمایه سرمایه گذاران بعدی به عنوان سود ِ سرمایه گذاران اولیه پرداخت می‌شود. هنگامی که تعداد سرمایه گذاران جدید کمتر می‌شود، قابلیت پرداخت بازدهی به سرمایه گذاران اولیه از بین رفته و صاحب طرح کلاهبرداری پانزی، با سرمایه زیادی که حاصل از آخرین دور ِ سرمایه گذاری است، ناپدید می‌شود.

پانزی کیست؟

چارلز پانزی، مهاجر ایتالیایی اولین بنیان‌گذار طرح پانزی در اوایل قرن بیستم در ایالات‌متحده بود. پانزی با این وعده که می‌تواند پول مشتریانش را در عرض ۹۰ روز دو برابر کند، کلاه‌برداری‌های بسیار زیادی انجام داد. پروژه کلاه‌برداری او روی سیستم پستی ایالات‌متحده متمرکزشده بود.

در حالی که این کلاهبرداری چندین سال توسط او پیش رفته بود و با نام خود او (پانزی) شناخته می‌شد توانست در حدود یکسال ۲۰ میلیون دلار کسب کند.

نام طرح پانزی برگرفته از چیست؟

طرح پانزی از نام تاجر متقلبی به نام «چارلز پانزی» است که در دهه ۱۹۲۰ میلادی با موفقیت ده هزار نفر را متقاعد کرد تا وجوه خود را برای سرمایه گذاری کردن به او بسپارند، گرفته شده است. طرح چارلز پانزی از طریق وعده مقدار مشخصی از سود با خرید کوپن‌های مربوط به خدمات پستی شروع شد. پانزی از پول سرمایه گذاران جدید برای پرداخت تعهدات مربوط به سرمایه گذاران قبلی استفاده می‌کرد.

کلاهبرداری پانزی چیست؟

طرح پانزی یک برنامه سرمایه گذاری تقلبی در نظر گرفته می شود. این شامل استفاده از پرداخت های جمع آوری شده از سرمایه گذاران جدید برای بازپرداخت سرمایه گذاران قبلی است.

در معنای واقعی، کلاهبرداران واقعاً قصد سرمایه گذاری پول را ندارند. قصد آنها این است که به اولین سرمایه گذاران پول پرداخت کنند تا این طرح قابل باور به نظر برسد.

به این ترتیب، یک طرح پانزی برای حفظ خود نیاز به جریان دائمی نقدینگی دارد. هنگامی که سازمان دهندگان دیگر نمی توانند اعضای بیشتری جذب کنند یا زمانی که بخش بزرگی از سرمایه گذاران به عنوان سود پرداخت شود، این طرح سقوط می‌کند.

شرکت هایی که در طرح های پانزی شرکت می‌کنند تمام توجه خود را بر جذب مشتریان جدید متمرکز می‌کنند. هنگامی که تازه واردان سرمایه گذاری می‌کنند، پول جمع آوری می‌شود و برای پرداخت به سرمایه گذاران اصلی استفاده می‌شود.

پانزی هرمی

پروژه‌های هرمی (Pyramid Scheme) یکی از انواع روش‌های کلاهبرداری مالی هستند که معمولاً آن را با پانزی یکی می‌دانند، اما تفاوت‌هایی بین این دو نوع کلاهبرداری وجود دارد.

در طرح پانزی، سرمایه‌گذاران معمولاً یک بار سرمایه‌گذاری می‌کنند و بعد منتظر دریافت سود می‌مانند. طرح پانزی معمولاً برای جذب سرمایه‌گذاران جدید و پرداخت سود به اعضای قبلی به یک نفر یا یک گروه کوچک (یعنی همان مجریان طرح) نیاز دارد.

اما طرح یا پروژه‌های هرمی دائماً سرمایه‌گذاران را به مشارکت فعالانه و معرفی اعضای جدید ترغیب می‌کنند. در طرح‌های هرمی معمولاً افراد به ازای هر عضو جدیدی که به شبکه معرفی کنند از حق عضویت او پورسانت می‌گیرند. بخشی از این پول نیز به سرمایه‌گذاران قبلی و سردسته‌های اصلی پروژه پرداخت می‌شود. در واقع در یک پروژه هرمی افراد برای کسب درآمد باید دائماً نفرات بیشتری را به عنوان زیرمجموعه معرفی کنند.

شرکت‌های هرمی معمولاً ظاهری موجه دارند اما در اغلب موارد کسب و کار خاصی در آنها انجام نمی‌شود. به طور خلاصه، تفاوت پروژه پانزی و هرمی را می‌توان به این صورت بیان کرد:

• در طرح پانزی، مجریان طرح یک مبلغ کلی از سرمایه‌گذاران کلاهبرداری می‌کنند و بعد از پول سرمایه‌گذاران جدید به آنها سود می‌پردازند.
• در طرح هرمی، مجریان طرح سرمایه‌های کوچکی از سرمایه‌گذاران می‌گیرند و بعد آنها را به کسب درآمد از طریق معرفی اعضای جدید ترغیب می‌کنند. بخشی از پول سرمایه‌گذاران جدید به سرمایه‌گذاران قبلی و سردسته‌های اصلی پروژه پرداخت می‌شود.

شرکت های پانزی ایران

در ایران نیز انواع پروژه‌های پانزی در زمینه بورس، خودرو، کالا، ارزهای دیجیتال و سایر موارد وجود دارد. 

سایت های پانزی ترون

قراردادهای هوشمند و سایت‌های پانزی ترون از جمله روش‌هایی هستند که کلاهبرداران و مجرمان به منظور فریب مردم و جمع‌آوری سرمایه استفاده می‌کنند. متأسفانه با ظهور ارزهای دیجیتال، زمینه‌‌ها و راه‌های تازه‌ای پیش پای سارقان به منظور انجام اعمال مجرمانه قرار گرفته است. از آنجایی که مفهوم رمز ارز هنوز تازه است و تعداد قابل توجهی از مردم دید درستی نسبت به این موضوع ندارند، کلاهبرداران توانسته‌اند از غفلت و ناآگاهی موجود نهایت سوءاستفاده را ببرند.

مجرمان علاقه خاصی به این ارز دیجیتال و شبکه آن دارند و در تلاش هستند تا با ساخت انواع و اقسام دروغ‌ها و تصویرسازی‌های غلط، پروژه‌هایی مبتنی بر شبکه ترون را به کاربران عرضه کنند و با بیان اینکه سود آن‌ها از طریق سازوکاری هوشمند و توسط قراردادهای دقیق و برنامه‌نویسی‌شده تأمین می‌شود به سرمایه‌گذاران اطمینان خاطر دهند، اما در نهایت این صحنه‌آرایی سرابی بیش نیست.

نحوه تشخیص طرح‌های پانزی چگونه است؟

جهت تشخیص طرح پانزی به نکات زیر دقت کنید:

• طرح‌های پانزی وعده‌ی بازدهی مشخصی به افراد می‌دهند.
• طرح‌های پانزی زمان مشخصی را برای پرداخت سود و اصل سرمایه (یا کالای خریداری شده) ارائه و تضمین می‌کنند.
• طرح‌های پانزی، نوع استراتژی سرمایه گذاری خود را توضیح نمی‌دهند یا در صورت توضیح دادن، مطلبی که بیان می‌کنند آنقدر پیچیده است که کسی نمی‌تواند آن را درک کند.
• طرح‌های پانزی وعده مقدار بازدهی ثابتی حتی در شرایط متغیر بازارهای مالی به مشتریان خود می‌دهند.
• وجود مشتریانی که برای برداشت پول دچار مشکل شده‌اند، می‌تواند یکی از نشانه‌های وجود یک طرح پانزی باشد.
• عدم اجازه برای مشاهده اسناد رسمی سرمایه گذاری از دیگر نشانه‌های یک طرح کلاهبرداری پانزی است.
• نداشتن مجوز و عدم ثبت شرکتی که ادعای سرمایه گذاری با بازدهی ثابت و بالا دارد از جمله موارد دیگر برای تشخیص طرح پانزی است.
• در نهایت می‌توان گفت مهمترین نشانه یک طرح پانزی، وعده بازدهی مشخص و ثابت در مدت زمانی معین است.

مراقب این شرکت های پانزی باشید. قبل از سرمایه گذاری در هر طرحی، سوابق مالی شرکت را بررسی نمایید تا تأیید شود که آیا قانونی هستند یا خیر.

آیا شما هم به دام شرکت های پاتزی افتاده‌اید و یا تجربه‌ای در این زمینه دارید؟؟ در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.