پدیده لانینا چیست؟ تاثیر لانینا بر آب و هوای ایران

لانینا گاهی اوقات ضد ال نینو یا “یک رویداد سرد” نامیده می شود. لانینا اثری برعکس ال نینو دارد و در طول رویدادهای لانینا، بادهای قوی تر از حد معمول وزیده می شوند و آب گرم بیشتری را به سمت آسیا می رانند. در سواحل غربی قاره آمریکا، بالا آمدن آب افزایش می یابد و آب سرد، و غنی از مواد مغذی به سطح می آید.

این آب های سرد در اقیانوس آرام به سمت شمال می روند که منجر به خشکسالی در جنوب ایالات متحده و باران های شدید و سیل در شمال غربی اقیانوس آرام و کانادا می شود و با ورود آب‌های سرد به سطح سواحل آمریکای جنوبی که به آن طغیان گفته می‌شود اساسا دمای هوا پایین می‌آید. هنگام وقوع پدیده لانینا، زمستان در جنوب گرمتر از حد معمول و در شمال سردتر از حد نرمال است و در این ایام ساکنان جنوب شاهد شرایط گرم تر و خشک تر از حد معمول هستند.

لا نینا یک الگوی آب و هوایی پیچیده‌است که هر چند سال یک بار در نتیجه تغییرات دمای اقیانوس در نوار استوایی اقیانوس آرام رخ می‌دهد. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که بادهای قوی آب گرم را در سطح اقیانوس از آمریکای جنوبی دور کرده و در سراسر اقیانوس آرام به سمت اندونزی می‌برند.

همان‌طور که این آب گرم به سمت غرب حرکت می‌کند، آب سرد از اعماق دریا در نزدیکی آمریکای جنوبی به سطح می‌رسد. لانینا پدیده‌ای اقیانوسی-اتمسفری است که همتای ال نینو به عنوان بخشی از الگوی اقلیمی و نوسان بزرگ‌تر جنوبی ال نینو شناخته می‌شود.

لانینا چگونه پدیده آب و هوایی است؟

لانینا کلمه‌ای اسپانیایی است که بر یک پدیده اقیانوسی و جوی دلالت دارد. لانینا وضعیتی است که در آن، آب قسمت مرکزی و شرقی اقیانوس آرام سردتر از حالت طبیعی می‌شود. این پدیده که حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است، اجازه می‌دهد که سطح آب‌ اقیانوس در قسمت شرقی، سردتر از حالت معمول شود. این پدیده تاثیر معکوسی بر قسمت‌های حاره‌ای غربی گذاشته و آب این نواحی گرم می‌شود. این پدیده که به‌طور میانگین هر سه تا هفت سال یک بار به وقوع می‌پیوندد، نوعی پدیده اقیانوسی و جوی خیلی آنی و سریع محسوب شده که از اقیانوس اطلس می‌گذرد و تمام می‌شود.

در تعریف دیگر، پدیده‌های «ال نینو» و «لانینا» یک شاخص اقلیمی بزرگ مقیاس هستند که در پهنه وسیعی از آب‌های منطقه حاره‌ای اقیانوس آرام رخ می‌دهند. زمانی که دمای آب عمق ۲۰۰ متری اقیانوس تغییر کند، اگر نیم درجه گرم‌تر شود وارد فاز «ال‌نینو» یا فاز گرم می‌شود و اگر نیم درجه سردتر از حالت نرمال شود یعنی وارد فاز «لانینا» یا سرد شده است. لانینا یکی از بهترین پدیده‌های جوی برای فصل تابستان محسوب می‌شود.

تاثیر لانینا بر آب و هوای جهان

آژانس هواشناسی سازمان ملل متحد هم با بیان این‌که کشور‌های غربی آسیا در سال جاری منتظر لانینا باشند، عنوان کرد بازگشت پدیده آب و هوایی خنک لانینا در سال جاری، می‌تواند به کاهش دما پس از سال‌ها رکود جهانی گرما کمک کند. این وضعیت حتی برای کشورهای‌های حاشیه خلیج فارس که تابستان‌های به‌شدت گرمی دارند، می‌تواند خوشنود کننده باشد.

این آژانس بیان کرد که در سال گذشته شاهد پدیده ال نینو (عکس پدیده لانیا) بودیم و همین امر منجر به رقم خوردن گرم ترین سال در طول تاریخ شد. این سازمان بیان کرد که بررسی نقشه‌های هواشناسی نشان می‌دهند با خروج پدیده ال نینو، شاهد ورود پدیده لانینا از سمت اقیانوس اطلس و آرام خواهیم بود.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوا سازمان هواشناسی کشور در خصوص ابلاغیه آژانس آب و هوایی بین المللی بیان کرد یکی از این جریان‌ها، دور پیوند نوسان جنوبی «ان‌سو» نام دارد که از سمت اقیانوس اطلس می‌تواند شرایط جوی کشور ما را نیز دست‌خوش تغییر کند و در دو فاز لانینا و ال‌نینو به وقوع می‌پیوندد.

در فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان پیش‌بینی می‌شود که این دور پیوند در فاز لانینا بر اقلیم کشور تاثیر بگذارد. البته از آنجایی که لانیا یک پدیده زودگذر است احتمال می‌رود که آثار آن تا پایان تابستان یا نهایتا در اوایل پاییز از بین برود.

دمای هوا در تابستان ۱۴۰۳ چگونه خواهد بود؟

شاید با خواندن توضیحات بالا انتظار تابستانی خنک و دلچسب را داشته باشید؛ اما متاسفانه اینگونه نیست! ضیائیان رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوا سازمان هواشناسی کشور، در ادامه سخنان خود تصریح کرد که کشور ما فاصله زیادی تا محل وقوع پدیده لانینا دارد و پدیده آب و هوایی لانینا در اواخر تابستان و اوایل پاییز وارد کشور ما خواهد شد. در نتیجه پیش‌بینی می‌شود در اوایل تابستان شاهد افزایش ۲ تا ۳ درجه‌ای دما و دیرتر شروع شدن بارش‌هایی پاییزی باشیم. البته لازم به ذکر است که اگر در تابستان پدیده لانینا به‌وقوع نمی‌پیوست، دما به‌مراتب افزایش پیدا می‌کرد.

ضیائیان در ادامه سخنان خود به میزان بارش‌های تابستانه اشاره کرد و گفت به‌طور معمول بارش‌های تابستانه ما عدد قابل توجه‌ای از سهم کل بارش‌های یک ساله کشور نیست و در خوشبینانه‌ترین حالت، فقط ۴۰ درصد بارش‌های یک سال در تابستان اتفاق می‌افتد و پیش‌بینی می‌شود برای سال جاری هم شاهد همین مقدار کم باشیم.

اما این‌که بعضا عنوان می‌شود تابستان سختی را پیش رو داریم، به عقیده من با در نظر گرفتن منابع آبی است. چون خیلی از استان‌های نوار شمالی کشور بارش‌های مناسبی در فصل بهار نداشته‌اند و احتمالا در تابستان دچار کم‌آبی خواهند شد. اگرچه کل بارش‌ها نزدیک به میانگین بود، اما این بارش‌ها به‌دلیل فعالیت چند سامانه بارشی قوی بود که در نیمه جنوبی کشور اتفاق افتاد و سهم نوار شمالی مخصوصا شهرهای پرجمعیتی مثل تهران و کرج و…خیلی سهم قابل توجه‌ای نبود.