بهترین فیلم‌های وودی آلن بر اساس دیدگاه مخاطبان سایت IMDB

ستاره | سرویس فرهنگ و هنر –  «وودی آلن» نویسنده، کارگردان و کمدین مشهور آمریکایی در ۸۳ سالگی هم هنوز شوق آفرینش‌های مداوم دارد. او تاکنون ۱۹ بار نامزد جایزه اسکار و چهار بار برنده آن شده‌ که این جوایز شامل یک اسکار بهترین کارگردانی و سه جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی است. به این فیلمساز کهنه کار آمریکایی لقب «بهترین کارگردان تاریخ سینما در فیلم‌های کمدی» داده اند. با اینکه ژانر مورد علاقه اش ترکیبی از درام و کمدی است، ولی بعضا ملودرام‌های جدی هم در سینمای او وارد می‌شوند. در این مطلب ضمن ارائه یک بیوگرافی مختصر از این کارگردان شهیر سینما، به معرفی فیلم‌های برتر او خواهیم پرداخت.

بیوگرافی وودی آلن

۱۰. ویکی کریستینا بارسلونا ( Vicky Cristina Barcelona 2008 )

• IMDB 7.1/10

این کمدی درامای رمانتیک وودی آلن هم مثل بقیه آثارش با طنزی تلخ و پرسشگر همراه است. باز هم سرشار از اشارات و کنایه هاست و عشق که گویی جزء جدا نشدنی آثار آلن به شمار می‌رود این بار عمیق‌تر بررسی شده و در رویارویی منطق و احساس دست و پا می‌زند، ولی همانقدر که از آلن انتظار می‌رود سرگرم کننده است. فضاسازی فیلم نه صرفا به تناسب مکانی که از آن یاد می‌شود، که به سبب ساختار روایی آن گرم و روشن و فریبنده است. بازی‌ها درخشانند. از «پنه لوپه کروز» که برنده اسکار بهترین نقش مکمل زن برای این فیلم شد و «خاویر باردم» که چون همیشه آنقدر در نقشش حل می‌شود که چاره‌ای جز باورپذیری کاراکتر برایت باقی نمی‌گذارد. از «اسکارلت جوهانسونِ» که همچنان سرزنده و بازیگوش است تا «ربکا هال» که همانقدر منطقی و آرام به نظر می‌رسد. همه نشان از یک چیدمان هوشمندانه دارد که منتقدان و مخاطبان را به تحسین خالقش وا می‌دارد. فیلمی که در گیشه هم تبدیل به یکی از فیلم‌های سودآور برای وودی آلن شد.

۹. یاسمین غمگین ( Blue Jasmine 2013 )

• IMDB ۷.۳/۱۰

درامای «جاسمین غمگین» اقتباسی آزاد از نمایش نامه «اتوبوسی به نام هوس» از «تنسی ویلیامز» است. همان عناصر همیشه حاضر در فیلم‌های آلن را اینجا هم خواهید یافت، اما کمی جدی‌تر … روابط شکست خورده، بحران‌های عاطفی، امید به آینده، عشق و زن ! اما اینجا دیگر خبری از نگاه فیلسوف مابانه آلن نیست. فیلم با روایتی غیر خطی به زندگی ویران شده جاسمین به لحاظ مالی و عاطفی می‌پردازد. «کیت بلانشت» آنقدر خارق العاده در این نقش ظاهر می‌شود که گویی به تنهایی همه‌ی بار احساسی فیلم -و گاهی حتی ضعف‌های فیلمنامه- را به عهده می‌گیرد و برنده جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر زن برای این فیلم می‌شود. اما فیلم با رویکردی روانشناسانه و جامعه شناسانه در زمره یکی از بهترین فیلم‌های وودی آلن در سال‌های اخیر قرار می‌گیرد.

۸. فضا‌های داخلی ( Interiors 1978 )

• IMDB ۷.۵/۱۰

این فیلم که اولین فیلم کامل آلن در ژانر درام است را شاید بتوان نامتعارف‌ترین و متفاوت‌ترین عنصر سینمای آلن نام برد. فیلمی که کوچکترین اثری از طنز متفکر وودی آلن در آن نخواهید یافت. البته که سطح تفکر فلسفی و گاه پوچ گرا و منتقد او هیچ تغییری نکرده، اما همه‌ی اشارات طنزآلود او به مرگ، روابط بین آدمها، ضربه‌های روحی ناشی از بحران‌های عاطفی، همه و همه این بار تلخ و واقعی به نمایش درمی آید. ماجرای جدایی پدر و مادر و بحرانی که نصیب سه دختر خانواده می‌شود، کلیت این ملودرام متفاوت آلن را تشکیل می‌دهد. فیلم در چهار رشته نامزد اسکار شد که از آن میان، وودی آلن برای این فیلم نامزد دو اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه غیر اقتباسی شد. او همچنین در گلدن گلوب هم نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی برای این فیلم شد. چند انجمن دیگر هم فیلمنامه و کارگردانی آلن را برای این فیلم تحسین کردند که از جمله آنها می‌توان به انجمن صنفی نویسندگان آمریکا اشاره کرد که وودی آلن را کاندید دریافت جایزه نوبل ادبیات آمریکا برای بهترین فیلمنامه اورجینال اعلام کردند.

پیشنهاد می‌کنیم مطالب زیر را در ستاره مطالعه کنید:

•  بهترین فیلم های کریستوفر نولان بر اساس نگاه مخاطبان سایت IMDB
• بهترین فیلم‌ های دی کاپریو بر اساس رتبه IMDB (معرفی ۱۵ فیلم)

۷. امتیاز نهایی ( Match Point 2005 )

• IMDB ۷.۶/۱۰ 

این اثر که یکی از جدی‌ترین آثار آلن به شمار می‌رود، باز هم یک درام رمانتیک است. بعد از چند فیلم متوسط و حتی ضعیف، «امتیاز نهایی» یک اتفاق خوب در کارنامه‌ی بلند بالای وودی آلن بود. اتفاقی که آن را تبدیل به یکی از بهترین فیلم‌های وودی آلن هم کرد و نامزدی جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی را در پی داشت. آلن با نگاهی به فیلم دهه هشتادی خود یعنی «جرم‌ها و بزهکاری‌ها» و با نیم نگاهی دوباره به «جنایت و مکافات داستایوفسکی» سعی می‌کند سراغ همان خرده جنایت‌های انسانی و احساس گناه پس از آن در بستری رئالیستی برود. روابط پیچیده اشتباه که گویی تلاش کردند به یکی از مؤلفه‌های فیلمنامه‌های آلن تبدیل شوند و عاشقانه‌هایی که چاره‌ای جز فروپاشی ندارند.

۶. نیمه شب در پاریس (Midnight in Paris 2011 )

• IMDB 7.7/10

این رمنس کمدی فانتزی شاید مخاطب را غرق نوستالژی‌های شیرین و شاعرانگی‌های زیبای پاریسی کند، اما به خوبی فلسفه‌ی زندگی در حال را به او آموزش می‌دهد. ایده‌ی فیلم از آنجا نشات گرفته که “انسان هرگز از زمان حال راضی نیست و گذشته‌ها را رمانتیک‌تر، خالص‌تر، و برای زندگی بهتر می‌داند. “و این همه‌ی آن چیزی است که در روایت زوجی عاشق پیشه و تعطیلاتشان در پاریس اتفاق می‌افتد. به همین سادگی و به شدت تاثیرگذار با سکانس‌ها و دیالوگ‌هایی که خصوصا برای اهالی هنر و ادبیات دلچسب و لذت بخش خواهد بود. این فیلم همانطور که هدف اصلی آلن یعنی فلسفه نوستالژی را دستمایه‌ی خود قرار داد، لبریز از نوستالژی بود. «نیمه شب در پاریس» نامزد بهترین کارگردانی اسکار و برنده اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی شد.

۵. عشق و مرگ ( Love and Death 1975 )

• IMDB 7.8/10

عشق و مرگ از اولین ساخته‌های وودی آلن و نگاه طنزآلود او بر ادبیات روسیه است. در واقع مضمون اصلی فیلم از رمان مشهور «جنایت و مکافات» داستایوفسکی اقتباس شده، ولی نگاه کلی او بر ادبیات کلاسیک روسیه (خصوصا آثار تولستوی و داستایوفسکی) کاملا مشهود است. قصه به زمان حمله ناپلئون به روسیه برمی گردد. وودی آلن جنگ و عاملانش را از دیدگاه طنز خود نقد می‌کند. در این میان مباحث فلسفی و اخلاقی مورد علاقه آلن هم -که از همان ابتدا تا به امروز وجود داشته اند- درون مایه فیلم را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند و بازی بی نظیر «دایان کیتون» در این فیلم، تحسین بسیاری از منتقدان را برانگیخت.

۴. هانا و خواهرانش ( Hannah and Her Sisters 1986 )

• IMDB 7.9/10

بعد از «منهتن»، این کمیک دراما دومین ساخته کلاسیک نیویورکی آلن است. فیلمی که با اقتباسی کاملا آزاد از داستان «سه خواهر» آنتوان چخوف ساخته شده و هنوز هم بعد از سال‌ها در فهرست یکی از بهترین فیلم‌های وودی آلن قرار می‌گیرد. ظاهرا زندگی و مشکلات آدم‌های مختلف یک قصه را در قالب داستانک‌هایی متفاوت را شاهد هستیم، اما هانا و خوهرانش روایت کلیّتِ زندگی با همه‌ی پیچ و خم‌ها و همه‌ی امید‌ها و نگاه‌های رو به جلوست. تلفیقی درست از کمدی و دراما که همان روح واقعی زندگی است. این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اورجینال، برنده بفتای بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه و نیز نامزد گلدن گلوب بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه شد.

۳. جرم‌ها و بزهکاری‌ها ( Crimes and Misdemeanors 1989 )

• IMDB 7.9/10

این کمیک دراما هم که مثل آثار قبلی آلن با نویسندگی و کارگردانی و بازی خودش تولید شد، تحسین منتقدان را در پی داشت. درون مایه‌ی فلسفی فیلم که به مسایل اخلاقی و ذهنیت جرمگرا در قالب کمدی تراژیک می‌پردازد، جالب توجه است. این فیلم در سه بخش نامزد جایزه اسکار شده که از آن جمله می‌توان به بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی برای وودی آلن اشاره کرد. فیلمنامه این اثر در چند جشنواره دیگر هم مورد تحسین و تقدیر قرار گرفته است.

۲. منهتن ( Manhattan 1979 )

• IMDB  ۸.۰/۱۰

درامای کمدی رمانتیک منهتن که برخی آن را بهترین و متفاوت‌ترین کار آلن می‌دانند، گویی در فاصله‌ی بین کمدی و تراژیک مانده است. به نقل از مجله تایم،”گرفتاری رمانتیک آدم‌هایی است که روابط عاطفی موفقی ندارند. ” آدم‌هایی که اتفاقا ساکن نیویورک و محله منهتن هستند و برای همین برخی به وودی آلن لقب «شاعر منهتن » داده اند. فیلم با ساختاری سیاه و سفید در نشان دادن روح سرد حاکم بر روابط آدم‌های شهر، فضاسازی هوشمندانه‌ای داشته است. وودی آلن برای فیلمنامه‌ی این اثر نامزد اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی شد و فیلم از سوی انستیتوی فیلم آمریکا در رتبه ۴۶ میان صد فیلم طنز آمریکا قرار گرفت. همچنین کتابخانه کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۱ این فیلم را از نظر فرهنگی تاثیرگذار خواند و در گنجینه ملی فیلم قرار داد. موسیقی متن فیلم هم در توصیف شهر و روابط آدم‌ها بسیار موفق عمل کرده است.

۱. آنی هال ( Annie Hall 1977 )

• IMDB 8.0/10

«آنی هال» را نه فقط یکی از بهترین فیلم‌های وودی آلن که شاید بتوان بهترین فیلم ژانر کمدی رمانتیک نامید. این اثر که علاوه بر وجه کمدی، به عناصر مهمی چون کلیشه‌های جنسیتی و عناصر روانکاوانه هم پرداخته، موفق به دریافت چهار جایزه اسکار شد به نویسندگی، کارگردانی و بازی آلن به روی پرده رفت. وودی آلن برای این فیلم سه جایزه اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه‌ی غیر اقتباسی را بدست اورد. در جوایز بفتا هم موفق به دریافت جایزه در همین سه عنوان مذکور شد. «دایان کیتون» به خاطر بازی در این فیلم موفق به دریافت سه جایزه اسکار و گلدن گلوب و بفتای بهترین بازیگر نقش اول زن شد. این فیلم جز ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ در سایت IMDB است.

سخن آخر

عمر سینمای وودی آلن به نیم قرن می‌رسد. قانون شخصی آلن در تولید سالی یک فیلم، کارنامه‌ی پرباری برایش رقم زده؛ کارنامه‌ای که شاید در تاثیر این سرعت رو به جلو، گاهی درجا هم زده باشد؛ اما نکته کاملا مشهود، تلفیق دو سبک درام و کمدی در یک ژانر است. وودی آلن قبل از همه چیز یک کمدین است و این روح کمدی در آثارش به سبک خود او جلوه می‌کند. طنز آلن ترکیبی از طنز کلام و موقعیت در هاله‌ای سیاه رنگ است. طنزی کنایه آمیز و قابل تامل که شاید مخاطب را به قهقهه نیندازد، ولی حتما لبخند شیرین متفکرانه‌ای برایش به ارمغان خواهد آورد. در فهرست بهترین فیلم‌های وودی آلن قطعا فیلم‌های دیگری هم وجود دارند که عمدتا تولیدات قرن بیستم او هستند. «رز بنفش قاهره»، «زلیگ»، «برادوی دنی رز» و «زن و شوهر‌ها» از جمله‌ی این فیلم‌ها هستند. برای آشنایی بیشتر با این فیلمساز آمریکایی، پیشنهاد می‌کنیم بیوگرافی وودی آلن را نیز مطالعه کنید. شما هم در بخش ارسال نظرات از فیلم‌های مورد علاقه تان از این کارگردان و کمدین مشهور هالیوودی برای ما بگویید.