نویسنده: الناز صفاجوئی
بروزرسانی: 26 خرداد 1402
ستاره | سرویس فرهنگ و هنر – چکیده و مقدمه دو قسمت اصلی هستند که وقتی پایان‌نامه و یا مقاله می‌نویسید با آن‌ها سر و کار دارید. این دو قسمت به عنوان بخش‌های الزامی هر طرح پژوهشی و علمی به حساب می‌آیند. اما شاید برای شما هم این سوال‌ها پیش آمده باشد که فرق چکیده با مقدمه در چیست؟ هر کدام چه هدفی را در یک مقاله دارند؟ اگر به دنبال جواب این سوال‌ها هستید و می‌خواهید با تعریف هر کدام و فرق چکیده با مقدمه آشنا شوید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد.
تعریف چکیده
- چکیده خلاصه‌ای است از قسمت‌های مهم یک مقاله که به طور مختصر و روشن عرضه شود.
- چکیده بیان مختصر، ولی دقیق محتوای یک سند است.
- چکیده شکل فشرده متنی بلند است که نکات اصلی متن را برجسته می‌سازد و محتوا را بسیار خلاصه توصیف می‌کند.
- چکیده خلاصه کوتاهی است از یک کتاب، جزوه یا مقاله که نکات اصلی آن را ذکر کرده باشد.
تمام تعاریف بالا راجع به چکیده درست است. در واقع چکیده اوّلین بخشی بوده که خوانده می‌شود؛ یعنی نمای کلی یک مقاله است. از این رو باید چنان باشد که خواننده را نسبت به خواندن تمام مقاله علاقه‌مند کند. لازم به ذکر است که نوشتن چکیده کار آسانی نیست و چکیده‌نویسی با نگارش معمولی فرق داشته و مستلزم آموزش و یادگیری است.
اهداف نوشتن چکیده
۱. هدف اصلی یک چکیده که ویژگی مهم آن نیز محسوب می‌شود تمام‌نما و راهنما بودن است؛ یعنی با خواندن چکیده باید اطلاعات اساسی از پژوهش را دریافت کرده و قدرت شناسایی سریع و دقیق محتوای یک مقاله در اختیار شما گذاشته شود.
۲. چکیده باعث صرفه جویی در وقت نیز می‌شود. حجم کم و ساختار منسجم چکیده خواننده را قادر می‌سازد مطلب را در وقت کمتر و با سرعت بیشتری مطالعه کند.
تعریف مقدمه
به دلیل اهمیت مقدمه، گفته می‌شود باید حداقل یک سوم از زمان نوشتن مقاله، به نگارش مقدمه و اختصاص یابد. مقدمه نیز دارای تعاریف متعددی است که در زیر آورده شده‌است.
- مقدمه یکی از بخش‌های یک مقاله است که همچون دریچه‌ای، خواننده را از دنیای بیرون به دنیای درون مقاله می‌برد و در حکم نقشه راه برای خواندن کل مقاله است.
- مقدمه سخن مؤلف است که در آن به اهمیت موضوع، انگیزه تحقیق، سؤال اصلی و سؤالات فرعی، روش و سیر تحقیق و عوامل و موانع موفقیت و … پرداخته می‌شود.
اهداف نوشتن مقدمه
یک مقدمه خوب باید بتواند عنوان و موضوع مقاله شما را به خوبی شرح دهد و اهداف زیر را دنبال کند.
۱. هدف اصلی از بیان مقدمه، پاسخ به این سوال است که “چرا پژوهش انجام شده است” و انگیزه پژوهشگر از انجام آن چه بوده‌است. بنابراین دلیل اصلی انجام پژوهش در مقدمه آورده می‌شود.
۲. پس از بیان مسئله، راهکار‌های لازم و در واقع خلاصه طرح تحقیق نیز در آن بیان می‌شود.
فرق چکیده با مقدمه
با وجود اینکه برخی عناصر چکیده تا اندازه‌ای با محتوای مقدمه شباهت دارد، ولی این دو دارای تفاوت‌های بنیادی بوده که در این قسمت به تشریح آن‌ها می‌پردازیم.
۱. مقدمه نسبت به چکیده مفصل‌تر و بیشتر راجع به مقاله صحبت می‌کند و جزئیات بیشتری در آن مطرح می‌شود.
۲. چکیده خلاصه محتوای تحقیق است، اما مقدمه خلاصه طرح تحقیق است؛ یعنی به زبان ساده‌تر چکیده خلاصه‌ای کوتاه است که فقط با تحقیق سر و کار دارد، در حالی که مقدمه چاشنی مقاله است.
۳. بسیاری از نتایج در چکیده می‌آیند، اما در مقدمه سخنی از نتیجه نیست و اهداف و فرضیه‌ها بیان می‌شوند.
۴. چکیده نگاه از درون به تحقیق است، اما مقدمه نگاه از بیرون به تحقیق است.
۵. حجم مجاز چکیده را با تعداد واژه می‌شمارند، اما حجم مقدمه چندان محدودیت و حساسیت ندارد؛ یعنی مقدمه را می‌توان در چند بند پاراگراف بیان کرد.
۶. ادبیات چکیده ناظر به گذشته است. اما ادبیات مقدمه ناظر به آینده می‌باشد.
۷. ارزش جمله‌ها و نیز پیوستگی آن‌ها در چکیده بسیار بیشتر از جملات مقدمه است.
سخن پایانی
در این مطلب توصیف مختصر و مفیدی راجع به “چکیده” و “مقدمه” ارائه شد. همان‌طور که دیدید، مقدمه و چکیده بسیار شبیه به یکدیگر هستند، اما از لحاظ دستوری و کاربرد، دارای تفاوت‌هایی هستند. برای نوشتن یک مقاله خوب، دانستن “فرق چکیده با مقدمه” بسیار ضروری بوده و به نوشتن یک مقاله استاندارد کمک شایانی خواهد کرد. لازم به ذکر است که نوشتن هیچ کدام کار آسان و پیش پا افتاده‌ای به حساب نمی‌آید و مستلزم آموزش و یادگیری است.
در پایان پیشنهاد می‌کنیم تفاوت‌های CV و رزومه را نیز در ستاره بخوانید. لطفا نظرات خود را با ما در قسمت “نظرات و پرسش‌ها” در میان بگذارید.
مورخ شناس
سلام من کلاس هفتم را می خوانم می خواستم بدانم که در مقدمه هرچع در باره مطلب خواستم بنویسم یا حرف های خودم را