چگونه ضرر و زیان ناشی از جرم را مطالبه کنیم؟

حال ما در ادامه این مقاله، با استناد و کمک از مواد قانونی، انواع خسارت های ممکن و نحوه مطالبه ضرر و زیان ناشی از آن را بررسی خواهیم کرد تا متوجه صفر تا صد این موضوع شوید. البته انتخاب یک وکیل نیز می تواند در این مسیر به شما کمک کند.

انواع خسارت

قانونگذار ضمن ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری علاوه بر اشاره به انواع خسارت، تاکید بر وجود حق مطالبه‌گری فرد بزه دیده می کند؛ یعنی فردی که جرم به او وارد شده در صورت بروز هرگونه ضرر‌ و زیانی به صورتی قانونی می تواند خسارت را مطالبه کند:

«شاکی می‌تواند جبران تمام ضرر و زیان های مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند.»

بنابر این ماده، سازمان های حقوقی کشور بر اساس انواع جرائم، خسارت را به چهار نوع تقسیم کرده اند که بدین شرح است:

۱. خسارت جسمی

اگر مجرم حین ارتکاب به جرم، به صورتی عمدی و مستقیم به جان فرد آسیبی بزند یا شرایطی را ایجاد کند که نتیجه یکسانی (آسیب جانی) داشته باشد، باید نسبت به جرم ارتکابی اش در محافل قضایی پاسخگو (مجازات کیفری) باشد و به ارزشی که در قانون برای انواع آسیب های جانی ذکر شده، به قربانی خسارت بپردازند. آسیب های ناشی از درگیری های فیزیکی (با یا بدون سلاح)، تصادفات رانندگی، قتل و مشابه این موارد، همه جزو خسارات جانی طبقه بندی شده و خسارت هم ارزش آن قابل مطالبه است.

۲. خسارت مادی

قانونگذار ضمن ماده ۳۰‌ قانون مدنی درباره حق مالکیت و تصرف چنین دستور داده است:

«هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه ‌گونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد.»

پس از این ماده می توان نتیجه گرفت که تنها کسی که حق تصرف در مال مثلا بازسازی، استفاده یا تخریب بخشی یا تمام مال و … را دارد، فقط مالک رسمی مال است و هرگونه اقدام افراد بدون رضایت مالک جرم بوده و پیگرد قانونی خواهد داشت.

در خسارت های مادی، یک بخشی از مال یا تمام مال توسط غیرمالک تصرف شده به گونه ای که از دسترسی مالک خارج می شود؛ مالک علاوه بر ثبت شکایت باید دادخواست مطالبه ضرر و زیان را تقدیم مراجع قانونی کند. دزدی، آسیب و تخریب عمدی یا غیر عمدی به تمام یا بخشی از ملک، زمین، اتومبیل و…، همه مصداق خسارات مادی هستند.

۳. خسارت معنوی

محدوده خسارات معنوی بر اساس جرائمی که به آبرو، اعتبار و روحیه فرد آسیب می زند، توسط قانونگذار مشخص شده است؛ در این صورت فرد زیان دیده باید علاوه بر تنظیم و ثبت شکوائیه، دادخواست مطالبه ضرر و زیان را تقدیم دادگاه کند.

۴. خسارت های ناشی از عدم النفع

خسارت عدم النفع به خسارتی گفته می شود که پیامد خسارت اصلی است و در صورت امکان برآوردش، ممکن الحصول و در غیر این صورت پرداخت نمی شود؛ مثلا در تصادف ضرر به خود اتومبیل وارد می شود و پیامد آن عدم امکان مسافربری یا همان خسارت عدم النفع است.

برای بسیاری از افراد سوال است که «چگونه ضرر و زیان ناشی از جرم را مطالبه کنیم؟ و باید چگونه خسارت های ناشی از عدم النفع را برآورد کنیم؟»؛ پاسخ این است که این محاسبه توسط کارشناسان رسمی مراجع قضایی حین ارائه دادخواست مطالبه، پس از ثبت شکوائیه صورت می گیرد. برای اطمینان از قابل پرداخت بودن یا نبودن خسارت شما و صرفه جویی در زمان و هزینه، مشاوره با وکلا کیفری خوب کرمانشاه یا محل زندگیتان پیشنهاد می شود.

البته باید به این موضوع اشاره داشت که پیدا کردن یک وکیل خوب و حرفه ای کار ساده ای نیست و نیازمند بررسی و تحقیقات مختلف می باشد. ما در سایت مستر وکیل بهترین وکیل کیفری کرمانشاه را به شما می کنیم تا با کمک وکیل مورد نظر حق و حقوق خود را دریافت کنید. mastervakil یک مجله مشاوره حقوقی است که با بهترین وکلا ارتباط دارد و آن ها را به شما معرفی می کند. بنابراین فرقی ندارد ساکن کجا هستید یا پرونده شما از چه نوعی است، در هر حالتی می توانید با کمک مجموعه ما بهترین ها را پیدا کنید و با خیال راحت پرونده را به وکیل بسپارید!

مهلت مطالبه ضرر و‌ زیان ناشی از جرم چقدر است؟

تا این بخش از مقاله، انواع خساراتی که در شرایط مختلف می توان مطالبه کرد، شرح داده شدند؛ لازم به ذکر است که مطالبه خسارات محدود به بازه زمانی خاصی می باشد که به آن می پردازیم. اگر فرد بزهکار به جرمی کیفری یا حقوقی مرتکب شده باشد، با ثبت شکایت علیه وی در سامانه الکترونیک خدمات قضایی، پرونده تشکیل و فرآیند دادرسی به آن آغاز می شود.

اگر مجرم ضمن ارتکاب به جرم، عامل بروز خسارت نیز شود، باید تا قبل از ختم آخرین جلسه دادگاه (ختم دادرسی) دادخواست مطالبه ی خسارت به دادگاه تقدیم و خسارت نیز دریافت شود؛ پس از پایان فرآیند دادرسی هیچگونه امکان اقامه دعوی وجود ندارد.

چگونه ضرر و زیان ناشی از جرم برآورد می شود؟

پیش از هرگونه اقدام قانونی و پرداخت هر هزینه ای ابتدا فرد باید از داشتن مدارک کافی و محکمه پسند اطمینان حاصل کند؛ این اسناد و مدارک به عنوان منبع اصلی برآورد میزان خسارت وارده استفاده می شوند.

برای مثال تصادف دو اتومبیل را در نظر بگیرید؛ در این صورت باید بدون ایجاد تغییر در صحنه تصادف منتظر کارشناس راهنمایی و رانندگی ماند تا مقصر و میزان خسارت را برآورد کند. مثلا در این شرایط اگر میزان ضرر و زیان توسط کارشناس ۱۵‌ میلیون تومان برآورد شود، این تاییدیه به عنوان منبع و مدرک معتبر برای مطالبه شناخته شده و پس از بررسی قاضی، پرداخت می شود.

چگونه ضرر و زیان ناشی از جرم را مطالبه کنیم؟

تا این بخش از مقاله ی «چگونه ضرر و زیان ناشی از جرم را مطالبه کنیم؟» به مهمترین مسائل در حیطه مطالبه خسارت پرداخته شد؛ حال که درک صحیحی از مفاهیم وجود دارد، به سوال اصلی پاسخ داده می شود:

۱. انتخاب مرجع قضایی: بدیهی است که مشخص کردن میزان دقیق خسارت توسط کارشناس رسمی صورت می گیرد، اما افراد غیر متخصص نیز می توانند حدود آن را گمان بزنند؛ اگر بنظر می آید که خسارت وارده کمتر از پنج میلیون تومان است، باید دادخواست مطالبه را در شورای حل اختلاف ثبت کرد. برای مبالغ بالای پنج میلیون تومان دادگاه های حقوقی کشور باید به دادرسی پرونده شما بپردازند و باید دادخواست را تقدیم دادگاه حقوقی کرد.

۲. ثبت دادخواست: هرچند که شکایت صورت گرفته باشد، برای مطالبه ضرر و زیان باید دادخواست جداگانه ای ثبت شود؛ زیان دیده باید تصویر یا رونوشت مصدق تمام دلایل و مدارک مربوطه را به عنوان پیوست به پرونده شکوائیه اش اضافه و تا پیش از پایان دادرسی به دادگاه ارائه کند.

۳. شرکت در جلسات دادگاه: طرفین برای دادرسی به پرونده باید در جلسات دادگاه شرکت کرده و منجی‌علیه (زیان دیده) تا پیش از اتمام جلسات دادگاه باید خسارت را دریافت کند.

کلام آخر

انواع خساراتی که طی دعاوی کیفری و حقوقی می تواند بر افراد وارد شود، خسارات ناشی از عدم النفع، جسمی، مادی و معنوی بوده که بر اساس ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی همه آن ها قابل مطالبه است؛ مگر آنکه خسارت ناشی از عدم النفع قابل محاسبه نباشد.

برای ثبت دادخواست مطالبه ضرر و زیان، ابتدا باید دادخواست شکوائیه ثبت و با در دست داشتن مدارک محکمه پسند اقدام به مطالبه کرد؛ این مدارک محکمه پسند شامل تصویر یا رونوشت مصدق دلایل و مدارک مربوط به جرم و خسارات وارده است. این مدارک و دادخواست باید تا قبل اتمام دادرسی تقدیم دادگاه و خسارت هم باید در همین مدت زمان حاصل شود و در غیر این صورت امکان اقامه دعوی وجود ندارد.

منبع: مستر وکیل