بخشهای مهم این مقاله:
- بررسیها نشان میدهد در میان کشورهای دنیا، ایران را میتوان به عنوان یکی از کشورهای پرمصرف در زمینهی پلاستیک نام برد.
- در حال حاضر رتبه مصرف پلاستیک در ایران نسبت به سایر کشورها رتبه پنجم اعلام شده است.
- سالیانه در حدود نیم میلیون تن پلاستیک در کشورمان ایران مصرف میشود.
- بر طبق آمارهای جهانی در هر ثانیه ۱۶۰۰۰۰ کیسه پلاستیکی مصرف میشود که در این میان کیسهها و بطری نوشیدنی پرمصرفترین نوع محصولات پلاستیکی است.
- در حال حاضر با توجه به آمارها سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید میشود.
در دنیای امروز، پلاستیک بدون شک یکی از پرمصرفترین محصولات در زندگی روزمره است. مصرف بیرویه و کاربرد انواع پلاستیک در بخشهای مختلف صنعت و زندگی روزانه باعث انباشت حجم عظیمی از زباله شده که تهدیدی جدی برای سلامت محیط زیست محسوب میشود.
پلاستیکها انواع گوناگونی دارند، اما متاسفانه با توجه به آمارهای جهانی هنوز هم بخش عمدهای از محصولات پلاستیکی تولیدی در سراسر دنیا غیرقابل بازیافت بوده و به همین دلیل این پدیده به یک معضل زیستمحیطی تبدیل شدهاست. بررسیها نشان میدهد در میان کشورهای دنیا، ایران را میتوان به عنوان یکی از کشورهای پرمصرف در زمینهی پلاستیک نام برد.
میزان مصرف پلاستیک در دنیا و به ویژه کشور ایران موضوع گفتوگو کتاب علوم پایه نهم بوده و در آن این پرسش مطرح شدهاست: « ایران از نظر جمعیت هجدهمین کشور جهان است. با مراجعه به منابع معتبر علمی، درباره رتبه مصرف پلاستیک در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان اطلاعاتی جمعآوری کنید و به کلاس گزارش دهید.» برای بررسی دقیق این موضوع تا انتهای مطلب پیش رو با ما همراه باشید.
رتبه مصرف پلاستیک در ایران
بررسیهای انجام شده در ایران بیانگر مصرف بیرویه پلاستیک در کشور است. به گفتهی «محمد درویش» کارشناس محیطزیست، وضعیت مصرف پلاستیک در ایران نگرانکننده بوده و باید به دنبال روشهای موثری برای بهبود شرایط بود. با توجه به صحبتهای ایشان، سالیانه در حدود نیم میلیون تن پلاستیک در کشورمان مصرف میشود و به همین علت ایران رتبه پنجم جهان را برای مصرف محصولات پلاستیکی به خود اختصاص دادهاست. یکی از مهمترین دلایل این میزان مصرف، پایین بودن قیمت پلاستیک در ایران است.
در مقابل، در بعضی کشورها در فروشگاهها برای استفاده از کیسههای پلاستیک در زمان خرید باید هزینهی اضافی پرداخت کرد و به همین دلیل بسیاری از مردم برای کاهش هزینهها تمایل به استفاده از کیسههای پارچهای دارند. کارشناسان حوزه محیطزیست معتقدند برای کاهش مصرف پلاستیک باید با سرمایهگذاری دولت میزان تولید پلاستیکهای قابل بازیافت افزایش یافته و در مقابل مصرف و تولید محصولات پلاستیکی غیرقابل بازیافت کاهش یابد. بر طبق آمارهای جهانی در هر ثانیه ۱۶۰۰۰۰ کیسه پلاستیکی مصرف میشود که در این میان کیسهها و بطری نوشیدنی پرمصرفترین نوع محصولات پلاستیکی است.
اقداماتی نمادین برای گسترش فرهنگ کاهش مصرف پلاستیک
به دلیل افزایش روزافزون مصرف پلاستیک در ایران، نمایندگان سازمان ملل متحد در کشور، برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد (WFP)، برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) به همراه فروشگاههای زنجیرهای در تهران رویدادی یک روزه در سال ۱۴۰۱ در کشور برگزار کردند. در طی این مراسم به مشتریانی که برای خرید به فروشگاهها مراجعه میکردند، جایگزین کیسههای پلاستیکی، کیسههای پارچهای دوخته شده توسط پناهجویان افغان در ایران اهدا شد. همراه این کیسهها، دفترچههایی حاوی اطلاعات مفید درباره آلودگی آبها، روشهای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی برای افزایش آگاهی هم تقدیم مشتریان میشد.
این اقدام با استقبال بسیاری از مشتریان روبهرو شد و بسیاری از آنها به ویژه فروشندگان حمایت خود را از گسترش فرهنگ کاهش مصرف پلاستیک و استفاده از کیسههای پارچهای اعلام کردند. هدف از اجرای این برنامه که همزمان با کنفرانس سازمان ملل در کشور پرتقال برگزار شد، تلاش برای افزایش آگاهی، گسترش فرهنگ حفظ محیطزیست، حفاظت از اقیانوسها و آبهای جهانی بود.
پلاستیک و آلودگی آبهای اقیانوس در دنیا
در شرایطی که اقیانوس و دریاها یکی از منابع مهم غذایی برای تعداد قابل توجهی از جمعیت جهان است، محصولات پلاستیکی بیش از ۸۰ درصد از زبالههای موجود در آبهای جهانی را تشکیل میدهند. در حال حاضر با توجه به آمارها سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید میشود. این میزان تولید پلاستیک برابر است با افزایش نگرانکننده زباله در دنیا. از این رو اگر هر نفر حتی یک کیسه پارچهای را جایگزین کیسههای پلاستیکی نماید، قدم بزرگی در مسیر حفاظت از منابع آبی و کره زمین برداشتهاست.
سخن پایانی
در سراسر دنیا پلاستیک از جمله محصولاتی است که به دلیل گسترش روزافزون تقاضا، تولید فراوانی دارد. از آنجایی که تنها در حدود ۹ درصد از پلاستیک تولیدی در دنیا قابل بازیافت است، از این رو انباشت زبالههای حاصل از این محصول به یک معضل زیستمحیطی تبدیل شدهاست. در حال حاضر رتبه مصرف پلاستیک در ایران نسبت به سایر کشورها رتبه پنجم اعلام شده که آماری نگرانکننده برای کشور محسوب میشود و نیاز به نظارت جدی مسئولان برای حل بحران تولید و مصرف محصولات پلاستیکی دارد.
برگرفته از: tehrantimes ، un