۲۸ مرداد؛ روز جهانی عکاسی

ستاره | سرویس عمومی – ۲۸ مرداد برابر با ۱۹ آگوست در تقویم بسیاری از کشورهای جهان به عنوان روز جهانی عکاسی نامگذاری شده است. در دنیایی که همه چیز خیلی زود فراموش می‌شود، عکس‌ها سندی هستند که با ثبت یک لحظه، راوی تاریخ می‌شوند. لحظه کوتاهی که در قاب کوچک عکاس‌ها ثبت می‌شود، آن‌قدر قدرتمند است که می‌تواند خشم، زیبایی، ظلم، امید و اندوه نهفته در دورن خود را به چشم‌هایی که نظاره‌گر آن هستند، منتقل کند.

در این مطلب تاریخچه و تعریفی از عکاسی و روز عکاس را بررسی می‌کنیم. شما می‌توانید تبریک روز عکاس؛ عکس، متن و پیام تبریک روز جهانی عکاسی را نیز در ستاره ببینید و از آن ها برای تبریک فرستادن به آشنایان عکاس خود استفاده کنید. 

 

روز جهانی عکاسی
تاریخ	۱۹ آگوست برابر با ۲۸ مرداد ماه
علت نامگذاری	۱۹ اگوست توسط کرسکه از آن جهت انتخاب شد که مقارن با اعلام رسمی عکاسی در آکادمی علوم پاریس در سال ۱۸۳۹ توسط لویی داگر است. این جوان استرالیایی با راه اندازی سایتی با عنوان روز جهانی عکاسی پیشنهاد داد این روز، روز جهانی عکاسی نامیده شود.

 

 

تاریخچه روز جهانی عکاسی

واقعیت این است که ایده‌ی نام‌گذاری روزی به عنوان روز جهانی عکاسی عمر چندان طولانی ندارد. ۸ سال پیش، در سال ۲۰۱۰ میلادی، جوانی استرالیایی به نام کُرسکه آرا (Korske Ara) با رونمایی از وب‌سایتی با عنوان «روز عکاسی جهانی» (worldphotoday.com) پیشنهاد داد که روز ۱۹ آگوست به عنوان روز عکاسی گرامی داشته شود و عکاسان به مناسبت این روز عکس‌های خود از جهان پیرامون را به اشتراک بگذارند. ۱۹ اگوست از آن جهت انتخاب شده بود که مقارن با اعلام رسمی عکاسی در آکادمی علوم پاریس در سال ۱۸۳۹ توسط لویی داگر است؛ البته پیش از این تاریخ فرایند عکاسی وجود داشته و داگر هم نخستین و تنها شخصی نیست که در فرایند شکل‌گیری عکاسی نقش داشته است.

در هر حال هدف کُرسکه چه بالا بردن آمار بازدید سایت‌اش بوده باشد و چه (به گفته‌ی خود او) حرکتی فرهنگی در راستای پیوند بیش از پیش افراد جهان، بنا به آمار گفته شده، در سالِ نخستِ تأسیسِ سایت تنها ۲۵۰ عکاس از این حرکت استقبال کردند، اما این آمار رفته رفته بیشتر شد تا در سال ۲۰۱۷ تعداد عکاسان شرکت کننده به مرز ۵۰۰ میلیون نفر برسد! با این حال هم در وب‌سایت مربوطه و هم در وب‌سایت خود کُرسکه آرا (کسی که برای پیشبرد ایده‌ی روز عکس جهانی مجبور شده دوربینش را بفروشد) عنوان شده که در سال ۲۰۱۸ این رویداد را جشن نخواهند گرفت و در سال جاری برای سر و سامان دادن به شرایط مختلف از لحاظ مالی و حمایتی وقفه‌ای موقت در این رویداد ایجاد شده است. لازم به ذکر است در سال ۲۰۱۷ سایت مربوطه رویداد جهانی عکاسی را به حمایت مالی از خانواده‌های دارای بیمار فلج مغزی اختصاص داد و (و با آمار ۵۰۰ میلیونی ادعا شده) تنها توانست ۳۵۰۰ دلار جمع‌آوری کند.

 

 

در سال ۱۳۸۹ شمسی همزمان با تبلیغاتی که سایتِ «روز عکاسی جهانی» برای شروع کارش آغاز کرده بود، در سایت عکاسی مقاله‌ای منتشر شد به قلم کاوه بغدادچی با عنوان «روز جهانی عکاسی مبارک!» که در همان خط نخست مقاله ادعا می‌شد که «امروز برابر با ۱۹ آگوست (۲۸ مرداد) در تقویم بسیاری از کشورهای جهان به عنوان روز جهانی عکاسی نامگذاری شده است.» این در حالی بود که خود نویسنده در ادامه‌ی مطلب به وب‌سایت «روز عکاسی جهانی» اشاره کرده بود و نوشته بود که «متاسفانه بدلیل نبود یک نهاد واحد بین‌المللی همه‌گیر برای هماهنگ نمودن امور، قوانین و رویدادهای مرتبط با عکاسی در جهان، نامگذاری ۱۹ آگوست به عنوان روز جهانی عکاسی برای بسیاری از عکاسان در کشورهای مختلف ناشناخته مانده است.»

اما با بازنشر گسترده‌ این مطلب در وب‌سایت‌های فارسی زبان، که همزمان شده بود با اقبال عمومی به پدیده‌ عکاسی در ده سال اخیر، به نحوی که به لطف شبکه‌های اجتماعی چون فیسبوک و بعدها اینستاگرام تقریبا بیشتر افراد به نحوی خود را عکاس به حساب می‌آوردند یا پیوندی با عکاسی احساس می‌کردند، سیل تبریک‌ها، سال به سال گسترده‌تر و بیشتر شد تا آنجا که افراد حرفه‌ای و آماتور، نهادهای معتبر و غیر معتبر عکاسیِ ایران، گویا در توافقی نانوشته به اجماعی همگانی در بزرگداشت ۲۸ مرداد به‌عنوان روز عکاسی رسیدند.

 

 

تعریفی از عکاسی

عکاسی یعنی ثبت و ایجاد یک تصویر؛ عکاسی دارای سه جنبهٔ علمی، صنعتی و هنری است؛ به‌عنوان یک پدیدهٔ علمی متولد شد، به‌شکل یک صنعت گسترش یافت و به عنوان هنر تثبیت شد. عکاسی توسط یک فرد کشف و تکمیل نشده‌است، بلکه نتیجهٔ تلاش بسیاری از افراد در زمینه‌های مختلف و اکتشافات و نوآوری‌های آنان در طول تاریخ است.

لغت نامه دهخدا “عکاس” را شخصی معرفی می‌کند که عکس برمی‌دارد و پیشه‌اش عکاسی است. شاید این تعریف امروزه آنچنان به کار نیاید و یا نتواند طیف خاصی را مشخص کند. از طرفی دیگر فردی که به مهارت و استادی در این زمینه رسیده باشد در لغت نامه دهخدا با عنوان “عکاس‌باشی” معرفی می‌شود.

قدیمی‌ترین عکس ثبت شده در تاریخ عکاسی تصویری است که نیسفور نیپس، اشراف‌زاده‌ فرانسوی در سال ۱۸۲۶ با فرایندی که خود آن را هلیوگرافی نامید از چشم‌انداز پنجره اتاقش گرفت. چند سال بعد یک فرانسوی دیگر به نام لوئی داگر به سال ۱۸۳۷ به فناوری‌ای دست یافت که تصویری مثبت، مستقیم و پایدار بر صفحه‌ نقره‌اندود ثبت می‌کرد. او فناوری خود را داگروتیپ نامید که در تاریخ عکاسی به‌عنوان نخستین شیوه‌ عملی ثبت تصویر شناخته می‌شود. این فرایند اصلاحات و تغییراتی کرد تا اینکه در ژانویه ۱۸۳۹ آکادمی علوم فرانسه داگروتیپ را بعنوان یک اختراع فنی به ثبت رساند. ولی چند ماه بعد دولت فرانسه که به اهمیت این اختراع پی برده بود با تخصیص مقرری ماهانه برای داگر و شریکش، که فرزند نیپس بود، از آنان خواست که در یک گردهمایی در پاریس در ۱۹ آگوست ۱۸۳۹ جزئیات فنی داگروتیپ و چگونگی کارکرد این فرایند را برای عموم شرح دهند. دولت وقت فرانسه، در آن روز، اختراع جدید یعنی «عکاسی» را به‌عنوان هدیه‌ای رایگان به تمام جهان اعلام نمود و این نخستین رونمایی عکاسی برای عموم مردم بود؛ یعنی نقطه‌ آغاز رشد این فن و هنر در جهان.

 

در دنیایی که همه چیز خیلی زود فراموش می‌شود، عکس‌ها سندی هستند که با ثبت یک لحظه، راوی تاریخ می‌شوند. لحظه کوتاهی که در قاب کوچک عکاس‌ها ثبت می‌شود، آن‌قدر قدرتمند است که می‌تواند خشم، زیبایی، ظلم، امید و اندوه نهفته در دورن خود را به چشم‌هایی که نظاره‌گر آن هستند، منتقل کند. اکنون به شرح انواع عکاسی خواهیم پرداخت.

 

عکاسی از طبیعت

در آموزش مقدماتی عکاسی و در موضوع عکاسی طبیعت به شاخه‌ای از عکاسی گفته می‌شود که گیاهان، جانوران، کوه‌ها یا صخره‌ها به نحوی ثبت شده باشند که در آن هیچ‌گونه اثر مستقیم یا غیر مستقیمی از حضور انسان دیده نشود، گیاهان پرورش داده شده از سوی انسان، راه‌ها، حیوانات اهلی یا حیوانات وحشی خارج از محیط زیست اصلی خود، هیچ‌یک در عکس طبیعت نباید حضور داشته باشند.

 

 

عکاسی حیات‌وحش

عکاسی حیات وحش، شاخه‌ای از عکاسی است که در آن از حیوانات و جانوران عکسبرداری می‌شود. عکاسی در این سبک، نیاز به دانش بالا و تجربهٔ فراوان در زمینهٔ عکاسی و آشنایی با رفتار حیوانات گوناگون دارد. عکاسان باید توان اثبات طبیعی بودن تصاویر را داشته باشند.

 

عکاسی نجومی

عکاسی نجومی شاخه‌ای از عکاسی است که به وسیلهٔ تلسکوپ و با روش‌های مختلف از ستاره‌ها و سیارات عکسبرداری می‌کند. زمان نوردهی این عکس‌ها معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت، متفاوت است. البته با دوربین عکاسی و با هر لنزی می‌توان از ستاره‌ها و سیاره‌های نزدیک عکس گرفت.

 

عکاسی از مناظر

عکاسی از مناظر، به عکاسی از جهان پیرامون می‌پردازد، حضور انسان یا عناصر انسانی، در این سبک محدودیتی ندارد. توانایی در دیدن زیباترین ترکیب بندی در منظره و تصور آن که در چاپ نهایی چگونه به نظر می‌رسد و همچنین انتقال الهام عکاس به بیننده از مهمترین ماهیت‌های عکاسی منظره‌است.

عکاسی خبری

عکاسی خبری یا فتوژورنالیسم به عکس‌هایی گفته می‌شود که پبام و هدف اصلی آن‌ها خبر رسانی است. عکاسان خبری، همان نویسندگان مقاله و مخبران خبر به وسیله تصویر یا همان عکس هستند. عکاسی خبری هنری است که برای قصه‌گویی عکاسانه به کار گرفته می‌شود تا زندگی را مستند کند.

 

 

عکاسی شب

عکاسی در شب، به عکاسی در فضای آزاد در ساعات شب گفته می‌شود. در عکاسی شب، معمولاً از دیافراگم‌های بسته و زمان‌های نوردهی طولانی استفاده می‌کنند. 

عکاسی ماکرو

عکاسی ماکرو شاخه‌ای از عکاسی است که از نمای نزدیک و بطور معمول از سوژه‌های کوچک عکسبرداری می‌کند. به‌طور کلاسیک، سوژهٔ موجود در یک تصویر ماکرو بزرگ‌تر از اندازهٔ آن در طبیعت است. به هر شکل امروزه تصویر برداری ماکرو، تهیه تصویر از سوژه در ابعاد بزرگتر و واضح‌تر از آن چیزی است که در حیات دیده می‌شود.

عکاسی صنعتی

عکاسی صنعتی یکی از شاخه‌های عکاسی می‌باشد که به سفارش یک سازمان صنعتی صورت می‌پذیرد و به ثبت فرایندهای تولید، محصولات، سازمان کار، کارکنان و یا تجهیزات سازمانی می‌پردازد. عکس صنعتی ممکن است با مقاصد داخلی (به عنوان مثال اداری و یا روابط صنعتی) و یا خارجی (به عنوان مثال تبلیغات یا روابط عمومی) به‌کار گرفته شود.

 

 

هدف از روز جهانی عکاسی

عکاسی یکی از مهمترین اختراعات بشر در قرن نوزدهم بوده است. از آن هنگام که لوئی داگر در پاریس تابستانی فرایند خود را علنی نمود تا امروز، عکاسی راه درازی آمده است؛ تغییرات زیادی به خود دیده و روز به روز بر ضریب نفوذش در میان مردم و جوامع افزوده شده است. عکاسی در طی تمام این سال‌ها پرتوی درخشان بر بسیاری از گوشه‌های تاریک یا ناشناخته‌ زندگی بشر انداخته است و از پس این سال‌ها به یکی از موثرترین، نیرومندترین، سریع‌ترین و پرطرفدارترین ابزار و رسانه‌های بشر برای ارائه‌ی اندیشه‌ها و احساساتش تبدیل شده است.

مارسل پروست، نویسنده‌ی شهیر فرانسوی، جایی در شاهکار همیشه ماندگارش «در جستجوی زمان از دست رفته» می‌نویسد: “به گمان من تنها عکاسی است که، همانند بوسه، می‌تواند با تازه‌ترین کاربردهایش از درون آنچه به نظر ما چیزی با ظاهری قطعی و همیشگی می‌رسد صد چیز دیگر را بیرون بکشد که همه باز همان‌اند.” «روز جهانی عکاسی» مبارک!