شعر ای مادر عزیز، یکی از شعرهای کتاب فارسی پایه ششم است که در این مطلب، معنی هر بیت و کلمات آن را توضیح میدهیم.
معنی شعر ای مادر عزیز (بیت به بیت)
ای مادر عزیز که جانم فدای تو
قربان مهربانی و لطف و صفای تو
ای مادر عزیزم که من حاضرم جانم را فدایت کنم، قربان مهربانی، لطف و صمیمیت تو بشوم.
این بیت ۳ جمله دارد
آرایه های ادبی:
- حرف ندا: ای / منادا: مادر
- آرایه تناسب بین مهربانی، لطف، صفا
- ترکیب وصفی: مادر عزیز
- ترکیب اضافی: جانم، فدای تو، قربان مهربانی ، صفای تو
- قافیه: فدای، صفای
- ردیف: تو، تو
∼∼∼∼
هرگز نشد محبت یاران و دوستان
هم پایه محبت و مهر و وفای تو
هیچ وقت مهر و محبت دوستان و آشنایان به اندازه مهر و وفای تو نمیشود، چون مهر و محبت تو یک چیز دیگر است.
معنی کلمات:
مهر: دوستی، مهربانی
این بیت ۱ جمله دارد
آرایه های ادبی:
- نهاد: محبت یاران و دوستان
- آرایه مراعات نظیر بین مهر، محبت، وفا
∼∼∼∼
مهرت برون نمی رود از سینه ام که هست
این سینه، خانه تو و این دل، سرای تو
محبت و مهربانی تو هیچ وقت از دلم بیرون نمیرود، چون این دل برای همیشه خانه و جایگاه تو خواهد بود.
معنی کلمات:
- برون: مخفف بیرون
- سرا: خانه
این بیت ۳ جمله دارد
آرایه های ادبی:
- ترکیب اضافی: مهرت، سینه ام، خانه تو، سرای تو
- ترکیب وصفی: این خانه، این دل
- نهاد: مهر، این خانه، این دل
- برون: قید
∼∼∼∼
ای مادر عزیز که جان دادهای مرا
سهل است اگر که جان دهم اکنون برای تو
ای مادر عزیزم که به من جان و زندگی بخشیده ای، اگر جانم را فدای تو کنم آسان است و ارزشی ندارد.
معنی کلمات:
سهل: آسان، راحت
این بیت ۴ جمله دارد
آرایه های ادبی:
- منادا: مادر
- ترکیب وصفی: مادر عزیز
- مفعول: جان
- قید: اکنون
- نهاد: تو (برای فعل داده ای)
- آرایه کنایه: جان دهم کنایه از فدا شوم
∼∼∼∼
خشنودی تو مایه خشنودی من است
زیرا بود رضای خدا در رضای تو
اگر تو راضی و خشنود باشی من هم راضی و خشنودم، چون رضایت تو باعث خشنودی خداوند میشود.
این بیت ۲ جمله دارد
آرایه های ادبی:
- نهاد: خشنودی تو، رضای خدا
- ترکیب اضافی: خشنودی تو، مایه خشنودی، خشنودی من، رضای خدا، رضای تو
∼∼∼∼
گر بود اختیار جهانی به دست من
میریختم تمام جهان را به پای تو
اگر اختیار جهان (دنیا) در اختیار من بود، برای جبران زحماتت من کل دنیا را به پای تو می ریختم. (در این اینجا “تو” به مادر اشاره دارد.)
معنی کلمات:
- مایه: سبب، باعث
- قربان: فدا کردن
- هم پایه: برابر، مساوی
این بیت ۲ جمله دارد
آرایه های ادبی:
- نهاد: اختیار جهانی، من
- ترکیب اضافی: اختیار جهانی، دست من، پای تو
- ترکیب وصفی: تمام جهان
- مفعول: تمام جهان
- آرایه کنایه: می ریختم تمام جهان را به پای تو کنایه از هدیه کردن و بخشیدن تمام جهان
کلمه های هم خانواده و متضاد مخالف شعر ای مادر عزیز
کلمات هم خانواده
- مهر: مهری، مهرورزی، مهربان
- قربان: قربانی، قربانت
- لطف: لطافت
- جان: جانان
کلمات مخالف
- مهربانی≠ بدی
- دوستان≠ دشمنان
- بود≠ نبود
- هرگز≠ همیشه
- محبت≠ بدی کردن