ارینب کیست؟ ماجرای ارینب و واقعه کربلا

ستاره | سرویس مذهبی – امام حسین (ع) برای احیای دین جدش پیامبر (ص) قیام کرده بود. با این حال بعضی از دشمنان اهل‌بیت با ایجاد شبهاتی قصد دارند که این هدف والا را تا حد یک ماجرای عاشقانه دروغین پایین بیاورند. ما به شما خواهیم گفت که ماجرای ارینب چیست و آیا واقعاً به ماجرای کربلا ارتباط دارد یا نه. در نهایت هم دلایلی می‌آوریم که مطمئن شوید چیزی تحت عنوان ماجرای ارینب وجود خارجی نداشته است.

ارینب کیست؟

اسحاق قریشی دختری زیبا به نام ارینب داشت. یزید که فردی بوالهوس بود وصف زیبایی و جمال او را از اطرافیانش شنیده بود و عاشق او شده بود. پس از مدتی ارینب با پسر عموی خودش عبدالله بن سلام که در آن زمان از طرف معاویه حاکم کوفه شده بود ازدواج کرد.

ماجرای ارینب چیست؟

با وجود ازدواج ارینب یزید همچنان شیفته و دلداده این دختر بود تا اینکه یکی از خواجه‌سرایان ماجرای عاشق شدن یزید را برای معاویه تعریف کرد. یزید هم از معاویه خواست تا این دختر را از شوهرش به نفع او بدزدد. معاویه به جای اینکه پسرش را از این کار منع کند به او گفت: پسرم! کمی صبر کن تا من راه چاره‌ای پیدا کنم و فعلاً این راز را مخفی نگه دار.

معاویه عبدالله بن سلام را به دمشق احضار کرد و او را بر سر سفره خودش نشاند و از او پذیرایی کرد. ضمن این مهمانی به او پیشنهاد داد تا با دخترش صفیه ازدواج کند. عبدالله هم قبول کرد، ولی صفیه شرط گذاشت که عبدالله برای رسیدن به او باید ارینب را طلاق دهد. عبدالله به طمع دامادی معاویه و امید شرکت در سلطنت او ارینب را طلاق داد.

معاویه بعد از شنیدن این خبر تا زمان تمام شدن عده طلاق با عبدالله خوش‌رفتاری کرد، اما پس از آن کم کم نسبت به او بی‌اعتنا شد. عبدالله که این تغییر رفتار را دید پیامی برای صفیه فرستاد تا با او ملاقات کند، اما صفیه در جواب گفت: من از رفتار عبدالله اطمینان ندارم و ممکن است که فردا من را هم طلاق بدهد. کم کم عبدالله متوجه شد که بازیچه نقشه شومی شده است.

چند روز که از زمان عده گذشت معاویه ابودرداء را برای خواستگاری ارینب برای یزید به عراق فرستاد. ابودرداء زمانی که وارد عراق شد اول به زیارت امام حسین (ع) رفت. وقتی که امام (ع) علت مسافرت او را پرسید در پاسخ گفت: برای خواستگاری از ارینب برای یزید بن معاویه آمده‌ام.

وقتی که امام حسین (ع) ماجرا را شنید و متوجه نقشه شوم معاویه و پسرش درباره عبدالله و ارینب شد از ابودرداء خواست تا ارینب را از طرف او هم خواستگاری کند. ابودرداء پذیرفت و به سمت منزل ارینب رفت و ماجرای خواستگاری یزید و امام حسین (ع) را برای او بازگو کرد. ارینب از ابودرداء در مورد هر دو نفر مشورت خواست. او گفت: «اگر یزید را انتخاب کنی ملکه دنیا می‌شوی، اما همسری حسین شرافت و افتخار هر دو جهان را دربردارد.» ارینب با این توصیف‌ها به خواستگاری امام حسین (ع) جواب مثبت داد.

ابودرداء به شام برگشت و ماجرا را برای معاویه شرح داد. معاویه از این رفتار بسیار خشمگین شد و یزید هم کینه امام حسین (ع) را در دل گرفت. عبدالله بن سلام مدتی در شام ماند، ولی بی‌لطفی معاویه باعث فقر و تنگدستی او شد. برای همین علیرغم شرمساری به مدینه برگشت و به خدمت امام حسین (ع) رفت و امام (ع) هم به گرمی از او استقبال کرد. عبدالله به امام (ع) گفت که امانتی نزد ارینب دارد که تمام دارایی‌اش در آن خلاصه می‌شود و از ایشان خواهش کرد تا آن امانت را به او بازگردانند. امام (ع) عبدالله را نزد ارینب برد و گفت:
«خدایا! تو شاهدی که من ارینب را تزویج نکردم مگر پس از آن که از ظلم و ستم و خیانتی که به عبدالله شده بود آگاه شدم و خواستم او را برای شوهرش حفظ کنم، حال من او را طلاق گفتم.»
سپس به عبدالله دستور دادند که همسرش را با خود ببرد.

• الامامه و السیامه اثر ابن قتیبه دینوری ص. ۲۰۳ تا ۲۱۲
• الاتحاف ص. ۷۹ تا ۸۳
• سمو المعنی ص. ۱۵۶ تا ۱۵۹
• ابوالشهدا ص. ۱۳۹ تا ۱۴۱

ارینب یعنی چه؟

ارینب نامی است دخترانه و عربی. مصغر ارنب یعنی خرگوش. ارینب به معنی خرگوش ماده کوچک یا خرگوش کوچک ملوس است.

ارتباط ماجرای ارینب و واقعه کربلا

اولین کسی که ماجرای ارینب را به واقعه کربلا ارتباط داد ملا حسین واعظ کاشفی است که در قرن دهم هجری قمری ماجرای خواستگاری امام حسین (ع) از ارینب و ماجرای قبول نکردن ولیعهدی یزید و بیعت نکردن امام (ع) با او را از جمله علت‌های فرعی و دشمنی دیرینه بنی امیه و بنی‌هاشم را از علل اصلی واقعه کربلا دانسته است. همچنین ندیم مشهدی در قرن ۱۲ هجری بر ارتباط این ماجرا با واقعه عاشورا تأکید دارد. در قرن اخیر هم افرادی همچون زین‌العابدین رهنما در کتاب «زندگی امام حسین (ع)» و آله دالفک در کتاب «پژوهشی در زندگی علی» به ارتباط این دو واقعه پرداخته‌اند.

شبهه‌ای با محوریت ارینب

بسیاری از دشمنان اهل‌بیت (ع) ماجرای ارینب را اینطور بازگو می‌کنند:

ارینب ابتدا نامزد یزید می‌شود و امام حسین (ع) او را گمراه می‌کند و به سوی خودش می‌کشد و به این ترتیب کینه‌جویی یزید برانگیخته می‌شود و این کینه تا به وقوع پیوستن عاشورا ادامه می‌یابد.

هدف این افراد آن است که علت زمینه‌سازی واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) را به یک داستان عاشقانه پیوند بدهند.

داستانی که درباره ارینب گفته‌شده دارای چند اشکال اساسی است:

۱. در این داستان هیچ اشاره‌ای به راوی داستان نشده و ماجرا از زبان شخص ثالثی بیان می‌شود که شناخته شده نیست و به همین دلیل از نظر سندی دارای مشکل است.

۲. ابودرداء بنا به نظر معروف در زمان حکومت عثمان از دنیا رفته و نمی‌توانسته در زمان حکومت معاویه و ولیعهدی یزید حضور داشته باشد.

۳. مشهورترین کتابی که این داستان را ذکر کرده «الامامه و السیاسه» است که بعضی از صاحب‌نظران در مورد این که نویسنده‌اش ابن قتیبه باشد تردید دارند.

۴. بر اساس این داستان امام حسین (ع) در یک جلسه ارینب را سه طلاقه می‌کنند در حالی که بر اساس فقه شیعه سه طلاق در یک مجلس جایز نیست. ضمن این که برای اجرای صیغه طلاق نیاز به دو شاهد عادل است که در این داستان صحبتی از آن‌ها نشده است.

۵. در زمانی که ابودرداء به عراق می‌رود امام حسین (ع) در مدینه حضور داشته و در هیچ منبع تاریخی ذکر نشده که امام (ع) تا قبل از واقعه عاشورا به عراق بیایند.

با تمام این دلایلی که گفته شد حتی اگر داستان بالا حقیقت داشته باشد باز هم ایرادی به امام حسین (ع) و رفتار و مسلک ایشان وارد نیست چرا که امام (ع) با این کار توطئه معاویه و پسرش را که نشات گرفته از شهوت‌رانی او بود برملا کردند.