نویسنده: ابوالفضل ناظمی
بروزرسانی: 31 فروردین 1401
ستاره | سرویس مذهبی – مقتل کتابی است که شرح شهادت ائمه (ع) را بیان می‌کند. شرح تمامی روضه‌هایی که در مراسم سوگواری امام حسین (ع) می‌شنوید از مقاتل معتبری است که درباره شهادت امام حسین (ع) است. ما به شما خواهیم گفت که مقتل چیست، اولین کتاب مقتل امام حسین (ع) کدام بوده، معتبرترین مقتل امام حسین کدام است. در نهایت این که متن معتبرترین مقاتل را برای دانلود قرار داده‌ایم.
مقتل چیست؟
مقاتل کتاب‌هایی هستند که به بررسی وقایع اتفاق افتاده در زمان شهادت ائمه معصومین (ع) از زبان راویان و شاهدان و گاهی هم از زبان خود معصومین (ع) می‌پردازند. لفظ مقتل بیشتر برای کتاب‌هایی به کار می‌رود که به بررسی چگونگی شهادت امام حسین (ع) و وقایع روز عاشورا می‌پردازد.
قدیمی‌ترین مقتل امام حسین (ع)
قدیمی‌ترین و معتبرترین مقتل امام حسین (ع) توسط شخصی به نام ابومخنف لوط بن یحیی اَزدی غامدی که از اصحاب امام محمد باقر (ع) و امام صادق (ع) بود نوشته شده است. ابومخنف شخصی نابینا بود که به کمک عصاکش خودش در مسیر لشکریان کوفی که به کربلا می‌رفتند قرار می‌گرفت و درباره واقعه عاشورا از آن‌ها سؤال می‌کرد. او این سؤال و جواب‌ها را به عصاکش خود می‌گفت و او هم آن‌ها را می‌نوشت. البته بعضی معتقدند که مقتل ابومخنف ۶۰ الی ۷۰ سال بعد از واقعه عاشورا نوشته شده است.
اصل مقتل ابومخنف از بین رفته است، اما مقدار زیادی از این کتاب در کتاب تاریخ طبری ذکر شده است.
اصل مقتل ابومخنف از بین رفته است، اما مقدار زیادی از این کتاب در کتاب تاریخ طبری ذکر شده است.
معتبرترین مقتل امام حسین (ع)
مقتل «اللهوف» (Lohoof) یا «اللهوف علی قتل الطفوف» (به معنی آه و ناله بر کشتگان کربلا) اثر سید بن طاووس از معتبرترین و مشهورترین مقاتل پیش از دوران معاصر است. این مقتل به زبان عربی نوشته شده است. در این کتاب احادیث معتبر طوری کنار هم چیده شده‌اند که یک جریان منسجم از واقعه عاشورا را شرح می‌دهند. البته بعضی از صاحب‌نظران، حذف اسناد و ساختار داستانی این مقتل را از ضعف‌های علمی آن دانسته‌اند.
سید بن طاووس درباره انگیزه‌اش از نگارش این مقتل در صفحه ۱۱ همین کتاب می‌گوید:
سید بن طاووس درباره انگیزه‌اش از نگارش این مقتل در صفحه ۱۱ همین کتاب می‌گوید:
«از مهم‌ترین مسائلی که باعث شد دست به تألیف این کتاب بزنم آن است که پس از تألیف کتاب مصباح الزائر و جناح المسافر دیدم کتابی شده شامل معرفی بهترین مکان‌های زیارتی و بهترین زیارات موجود برای آن‌ها و کسی که این کتاب را همراه داشته باشد نیاز به هیچ کتاب زیارتی دیگری ندارد، من که دوست داشتم چیزی همراه آن کنم که زائر اباعبدالله (ع) هم نیاز به همراه داشتن کتاب مقتل دیگری نداشته باشد، این کتاب را ضمیمه مصباح قرار دادم.»
بخش‌های اصلی مقتل اللهوف
این مقتل شامل یک مقدمه و سه مسلک است:
مقدمه – شامل مطالبی در باب مقام امام حسین (ع)، عظمت واقعه عاشورا و ثواب و ارزش گریه بر امام حسین (ع) است.
مسلک اول – از ابتدای تولد امام حسین (ع) و اشاره به روایات قدسی و روایات اهل‌بیت (ع) به قضایای کربلا شروع می‌شود و پس از نقل آنچه بر مسلم بن عقیل در کوفه گذشت با ورود امام حسین (ع) به صحرای کربلا پایان می‌یابد.
مسلک دوم – گزارشی از شرح نبرد و چگونگی شهادت اصحاب امام حسین (ع) تا وقایع ظهر عاشورا و شهادت امام حسین (ع) را بیان می‌کند.
مسلک سوم – از ماجرای عصر عاشورا و اسارت اهل‌بیت امام حسین (ع) شروع می‌شود و تا بازگشت آن‌ها به مدینه و شرح احوال امام سجاد (ع) در مدینه را بیان می‌کند.
مسلک اول – از ابتدای تولد امام حسین (ع) و اشاره به روایات قدسی و روایات اهل‌بیت (ع) به قضایای کربلا شروع می‌شود و پس از نقل آنچه بر مسلم بن عقیل در کوفه گذشت با ورود امام حسین (ع) به صحرای کربلا پایان می‌یابد.
مسلک دوم – گزارشی از شرح نبرد و چگونگی شهادت اصحاب امام حسین (ع) تا وقایع ظهر عاشورا و شهادت امام حسین (ع) را بیان می‌کند.
مسلک سوم – از ماجرای عصر عاشورا و اسارت اهل‌بیت امام حسین (ع) شروع می‌شود و تا بازگشت آن‌ها به مدینه و شرح احوال امام سجاد (ع) در مدینه را بیان می‌کند.
نحوه نگارش مقتل لهوف
سید بن طاووس برای نوشتن این مقتل آنچه از مقتل نویسان پیش از خودش به جا مانده بود را جمع‌آوری و بررسی کرد و اخبار درست را از نادرست تفکیک نمود. او بعضی از نکات بیان شده در مقاتل قبلی را با استفاده از اطلاعات تاریخی و استنباط عقلی بررسی کرد. سید بن طاووس برای رعایت اختصار فقط آخرین راوی یا کتابی را که روایات از آن استخراج شده را ذکر کرده است.
ترجمه مقتل اللهوف
مقتل اللهوف بار‌ها توسط افراد مختلف ترجمه شده است که مهم‌ترین این ترجمه‌ها به شرح زیر است:
- ترجمه سید احمد فهری زنجانی با نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان»
- ترجمه بدایع نگار با نام «فیض الدموع»
- ترجمه میرزا رضا قلی شقاقی تبریزی با نام «لجة الالم فی حجة الامم»
- ترجمه سید محمد صحفی با نام «زندگانی حضرت اباعبدالله»
- ترجمه احمد بن سلامة
- ترجمه منظوم توسط ضیاالدین مهدی بن داوود متخلص به «ذوقی» با نام «وجیزة المصائب»
- ترجمه سید ابوالحسن میرطالبی
- ترجمه محمد محمدی اشتهاردی به نام «غم‌نامه کربلا»
- ترجمه سید محمدحسین هندی به زبان اردو با نام «دمع ذروف»
مقتل‌هایی که از بین رفته‌اند
از جمله مقاتلی که نوشته شده، اما دیگر اثری از آن‌ها وجود ندارد می‌توان به مقتل الحسین اثر اصبغ بن نباته (از یاران امام علی (ع)) و مقتل الحسین اثر هشام کلبی (از شاگردان امام صادق (ع) اشاره کرد.
سایر مقاتل امام حسین (ع)
از دیگر مقاتل معتبر که به بررسی واقعه عاشورا پرداخته می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- از مدینه تا مدینه اثر محمدمهدی تاج لنگرودی
- روضه الشهدا اثر ملا حسین واعظ کاشفی (دانلود کنید)
- منتهی الآمال (دانلود کنید) و نفس المهموم (دانلود کنید) هر دو اثر شیخ عباس قمی
- الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد اثر شیخ مفید
- مقتل مقرم اثر سید عبدالرزاق مقرم (دانلود کنید)
- مقتل الحسین (ع) اثر ابوالمؤید موفق بن احمد خوارزمی (از علمای اهل سنت) (دانلود کنید)
- مثیر الاحزان اثر ابن نما حلی
- ذخیره الدارین اثر سید عبدالمجید حائری شیرازی
- لواعج الاشجان اثر سین محسن امین
- فیض الدموع اثر محمدابراهیم نواب تهرانی
- تسمیه من قتل الحسین اثر فضیل بن رسان کوفی
- گزیده شهادت‌نامه امام حسین (ع) اثر محمد محمدی ری‌شهری
صادق
اجرکم محفوظ عند الله