نوزادان و کودکان قبل از اینکه سیستم ایمنی بدنشان به تکامل برسد، بارها دچار سرماخوردگی و گرفتگی بینی می شوند. در نوزادان تازه متولد شده، گرفتگی بینی یک بیماری شایع است که مانع شیر خوردن و خواب آنها می شود ولی به ندرت باعث ابتلا به بیماری های خطرناک و جدی می گردد. در کودکان بزرگ تر، مسیرهای بینی بسیار باریک بوده و با گرفتگی بینی، تنفس آنها دچار مشکل شده و باعث آپنه خواب و خروپف در هنگام خواب می شود.
آنچه در این مطلب خواهید خواند...
عدم نمایش
علل گرفتگی بینی کودکان
- عفونت های ویروسی و باکتریایی: کودکانی که بدن ضعیفی دارند و به سرماخوردگی مبتلا می شوند، معمولا در مقابل عفونتهای ویروسی مقاومت کمتری داشته و ویروسها در آنها باعث ایجاد تورم در غشای مخاطی بینی شده و آن را مسدود میکنند. ترشحات شفاف و آبکی معمولا نشانه یک عفونت ویروسی هستند. اگر مخاط بینی زرد یا سبز بود میتواند نشانه واضحی از ابتلا به عفونتهای باکتریایی باشد.
- عفونتهای سینوسی: اگر سینوسهای بینی ملتهب شوند فرد به سینوزیت مبتلا میشود که باعث التهاب سینوسها در اطراف ناحیه بینی و گرفتگی بینی میشود.
- پولیپ بینی: ایجاد عفونت در سینوسهای بینی، باعث رشد پولیپ بینی شده و ممکن است منجر به ابتلا به آسم و سرفههای مزمن شود.
- ناهنجاریهای ساختاری در بینی: ناهنجاریهای بینی و سپتیوم یا تیغه بینی (غضروفی که دو سوراخ بینی را از هم جدا میکند) نیز ممکن است باعث گرفتگی بینی نوزاد و کودک شود.
- لوزه سوم: لوزه ها بافت های کوچکی هستند که در پشت بینی قرار گرفته اند و بزرگ شدن آنها می تواند باعث گرفتگی بینی شود.
- آلرژی: مواد آلرژی زا مانند گرده گلها، ذرات گرد و غبار، پر حیوانات و پرندگان خانگی، و دود سیگار ماده ای به نام هیستامین دارند که منجر به التهاب و گرفتگی بینی کودکان میشود.
- رینیت وازوموتور: بیماری رینیت باعث التهاب غشای بینی و عصبهای وازوموتور که کنترل عروق خونی را به عهده دارند میشود. واکنشهای آلرژیک در اثر محرک هایی مانند عطر، دود سیگار و استرسهای روانی باعث انبساط غشای بینی و گرفتگی بینی میشوند.
درمان گرفتگی بینی کودکان
- مرطوب کردن داخل بینی کودکان با استفاده از اسپری سالین یا قطره بینی: این محصولات به صورت بدون نسخه در دسترس هستند. قطره بینی کمک می کند که مخاط داخل بینی نرم تر شده و به راحتی از بینی خارج شود. برای ریختن قطره، کودک خود را به پشت بخوابانید، به آرامی نوک بینی او را فشار دهید، و ۲ تا ۳ قطره از محلول سالین را در هر سوراخ بینی بریزید.
- قرار دادن دستگاه بخور گرم یا سرد در نزدیکی تخت کودک: بخور سرد یک روش موثر و بی خطر برای رفع احتقان است. بخور گرم نیز به مرطوب شدن و شل شدن مخاط داخلی بینی کودک کمک می کند.
- دادن مایعات زیاد به کودک: نوشیدن زیاد مایعات میتواند ترشحات بینی را تحریک کرده و گرفتگی آن را کاهش دهد. آب بهترین نوشیدنی است اما اگر کودک از نوشیدن آب امتناع کرد، می توان از مایعات سالم دیگری مانند آبمیوه، و آب مرغ استفاده کرد.
- استراحت: کودکان در هنگام بیماری، معمولاً انرژی خود را از دست می دهند زیرا بدن آنها برای جنگیدن با سرماخوردگی به شدت تلاش می کند. بنابراین خوابیدن و استراحت میتواند در بهبود او موثر باشد.
- بالا نگه داشتن سر کودک در خواب: دراز کشیدن میتواند گرفتگی بینی کودک را تشدید کرده و خواب او را مختل نماید. بالا نگه داشتن قسمت فوقانی بدن کودک باعث می شود تا اثر جاذبه، گرفتگی بینی را کاهش دهد. قرار دادن یک بالش زیر تشک باعث می شود تا سر کودک کمی زاویه دار باشد. این کار به تخلیه مخاط از طریق سینوس کمک می کند. البته این روش باید تنها برای کودکان ۲ ساله و بزرگ تر انجام شود.
- خارج کردن مخاط از بینی: بهتر است ۱۵ دقیقه قبل از غذا دادن به کودک و قبل از خواب مخاط از بینی کودک خارج شود. این کار کمک می کند کودک بهتر نفس بکشد و راحت تر غذا بخورد یا بخوابد.
- بوییدن بخار بدست آمده از جوشانده گل بنفشه: در کودکان و خردسالانی که توانایی و شکیبایی لازم برای استفاده از این بخور را داشته باشند میتواند به برطرف شدن انسداد و گرفتگی بینی آنها کمک کند اما در صورتی که کودک بیتابی دارد و حوصله کافی برای استنشاق بخار این جوشانده را ندارد میتوان یکی دو قطره از این جوشانده را با کمک قطره چکان در حفره بینی او ریخت تا به این ترتیب به بهبود گرفتگی بینی او کمک کند. برای تهیه این جوشانده کافی است ۱۰ گرم گل بنفشه را در یک لیتر آب به مدت ۳ دقیقه بجوشانید آن را صاف کرده و از آن استفاده کنید.
التهاب بافت بینی همراه با آبریزش و یا بدون آن منجر به ایجاد گرفتگی بینی در افراد می شود که به منظور پیشگیری از آن باید:
- از استعمال دخانیات در منزل و اتومبیل خودداری کرد؛
- از تماس نوزاد با حیوانات خانگی جلوگیری کرد؛
- رطوبت هوا را با استفاده از دستگاه بخور افزایش داد؛
- کودک را تشویق به نوشیدن مقادیر زیاد مایعات کرد؛
- از اسپری بینی سالین استفاده کرد؛
- از حمام بخار برای کودکان استفاده کرد؛
- از عطر و مواد آلرژی زا استفاده نکرد.
در نهایت اینکه استفاده از بخور در روزهای سرد و خشک زمستان را فراموش نکنید!