حکم جابجایی پول کنار گذاشته برای صدقات

ستاره | سرویس مذهبی – حکم برداشتن یا جابجایی پولی که برای صدقه کنار گذاشته‌ایم چیست؟ بسیار برای ما پیش آمده که هر روز، مقداری پول به منظور صدقه کنار بگذاریم و در پایان ماه، مجموع آن را به دست نیازمندی برسانیم. در این مقاله، قصد بررسی کردن حکم تصرف در این پول یا عوض کردن آن با پول‌های دیگر را داریم.

صدقه در اسلام

صدقه دادن در دین اسلام، بسیار سفارش شده‌ است؛ چنانکه خداوند در قرآن کریم مژده ثواب‌های بسیاری به انفاق‌کنندگان می‌دهد. 

امام صادق (ع) نیز در این باره می‌فرمایند: 

مَنْ تَصَدَّقَ فى یَوْمٍ اَو لَیْلَةٍ اِنْ کَانَ یَوْمٌ فَیَوْمٌ وَ اِنْ کانَ لَیْلَةٌ فَلَیْلٌ دَفَعَ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ عَنْهُ الْهَمَّ وَ السَّبُعَ وَ میتَةَ السُّوءِ.

هر کس در روز و یا شب صدقه بدهد ـ اگر روز است روز و اگر شب است، شب ـ خداوند از او غم و اندوه، درنده و مرگ بد را دور مى‏ کند.

 

جابجایی پول صدقه دقیقا یعنی چه؟

تصور کنید که بصورت روزانه، مقداری پول به منظور صدقه کنار می‌گذارید تا در آخر ماه، مبلغ جمع‌شده را به فقیری بپردازید. در پایان ماه، شما با مقدار زیادی پول خورد روبرو هستید.

• آیا شما از نظر شرعی مجاز هستید که پول‌های خورد را با چند اسکناس جابجا کنید؟
• آیا شما مجاز هستید که درصورت نیاز به پول، مقداری از پول صدقه را در راه مقاصد خود خرج کنید؟
• آیا شما مجاز هستید که در صورت نیاز، مقداری پول از صندق‌های کمیته امداد بردارید؟

جواب این سوالات را باید در کلام مراجع تقلید جستجو کرد.

 

حکم جابجایی پول کنار گذاشته برای صدقات مطابق با نظر مراجع تقلید

در ابتدا، پیش از آنکه نظر مراجع تقلید را بررسی کنیم، دانستن چند نکته خالی از لطف نیست.

• اول اینکه تا زمانی‌که شما پول کنار گذاشته را به دست فقیر نرسانید، صدقه‌ای پرداخت نکرده‌اید؛ در نتیجه هنوز از ثواب صدقه یا پی‌آمد‌های نیکوی آن بهره‌مند نشده‌اید.
• دوم اینکه دست بردن در صندق صدقات کمیته امداد، باید با هماهنگی مسئول کمیته انجام شود، در غیر اینصور تصرف در امانت محسوب می‌شود.

 

 

۱. نظر آیت الله خامنه‌ای

آیت الله خامنه‌ای معتقدند: تا زمانی‌که شما پول صدقه را به دست فقیر نرسانده‌اید یا آن را به وکیل فقیر پرداخت نکرده‌اید، پول از دارایی‌های شما خارج نشده‌است؛ در نتیجه می‌توانید در آن تصرف کنید. این حکم شامل جابجا کردن پول صدقه یا تصرف در آن نیز می‌شود. یعنی شما می‌توانید در صورت نیاز مقداری از پول کنار گذاشته را خرج کنید؛ البته درباره صندوق‌های صدقاتی که موسسات خیریه به شما می‌سپارند، حکم مقداری فرق می‌کند. در این شرایط، اگر حق برداشت از صندق به شما داده نشده‌ است برای برداشت حتما باید از مسئول آن موسسه اجازه کسب کنید.

پرسش و پاسخ زیر نیز، به آشنایی بیشتر شما درباره این حکم کمک خواهد کرد.

سوال: آیا می‌توانیم پولی را که در صندوق صدقات انداخته‌ایم، برداریم و به فقیری قرض بدهیم؟

جواب: اگر صندوقی که در آن پول ریخته‌اید، مال شماست و موسسه خاصی آن را به شما نداده‌است، تصرف در آن اشکالی ندارد؛ اما اگر مالک صندق موسسات خیریه نظیر کمیته امداد هستند و مسئولان این موسسه حق برداشت از صندوق را به شما نداده‌اند، از نظر شرعی اجازه برداشت از صندوق را ندارید.

 

۲. نظر آیت الله مکارم شیرازی

آیت الله مکارم شیرازی نیز معتقد هستند: اگر پول کنار گذاشته در گوشه‌ای از خانه است یا در صندوقی شخصی قرار گرفته‌ است، تصرف در آن اشکالی ندارد؛ یعنی شما می‌توانید آن پول را با اسکناس تعویض کنید یا در صورت نیاز از آن برداشت کنید و دوباره بر روی آن بگذارید؛ اما اگر پول در صندوق صدقات کمیته‌ها ریخته شده و آن کمیته به شما اجازه‌ای برای تصرف در صندوق نداده‌است، حق برداشت از صندوق را ندارید. ایشان همچنین معتقد هستند که تعویض صدقات با پول دیگر درصورتی‌که به پول صدقه لطمه نزند (یعنی مقداری از آن کم نشود) اشکالی ندارد.

 

 

سخن آخر

جابجا کردن پول کنار گذاشته برای صدقات درصورتی‌که جزو دارایی‌های شما باشد، اشکالی ندارد؛ اما اگر شما پول صدقه را در صندوق کمیته‌ها ریخته‌اید و مسئول کمیته هم حقی برای برداشت پول به شما نداده‌است، حق برداشت از صندوق را ندارید. همچنین تعویض پول خورد صدقات با اسکناس درصورتی مجاز است که از پول صدقات چیزی کم نشود. به منظور کسب اطلاعات بیشتر راجع به این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم ما را در مطلب صدقه دادن در اسلام و زکات چیست؟ مقدار آن چقدر است و به چه چیزهایی تعلق می‌گیرد؟ نیز همراهی کنید. مشتاق دریافت نظرات و پیشنهادات شما درباره این مقاله هستیم.