ضرب المثلها سخنان شیرین و دلنشینی هستند که در قالب استعاره و کنایه مفاهیم زیبایی را نشان میدهند. گاه عناصر استفاده شده در این ضرب المثلها میتوانند حیواناتی مانند گاو، موش و … باشند گاه اعضای بدن مانند گوش و دهان و … زمانی هم موضوعات مختلف دیگر را در برگیرند. بسته به نوع مفهموم نحوه استفاده از این عنصرها نیز متفاوت است.
در ادامه شما را با مجموعهای از انواع ضرب المثل با گوش (ضرب المثل درباره گوش) آشنا خواهیم کرد.
انواع ضرب المثل با گوش
۱. هر که گوش میخواد گوشوارشم باید بخواد
معنی: هر که کسی را خواهد ناچار باید اقارب و متعلقات آن را هم بخواهد و تحمل کند.
۲. گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ماست
آنچه البته به جایی نرسد فریاد است
معنی: کسی که نسبت به درخواست ها و نصایح دیگران بی توجه و بی اعتناس و یا عمداً نمی خواهد آن ها را بشنود و بپذیرد، بنابراین با زور و داد و فریاد هم نمی توان به او فهماند.
۳. گوش خواباندن
معنی: منتظر فرصت شدن.
۴. گوش به زنگ بودن
معنی: مراقب بودن / چشم به راه
۵. آب توی گوش کسی کردن
معنی: گول زدن / اغفال کردن کسی
۶. سراپا گوش بودن
معنی: با دقت و حواس جمع گوش کردن.
۷. فتیله یا پنبه یا چیزی را از گوش خود بیرون کردن
معنی: از تصمیم بی جای خود منصرف شدن؛ خیال باطلی را از ذهن خود بیرون راندن
۸. غلام حلقه به گوش
معنی: مثل برده مطیع و گوش به فرمان بودن.
۹. دیوار موش داره، موش هم گوش داره
معنی: در سخن گفتن باید محتاط بود و هر جا و در میان هر جمعی نباید حرفی را زد، زیرا ممکن است کسی خبر چینی کرده و آن را بازگو کند. معادل انگلیسی این ضرب المثل به شرح زیر است:
Don’t speak of secrets in a field that is full of little hills
در زمینی که پر از تپههای کوچک است راز خود را بر ملا نکن. یعنی بسیار احتیاط کن که رازت را کجا بر زبان میآوری.
۱۰. به گوش خر یاسین خواندن
معنی: حرف یا نصیحتی که شنونده چیزی از آن نفهمد.
داستان: در قرآن کریم، کافران را به چهارپایانی که تشبیه کرده؛ زیرا وقتی پیامبران آیات خداوند را بر آنها می خواندند تا اینان دست از گناهان بردارند و به خدا ایمان بیاورند، آنها یا دست در گوششان می گذاشتند تا آن آیات را نشنوند یا اگر هم می شنیدند اصلا نمی فهمیدند پیامبر چه میخواند.
۱۱. از این گوش میگیره، از اون گوش در میکنه
معنی: شنونده ای که به حرف یا نصیحتی بی اعتنا باشد، گویی که نشنیده باشد.
۱۲. تکه بزرگش گوشش است
معنی: تهدید و ضرب و جرح یا دچار سانحه شدن طوری که بزرگ ترین عضو گوشش باشد.
۱۳. گوش بریدن
معنی: با حیله و نیرنگ از کسی پول گرفتن.
۱۴. پشت گوش انداختن
معنی: بیاعتنایی و بی اهمیتی نسبت به خواهش یا فرمان کسی.
۱۵. یک گوشش دره یک گوشش دروازه
معنی: بی اعتنا و بی توجه به حرف یا اندرز دیگران، حرف نشنو و ادب ناپذیر.
۱۶. سر و گوش کسی جنبیدن
معنی: میل به جنس مخالف داشتن
۱۷. چشم و گوش باز
معنی: کسی که همه چیز را میفهمد.
۱۸. چشم و گوش بسته
معنی: کنایه از بی اطلاعی و ناهوشیاری و گاهی لجبازی فرد است.
۱۹. سبزی آش همسایه، گوشواره گوشاشه همسایه
معنی: این ضرب المثل زمانی به کار می رود که بخواهند بگویند در زندگی با صرفه جویی های به ظاهر کوچک می توان سرمایه های خوبی جمع آوری کرد.
داستان: میگویند در همسایگی زنی شلخته ، زنی باهوش و خانه دار زندگی میکرد، زن شلخته وقتی سبزی پاک میکرد، کلی از سبزی را پاک نکرده و بدون حوصله دور میریخت و زن باهوش هر بار این سبزی ها را دوباره پاک کرده و با آن ها آش میپخت ، با این کار دیگر پول سبزی نمیداد و پول آن را صرفه جویی میکرد و با آن در نهایت یک گوشواره خرید.
۲۰. کو گوش شنوا
معنی: زمانی به کار میرود که برای مثال فردی در حال صحبت کردن است ولی کسی به صحبتهای او گوش نمیکند. این ضرب المثل کنایهای است.
۲۱. گوشش بدهکار نیست.
معنی: به نصایح، ایرادها و خواستههای دیگران گوش نمیدهد و توجهی ندارد، نسبت به اوضاع و احوال پیرامونش بیتفاوت و بیخیال است.
۲۲. گوش شیطان کر، چشم شیطان کور
معنی: هنگامی که بخواهند از روبراه شدن وضعیتی خبر بدهند میگویند.
از اینکه با مجموعه انواع اصطلاح و ضرب المثل درباره گوش همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک گذارید.