ضرب المثلها سخنان شیرین و طنازی هستند گه در قالب جملات استعاره یا طنز میتوانند مفاهیم عمیقی را به گوش شنونده برسانند. با توجه به این موضوع استفاده از حیواناتی همچون گاو، موش، گربه، شتر و … در مثلهای فارسی بسیار رایج است. در ادامه شما را با مجموعهای از انواع اصطلاح و ضرب المثل با گربه آشنا خواهیم کرد.
انواع اصطلاح و ضرب المثل با گربه
۱. گربه را باید دم حجله کُشت
معنی: همان اول کار باید از طرف زهره چشم گرفت تا حساب کار خودش را بکند.
داستان: آوردهاند که دامادی برای آن که زهر چشمی از عروس بگیرد و زمینه را برای مردسالاری سال های بعد هموار سازد، در شب عروسی دست به ابتکاری زد و آن این که گربه ای را گرفت و در جایی مخفی کرد.
شب عروسی هنگامی که عروس و داماد وارد حجله شدند، داماد طرحی چید که گربه یکباره وارد اتاق شود. داماد که دنبال این فرصت بود، به طرف گربه هجوم آورد و به سرعت برق گربه را گرفت و سر از بدنش جدا کرد. همین نمایش کافی بود تا عروس حساب کار خود را بکند و بفهمد که شریک زندگی آینده اش چه قاطعیتی دارد.
۲. از درد ناعلاجی به گربه میگه خانوم باجی.
معنی: وقتی که به ناچار مجبور به پذیرش چیز یا کس دیگری بشوند، این ضرب المثل را به کار میبرند.
۳. آهسته برو، آهسته بیا که گربه شاخت نزند!
معنی: منظور این است که مراقب باش در هرکاری که میکنی از جانب دشمنانت آسیبی به تو نرسد. این ضرب المثل را زمانی به کار می برند که قصد دارند کسی را برای کار مهمی به جایی بفرستند اما قبلش توصیه های امنیتی را هم برایش بازگو می کنند.
۴. گربه شور
معنی: تمیز و درست و حسابی نشُستن، شستشوی سرسری و ناقص (مثل گربهای که خود را فقط در آب میغلتاند).
۵. گربه رقصاندن
معنی: بازی در آوردن و امروز و فردا کردن است.
داستان: در ازمنه قدیم نه عروسک صامت پیدا میشد و نه عروسک ناطق پس بهترین راه چاره برای دختر بچه ها این بود که بچه گربه ملوس و مانوسی را که در غالب خانهها نگهداری میشد با همان تکه پارچه ها قنداق کنند یعنی دستها و پاهایش را در درون قنداق قرار دهند تا پنجه نزند و فرار نکند.
آنگاه او را در بغل گرفته در گوش او لالایی بخوانند تا به زعم خویش او را بخوابانند . گاهی هم به این حد قناعت نکرده به قول شادروان مستوفی :” دختر بچه ها گربه را قنداق میکردند و سردست گرفته میرقصانیدند که گربه رقصانی کنایه از همین کارهای بی مغز و مایه بچگانه است.
۶. مثل سگ و گربه به هم پریدن
معنی: همچون کسانی که با هم دشمنی دارند با یکدیگر گلاویز درگیر میشوند.
۷. چوب را که برداری گربه دزد میگریزد.
معنی: یعنی مجرم میداند که چه کاری کرده، کافی است که تا تو اشاره کنی تا خودش را لو دهد و پا به فرار بگذارد.
۸. دست که به چوب بردی گربه دزد حساب کار خودش را میکند.
معنی: مقصر با کوچکترین حرکتی میترسد و میگریزد
۹. در دیزی باز است، حیای گربه کجاست؟
معنی: یعنی اینکه اگر به شخصی آسان گیری شد و موقعیت خوبی را برایش فراهم کردند حیا کند و سوء استفاده نکند کنایه از قدر نشناسی محبت دیگران.
این ضرب المثل قرابت معنایی دارد با ضرب المثل ” آب اگر باشد شناگر خوبی است ” ؛ دیزی، مصداق همان آبی است که خیلی ها را شناگر میکند!
۱۰. ﮔﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺩنبه ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺳﮓ ﺑﻪ ﺷﮑﻤﺒﻪ ﺍﻓﺘﺎﺩ.
معنی: ﮐﺴﯽﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺣﺮﺹ ﻭ وﻟﻊ ﺩﺍﺭﺩ، ﭘﺮﺧﻮر ﻭ ﺷﮑﻤﻮ.
۱۱. ﮔﺮﺑﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺿﺎﯼ ﺧﺪﺍ ﻣﻮﺵ ﻧﻤﯽﮔﯿﺮﺩ
معنی: ﻫﯿﭻ ﮐﺲ بدوﻥ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﺍﺟﺮﺕ ﮐﺎﺭﯼ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ، ﺗﻼﺵ ﻭ ﺯﺣﻤﺖ ﻫﺮﮐﺲ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺴﺐ ﺳﻮﺩ ﺍﺳﺖ
۱۲. ﮔﺮﺑﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﺷﯿﺮ ﺍﺳﺖ.
معنی: ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ سگ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﺷﯿﺮ ﺍﺳﺖ.
۱۳. ﮔﺮﺑﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻃﺮﻑ ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺎﻧﺪاﺯﯼ ﭼﻬﺎﺭ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽﺁﯾﺪ.
معنی: ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻟﻄﻤﻪﺍﯼ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻌﺶ نخوﺭﺩ.
۱۴. ﮔﺮﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ﺟﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ.
معنی: ﺩﻏﻞﮐﺎﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﺟﺎن ﺳﺨﺖ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻡ ، ﻃﺎﻗﺖ ﺳﺨﺘﯽ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
۱۵. به گربه گفتند: گهت درمان است، خاک رویش ریخت
معنی: افرادی که از خیر رساندن به دیگران اجتناب میکنند.
۱۶. به دعای گربه سیاه، بارون نمیباره
معنی: کنایه از انسان سیاه دل و کینه ای باشد که مدام لب به نفرین می گشاید و سعی دارد حق را به خودش بدهد.
۱۷. گربه دستش به گوشت نمیرسه میگه بو میده
معنی: آدم تنبل موفقیتی ندارد و تقصیر دنیا و تبعیض های کم بود در دنیا می اندازد.
۱۸. گربه تنبل را موش طبابت میکند
معنی: شخصی که تنبلی میکند دوای دردش دست دشمنش است.
۱۹. گربه خونه آدم باید خوشگل باشه
معنی: حتی چیزی کم ارزش خانه هم باید مورد قبول و رضایت صاحب خانه و دیگران باشد
۲۰. گربه در انبان فروختن
معنی: کنایه از نیرنگ و حیله و فریب به کار داشتن.
۲۱. گربه در دکان شیشه گر
معنی: رفتن به دنبال چیزی که در جای نا مربوط است.
۲۲. گربه دنبه خواب ببیند
معنی: در مواقعی این ضرب المثل کاربرد دارد که بخواهیم به مخاطب بفهمانیم هر گربه به آرزوی خود نخواهد رسید همانطور که گربه خواب دنبه میبیند در واقعیت آن را نمیتواند به دست آورد یا به سختی.
۲۳. گربه را مجال گذر نیست
معنی: کنایه از سردرگمی و در تنگا بودن است.
۲۴. گربه سر دیگر را باز ببیند شرم میکند
معنی: کنایه از این است که اگر شرایط برای شخصی یه چیزی محیا است از آن شرایط سوء استفاده نکند.
۲۵. گوشت را به گربه سپردن
معنی: کنایه از امانت یا مالی را به شخصی غیر امن یا نا مشخص سپردن است.
۲۶. موش و گربه بازی
معنی: رفتاری توأم با تعقیب و گریز و آمیخته با فریب و خدعه و ریا
۲۷. فلانی مثل گربه، بی چشم و روست
معنی: یعنی کسی بعد از بدست آوردن منافعش از دیگران کاری با او ندارد و به قولی نمک نشناس و بی وفاست.
۲۸. مثل گربه کور
معنی: کنایه از کسی که خیلی نمک نشناس و بی وفاست.
۲۹. مثل موش و گربه که باهم ساختن، وای به حال بقال
معنی: این جمله در جایی به کار میرود که دو دشمن بخواهند بر ضد یک دشمن با یکدیگر متحد شوند.
۳۰. همه شب گربه موش را در خواب بیند
معنی: این ضرب المثل وقتی به کار می رود که به مخاطب بفهمانیم که به آرزوی خود نخواهد رسید مگربا هزار تلاش و کوشش و بد بختی.
۳۱. گربه دست و رویش را میشوید
معنی: یعنی کسی که قـصد اغفالگری دارد.
۳۲. صد موش را یك گربه كافیه
۳۳. موش زنده بهتر از گربه مرده است
۳۴. بهات نشون میدم، کجا گربه تخم میکند!
۳۵. به دعای گربهکوره طاق مبال پایین نمیآید.
۳۶. دستی که از من بریده شد میخواهد سگ بخورد، میخواهد گربه.
۳۷. زنگوله را کی به گردن گربه میبندد (میاندازد)؟
۳۸. شب، گربه سمور مینماید، هندوبچه حور مینماید.
۳۹. مبادا یکی موش و دو گربه تنها/ مبادا دو زن در یکی خانه باهم.
۴۰. گربه آمد و دنبه ربود.
۴۱. گربه خودش زشت، معوش هم زشت.
۴۲. گربه را سهتکه اندازه گوشش.
۴۳. گربه که به تنگنا افتد چشم آدمی را برآرد.
۴۴. گربه گشنیز خورد گرسنه همهچیز.
۴۵. گربه مرتضیعلی است، پشتش به زمین نمیآید!
۴۶. گربه هفتبار جای بچههایش را عوض میکند
۴۷. گربه همهشب به خواب بیند دنبه
۴۸. مثل گربه به روی کسی براق شدن
۴۹. مثل گربه عزیز بیجهت
۵۰. مثل گربه نوروزی
۵۱. هرچه صرفهکنی گربه برد!
از اینکه با مجموعه ضرب المثل با گربه همراه ما بودید بسیار ساسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک گذارید.
علی
گربه یه چیتی نباش
مثل گربه ای که با یه بار پیشته کردن میرود نباش. زود از اهداف دست نکش. اگه کسی ممانعت شد باز برو سمتش.
رضی
ضرب المثل
دوباره میخواد، چه گربه ای از محراب
دربیاره
با معنی :
دوباره میخواهد
چه کلکی سوار کنه
marem
عالی