ستاره | سرویس خواص شناسی- زیره ادویهای است که از پودر کردن گیاه «زیره سبز» بدست میآید. این گیاه بومی قارههای آسیا، آفریقا و اروپاست، اما در پخت غذا در سراسر جهان بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. زیره دومین ادویه محبوب بعد از فلفل سیاه است. این ادویه معمولا به صورت خشک شده یا پودر خریداری میشود و در بسیاری از غذاها، مخصوصا خوراکیهای هندی، مکزیکی، آفریقایی و آسیایی ادویه اصلی است.
خواص زیره
در برخی از کشورهای آسیای جنوب شرقی از آن برای کمک به هضم غذا، درمان سرفه و سلامت کبد استفاده میشود. در ایران مردم از زیره برای درمان تشنج استفاده میکنند، درحالیکه مردم در تونس آن را برای کمک به مبارزه با عفونتها و کاهش فشار خون به کار میبرند. علاقه به زیره در جهان رو به رشد است، زیرا تحقیقات جدید از برخی مزایای سلامتی آن پشتیبانی میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خواص زیره، عوارض جانبی آن و همچنین نحوه افزودن آن به رژیم غذایی خود با ما همراه باشید.
۱. کاهش وزن
زیره ممکن است برای افرادی که سعی در کاهش وزن دارند مفید باشد. یک مطالعه که روی بزرگسالان دارای اضافه وزن انجام شد، اثرات زیره را بر لاغری با یک دارونما و یک داروی کاهش وزن مقایسه کرد. محققان پس از گذشت ۸ هفته دریافتند که افراد گروههای مصرف کننده زیره و داروی لاغری هر دو مقدار قابل توجهی وزن از دست دادهاند.
افراد گروه زیره همچنین کاهش سطح انسولین را نیز تجربه کردند. یک مطالعه دیگر نشان داد که خانمهای دارای اضافه وزن و چاق که روزانه ترکیب ۳ گرم پودر زیره با ماست را مصرف کردند، کاهش قابل توجهی در وزن و سایز کمر داشتهاند. پیشنهاد میکنیم دمنوش زیره برای لاغری را در سبد غذاییتان قرار دهید.
۲. کنترل کلسترول
در همان تحقیقی که برای بررسی اثر زیره بر کاهش وزن انجام شد، ثابت گردید که مصرف ۳ گرم پودر زیره در روز منجر به کاهش کلسترول خون (LDL یا کلسترول بد) و سطح تری گلیسیرید نیز میشود. بنابراین زیره برای افرادی که دچار افزایش تری گلیسیرید و کلسترول هستتند، مفید است. همچنین این افراد بعد از مصرف زیره سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) بیشتری نیز داشتند.
۳. دیابت
در یک مطالعه روی بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع دو به بررسی تاثیر روغن زیره بر قند خون پرداخته شد. شرکتکنندگان در این تحقیق به سه گروه تقسیم شدند، گروه اول ۱۰۰ میلی گرم روغن زیره، گروه دوم ۵۰ میلی گرم روغن زیره و گروه سوم دارونما به صورت روزانه دریافت کردند. بعد از گذشت ۸ هفته، هر دو گروه مصرف کننده زیره از نظر میزان قند خون، انسولین و هموگلوبین A1C (فاکتوری که برای بررسی کنترل قند خون اندازهگیری میشود) کاهش قابل توجهی را تجربه کردند. این دو گروه همچنین در علائم مقاومت به انسولین و التهاب نیز بهبود داشتند. البته در این رابطه تحقیقات دیگر به نتایج متفاوتی نسبت به رابطه قند خون و زیره دست یافتند.
۴. سندروم روده تحریک پذیر
۵. استرس
زیره ممکن است به بدن در مقابله با استرس کمک کند. یک مطالعه در موشهای صحرایی به بررسی اثر عصاره زیره بر علائم استرس پرداخت. هنگامی که این حیوانات عصاره زیره را قبل از یک فعالیت استرسزا دریافت میکردند، نسبت به زمانی که این درمان را دریافت نمیکردند، به طور قابل توجهی استرس کمتری داشتند. زیره ممکن است با عمل کردن به عنوان یک آنتی اکسیدان به مبارزه با استرس بپردازد. در این تحقیق محققان همچنین دریافتند که زیره آنتی اکسیدانی است که بر موشها بیشتر از ویتامین C اثر دارد.
۶. بهبود حافظه
در همان مطالعه بررسی اثر عصاره زیره بر استرس روی موشها، بهبود حافظه آنها نیز بررسی شد. این تحقیق نشان داد موشهایی که عصاره زیره را دریافت کرده بودند، بهتر و سریعتر مسائل را به یاد میآوردند.
۷. خواص آنتی باکتریال
یک مطالعه روی باکتریهای رایج «استافیلوکوکوس اورئوس» تحقیقاتی انجام داد، و نحوهی رفتار این باکتریهای خاص در یک ترکیب غلیظ از زیره را بررسی کرد. نتایج این تحقیق اثر ضد باکتریایی غیر قابل انکار زیره را اثبات کرد. تحقیقات دیگری نیز بر سایر ویروسها و باکتریها انجام گرفته است که ثابت میکنند زیره میتواند به عنوان یک عامل ضد باکتری و ضد ویروسی عمل کند.
۸. کم خونی فقر آهن
درحالیکه احتمالا اصطلاح کم خونی را شنیدهاید، ممکن است در مورد جزئیات آن اطلاعات کافی نداشته باشید. کم خونی فقر آهن زمانی اتفاق میافتاد که شما در بدن خود آهن کافی نداشته باشید. علاوه بر این، کم خونی فقر آهن میتواند در نهایت منجر به خستگی، ضعف و تنگی نفس شود. بسیاری از مبتلایان به این نوع کم خونی علائم را در ابتدای بیماری نشان میدهند، درحالیکه بسیاری دیگر از مردم ممکن است به هیچ وجه علائمی از خود نشان ندهند.
علل بسیاری برای کم خونی شناختهشدهاند، اما همچنان عواملی هستند که ناشناخته باقی ماندهاند. شایعترین علل کم خونی عبارتند از:
- رژیم غذایی کم آهن
- مشکلات مربوط به جذب آهن
- از دست دادن خون
- التهاب
- تعداد هموگلوبین کم در خون
روشهای زیادی برای درمان این بیماری وجود دارد، اما یک راه مطمئن شامل اضافه کردن غذاهای غنی از آهن به رژیم غذایی است. زیره مادهای طبیعی و سرشار از آهن است که میتواند به درمان کم خونی فقر آهن شما کمک کند. یک قاشق چایخوری زیره ۱/۴ میلیگم آهن دارد. از این رو زیره یک منبع مکمل عالی آهن است، حتی اگر مقادیر کمی از آن به عنوان چاشنی استفاده شود.
۹. مشکلات تنفسی
آسم، کروپ (خروسک)، سرفه مزمن و تنگی نفس همه مشکلاتی هستند مربوط به ریه که امروزه بسیار شیوع دارند. درحالیکه عوامل بسیاری مثل حساسیتزاها، التهاب، استرس و … با مشکلات تنفسی مرتبط هستند، روشهای طبیعی وجود دارند که میتوانند به درمان این مشکلات کمک کنند. برای بهبود مشکلات تنفسی زیره یک راه حل طبیعی است که میتوانید به کار گیرید.
طبق مطالعات انجام شده دانه زیره همانطور که گفته شد دارای خواص ضد التهابی نیز است. مشکلات تنفسی اغلب با التهاب در سیستم تنفسی ایجاد میشود که دانهی زیره میتواند با خواص ضد باکتریایی خود با این مشکل مقابله کند.
۱۰. پیشگیری از سرطان
زیره با داشتن خواصی گستردهای، از مقادیر بالای آنتی اکسیدان گرفته تا توانایی ایجاد تاثیر قابل توجهی بر سیستمهای سلولی، یک عامل جدی برای کمک به سلامتی است. سرطان، از مهمترین تهدیدات زندگی امروزی است و زیره ادویهای است که ثابت شده میتواند در برابر انواع مختلف سرطان از انسان محافظت کند.
تحقیقات نشان میدهد که زیره دارای ویژگیهای شیمیایی است که میتواند تکثیر سلولهای تومور را سرکوب کند. در مطالعاتی که در این رابطه انجام شد، مشخص گردید که ترکیبات فعال موجود در زیره شامل دانههای روغنی، پروتئینها، آلکالوئیدها و ساپونینهای غنی از آنتی اکسیدانهای تیموکین، دارای توانایی جلوگیری از عوامل سرطان زا است.
۱۱. سلامت استخوان
افرادی که به دنبال مواد غذایی حاوی کلسیم برای ساخت استخوانهایی سالم هستند، باید زیره را در رژیم غذایی خود قرار دهند. کلسیم موجود در زیره به افزایش تراکم استخوان کمک میکند و بدین ترتیب ابتلا به پوکی استخوان را به تاخیر میاندازد.
۱۲. جوش صورت
استفاده منظم از زیره میتواند از جوش، بثوات پوستی و… جلوگیری میکند. مولفههایی مانند کومینالدئید، تیمول و فسفر مواد سمزدایی هستند که در زیره موجودند و مصرف منظم آنها میتواند سموم بدن را دفع کند.
۱۳. بواسیر
زیره میتواند به پاکسازی علائم و عوامل بواسیر در بدن کمک کند. این به دلیل وجود فیبر خوراکی، خواص ضد نفخ، ضد قارچی و ضد میکروبی موجود در این ادویه شگفت انگیز است که باعث میشود به عنوان یک ملین طبیعی عمل کند.
۱۴. افزایش شیر مادر
زیره مقدار قابل توجهی کلسیم دارد (۶۰ میلیگرم در هر قاشق غذاخوری) که تقریبا ۲۰ درصد نیاز روزانه ما به کلسیم است. کلسیم یکی از ترکیبات مهم در شیر است، از این رو باید در رژیم غذایی مادران شیرده باشد.
۱۵. اعتیاد
وابستگی به مواد مخدر یک نگرانی فزاینده در سطح جهانی است. مطالعات روی موشها نشان داده که اجزای موجود در زیره میتواند باعث کاهش رفتارهای اعتیادآور و ترک اعتیاد راحتتر شود. با این وجود به تحقیقات بیشتری برای اثبات این خواص زیره نیاز است.
۱۶. رفع خارش
استفاده موضعی از دمنوش زیره میتواند به کاهش خارش پوستی جلوگیری کند. همچنین برای درمان کهیر میتوانید دوبار در هفته با زیره پوست بدن را شستشو دهید. این کار همچنین میتواند احساس سوزش در کف دست یا پا را نیز تسکین دهد.
۱۷. سلامت کبد
همانطور که گفته شد از خواص زیره سمزدایی آن است. عدم توانایی کبد در دفع سموم بدن میتواند منجر به بسیاری از بیماریها شود، در نتیجه مصرف زیره به صورت مرتب میتواند به کبد در بهبود عملکرد آن کمک کند.
ارزش غذایی زیره
طبق اطلاعات بانک ملی مواد مغذی وزارت کشاورزی ایالات متحده، یک قاشق چایخوری زیره حاوی مواد زیر است:
مواد تشکیل دهنده | مقدار |
پروتئين | ۰/۳۷ گرمم |
چربی | ۰/۴۷ گرم |
کربوهیدرات | ۰/۹۳ گرم |
کلسیم | ۲۰ میلی گرم |
آهن | ۱/۳۹ میلی گرم |
منیزیم | ۸ میلی گرم |
علاوه بر این، زیره حاوی آنتی اکسیدان است که میتواند سلامت کلی بدن را بهبود دهد.
خطرات و عوارض مصرف زیره
مصرف غذاهای پخته شده با زیره احتمالا برای بیشتر افراد بیخطر است، برخی از افراد به این ادویه حساسیت دارند که در این صورت باید از مصرف آن باید اجتناب شود. به علاوه در یک مطالعه برخی از افراد پس از مصرف عصاره زیره به صورت مکمل دچار تهوع، سرگیجه یا درد معده شدهاند. بنابراین هنوز نمیتوان گفت مکمل زیره بیخطر است.
مانند تمام مکملهای دارویی، افراد باید قبل از مصرف این مکمل نیز با پزشک خود مشورت کنند و از تداخلهای دارویی آن با داروهای مصرفی خود مطلع شوند. تحقیقات انجام شده روی موشهای صحرایی نشان داد که محصولاتی که از دانه زیره تولید شدهاند، با یک دارو تداخل داشته و سطح آنتی بیوتیکی که برای درمان سل استفاده شده بوده را بالا بردند.
مبتلایان به دیابت، به ویژه کسانی که دارو مصرف میکنند، باید با احتیاط زیره مصرف نمایند، زیرا زیره سطح قند خون را تحت تاثیر قرار میدهد.
نحوه مصرف زیره
زیره یک ادویه رایج است که در بسیاری از غذاها به عنوان طعمدهنده به کار میرود. این دانه گیاهی عطر و طعم گرمی به خوراکیها میبخشد و میتوان به ویژه از آن در سوپ و خورشها استفاده کرد. همچنین میتوانید از آن برای طعم دار کردن گوشت یا مرغ قبل از پخت استفاده کنید. برخی افراد نیز آن را همراه با ماست مصرف میکنند.
سخن پایانی
زیره ممکن است پتانسیل استفاده برای درمان، بهبود یا پیشگیری از بسیاری مشکلات مربوط به سلامتی را داشته باشد. مورد توجهترین خاصیت زیره، کمک به لاغری و کاهش وزن است. بسیاری از افراد تمایلی ندارند برای لاغری به سراغ داروهای شیمیایی بروند، اگر شما نیز جزو این افراد هستید، توصیه میکنیم مطلب دمنوش گیاهی لاغری را نیز مطالعه نمایید. از آنجا که مصرف زیره به صورت خام ممکن است باعث بروز عوارض ذکر شده، شود، بهتر است از آن در طبخ غذاها استفاده شود. نظر شما در مورد این ادویه چیست؟ چگونه آن را مصرف میکنید؟ فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما و سایر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: healthline و medicalnewstoday