حکم شرعی شراب خواری چیست؟

ستاره | سرویس مذهبی – شرابخواری یکی از گناهان کبیره است و در روایات با تعابیر مختلف، این عمل نهی شده است؛. از جمله اینکه مادر بدی‌های دیگر است و نماز شخص شرابخوار تا ۴۰ روز مورد قبول واقع نمی‌شود. شراب همانگونه که در قرآن آمده است دارای منافع و مضراتی است، اما ضرر‌های آن از نفع‌هایش به مراتب بیشتر است. حال در این مطلب به معنای شرابخواری، حکم شرعی شراب خواری، مراحل تحریم شراب، احادیث شرابخواری و حکم نماز شرابخوار می‌پردازیم.

معنای شراب‌ خواری

به نوشیدن هر مایع مست کننده‌ای شرابخواری میگویند و در قرآن و روایات، این عمل از گناهان کبیره شمرده شده و مورد نکوهش قرار گرفته است.

حکم شرعی شراب خواری

برخی از احکام شراب خواری عبارت است از:

• حد نوشیدن انواع مشروبات الکلی، هرچند به مقدار اندک، هشتاد تازیانه است.
• زمان اجرای حد، پس از رفع حالت مستی شرابخوار است.
• فردی که دو بار شراب نوشیده و هر مرتبه مجازات شده، مرتبه سوم بنابر قول مشهور و مرتبه چهارم بنابر قول برخی، اعدام می‌شود.
• غذا خوردن از سفره‌ای که در آن شراب می‌نوشند، حرام است.
• نوشیدن انواع مایعات مست‌کننده، باعث فسق شخص و عدم پذیرش شهادت او در دادگاه می‌شود.

حدیث در مورد شرابخواری

• پیامبر صل الله علیه و آله ده گروه که مرتبط با شراب و شرابخواری هستند را لعنت می‌کند.
• از امام صادق (ع) سؤال کردند چرا خداوند شرابخواری را حرام کرده است؟ فرمودند: برای دفع زیان و فسادی که در آن است.
• شخصى که شراب بنوشد تا ۴۰ شبانه‏‌روز نمازهایش قبول واقع نمى‏‌شود، مگر از این گناه کبیره توبه کند.
• امام صادق (ع) مى‏‌فرماید: کسى که یک جرعه شراب بیاشامد، خدا و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت مى‏‌کنند، اگر به مقدارى بخورد که مست شود، روح ایمان از او دور مى‏‌شود و به جایش روح کثیف شیطانى جایگزین مى‏‌شود، پس نماز را ترک مى‏‌کند و ملائکه او را سرزنش مى‏‌کنند و خداى تعالى او را خطاب مى‏‌کند: اى بنده من کافر شدى، بدا به حال تو، آنگاه امام فرمود: بدا به حالش، بدا به حالش، به خدا سوگند یک سرزنش الهى از هزار سال عذاب سخت‏‌تر است».
• شراب ام‌‏‌الفساد و مادر تمام گناهان و لغزش‏‌هاست.
• نور قلب و جان او از بین می‌رود.
• جرأت بر انجام محرمات پیدا می‌کند.
• خونریز و زناکار می‌شود.
• عقل و خرد انسان از بین می‌رود.

شراب خوار و نماز

در حدیثى مى‏‌خوانیم «لَا تُقْبَلُ صَلَاةُ شَارِبِ الْخَمْرِ أَرْبَعِینَ یَوْماً إِلَّا أَنْ یَتُوبَ»؛ شخصى که شراب بنوشد تا ۴۰ شبانه‏‌روز نمازهایش قبول واقع نمى‏‌شود، مگر از این گناه کبیره توبه کند و منظور کسانی که می‌گویند شرابخوار نماز ندارد نیز همین است؛ یعنی تا چهل روز نماز چنین فردی مورد قبول خداوند قرار نمی‌گیرد و به کار بردن چنین تعبیری به این معنا نیست که نماز بر او واجب نیست و یا نماز از گردن او ساقط می‌شود و این حرف بهانه‌ای برای ترک نماز شود، بلکه اگر کسی مرتکب خطای شرابخواری شد، باید بعد از حالت مستی نمازش را بجا آورد؛ چراکه نماز چنین فردی صحیح بوده و در هر صورت باید نماز خود را بخواند تا حداقل گرفتار عذاب ترک نماز نشود.

مراحل تحریم شراب خواری

قرآن برای جلوگیری و منع از برخی محرمات، به صورت مرحله به مرحله پیش رفته است و در خصوص شراب‌ خواری نیز همین کار را انجام داده است؛ چراکه شرابخواری، قبل از ظهور اسلام، رواج زیادی داشت و به صورت یک عادت عمومی درآمده بود. به طوری که بعضی‌ها علایق عرب جاهلی را در سه چیز خلاصه کرده‌اند: شعر و شراب و جنگ؛ این ممنوعیت شراب به قدری بر آن‌ها سنگین آمد که بعضی از مسلمانان می‌گفتند هیچ حکمی بر ما سنگین‌تر از تحریم شراب نبود، برای همین خاطر هم قرآن کریم از ابتدا به یکباره حکم به تحریم کامل شراب نداد، بلکه مرحله به مرحله و به اصطلاح تدریجی پیشرفت مراحل تحریم شراب در ۴ مرحله به این قرار بود:

اسلام در ابتدا با رعایت اصول اجتماعی و روانی در برخی از سوره‌های مکی اشاره به منکر بودن و زشتی این عمل کرد و آن را به عنوان یک نوشیدنی نامطلوب و مقابل نوشیدنی‌های طیب و پاکیزه بیان کرد از جمله آیه ۶۷ سوره نحل.

۲. زیادتر بودن زیان‌ های آن بر نفع‌هایش

در مرحله‌ بعدی هنگامی که مسلمانان از مدینه به مکه منتقل شدند و حکومت اسلامی تشکیل شد، دومین دستور بر منع شرابخواری نازل شد تا افکار را برای تحریم نهایی آماده‌تر کند، زیرا درآمد عده‌ای از مسلمانان از راه فروش شراب بود؛ آیه ۲۱۹ سوره بقره، اشاره به این مطلب دارد که شراب منافعی دارد، اما ضررهایش بیشتر است.

بعد از نازل شدن آیه ۲۱۹ سوره بقره، قرآن کریم در آیه ۴۳ سوره نساء، کم‌کم به احکامی درباره شرابخواری اشاره می‌کند و مسلمانان را به پرهیز و نیاشامیدن آن تشویق می‌کند؛ مخصوصا به هنگام نماز خواندن.

علامه طباطبایی در المیزان نقل می‌کند آخرین آیه‌ای که در قرآن برای تحریم نوشیدن شراب نازل شد، آیه ۹۰ سوره مائده است. در این آیه، خداوند شراب را به طور کامل و قطعی تحریم کرد. مفسران می‌گویند اینکه خداوند شراب را در کنار بت‌ها قرار داده و آن را پلید و از رفتار‌های شیطانی دانسته است، نشان از حساسیت ویژه به تحریم شراب بوده و همچنین به روایات استناد کرده‌اند که شرابخوار مانند عبادت‌کننده بت است.

سخن آخر

لطفا نظرات و ایده‌های خود را با ما در میان بگذارید.