ستاره | سرویس مذهبی – هرگاه ثابت شد که شخص فوت کرده و روح از جسد او جدا شده است، قبل از تدفین چند عمل باید انجام شود. هنگام وفات یک فرد مسلمان انجام چند امر مستحب است:
آماده شدن برای شستن مرده: بستن چشمان مرده
این کار به جهت بزرگداشت میت باید به آرامی انجام شود.
آماده شدن برای شستن مرده: شکیبایی
خویشتن داری و بلند نکردن صدا برای گریه و نوحه و تسلی دادن به خانواده و خویشان مرده. زیرا پیامبر (ص) به یکی از دخترانش که فرزند وی فوت کرده بود، دستور داد شکیبا بوده و امید ثواب داشته باشد.
آماده شدن برای شستن مرده: درخواست رحمت و آمرزش برای مرده
هنگامی که ابوسلمه (یکی از صحابه بزرگوار) وفات نمود، پیامبر فرمود: «آن گاه که روح قبض میشود چشم آن را دنبال میکند».
آماده شدن برای شستن مرده: شتاب در انجام امور مربوطه
پیامبر (ص) فرمودند: «جنازه را هر چه زودتر به گورستان ببريد. اگر انسان نيكى باشد، پس او را زودتر به خيرى كه در انتظارش مىباشد، مىرسانيد و اگر انسان بدى باشد، زودتر، شرى را از روى شانههاى خود، بر زمين مىگذاريد».
آماده شدن برای شستن مرده: کمک به خانواده میت
پیامبر (ص) دستور داد غذای خانوادهی پسر عمویش جعفربن ابی طالب را که کشته شده بود آماده کنند و فرمود: «برای خانواده جعفر غذا درست کنید، زیرا مشکلی برایشان به وجود آمده و آنها را مشغول نموده است».
شستن مرده
واجب است قبل از کفن نمودن و دفن مرده، یکی از اعضای خانواده یا نزدیکانش و یا کسی دیگر از مسلمانان به شستنش او بپردازد، زیرا پیامبر (ص) با وجود این که پاک و مطهر بود، چون وفات نمود شسته شد. |
روش شستن مرده:
برای شستن مرده کافی است همه جسد را با آب بشوییم و اگر نجاستی وجود داشته باشد رفع کنیم، در هنگام شستن به پوشاندن عورت توجه داشته باشیم.
شستن مرده با غسل میت
در هنگام غسل میت، مستحب است امور ذیل مراعات شود:
- آب باید به تمام جسد میت برسد و عورتش باید پوشیده باشد.
- عورتش مابین ناف و زانو است و باید پوشانده شود و این کار را پس از آن که لباسهایش را از تنش در آوردند انجام دهند.
- در هنگام شستن عورت مرده، غسال دستش را با پارچهای (یا دستکشی) بپوشاند، زیرا وی عورت میت را میشوید.
- ابتدا چرک و نجاست را از مرده دور کند.
- سپس اعضای وضو را به همان ترتیب مشهور بشوید.
- سپس سرش و بقیه جسد را بشوید و مستحب است با سدر (برگ درخت کُنار) یا صابون بشوید و سپس بر جسد آب بریزد.
- مستحب است ابتدا سمت راستش را بشوید و سپس سمت چپش را بشوید.
- مستحب است میت را سه بار بشوید و اگر نیاز باشد عمل شستن را بیشتر تکرار نماید. چون پیامبر (ص) به زنانی که دخترش زینب را میشستند فرمود: «او را سه بار، يا پنج بار، يا بيش از اين، اگر لازم بود غسل دهيد».
- میتوان پارچه یا پنبه یا مانند آن را در دُبُر و قُبُل و گوشها و بینی و دهان مرده قرار داد، تا نجاست یا خون از آنها بیرون نیاید.
- مستحب است هنگام شستن و پس از آن به مرده ماده خوش بویی بزنند. پیامبر (ص) به زنانی که دخترش زینب را میشستند دستور داد در شستن آخری از کافور (نوعی ماده خوشبو) استفاده کنند.
- مستحب است شستن مرده با برگ سدر خشک (برگ درخت کُنار) آمیخته با آب، یا صابون یا هر پاک کننده دیگری که اذیت نمیکند انجام شود.
چه کسانی به شستن مرده بپردازند
- اگر وصیت کرد فلانی او را بشوید، به وصیتش عمل میشود.
- برای شستن مرده دختران و پسران کمتر از هفت سال هم مردان و هم زنان میتوانند بشویند، اما بهتر آن است که پسر را مردان و دختر را زنان بشویند.
- اگر مرده بیشتر از هفت سال داشته باشد، برای شستن مرده اگر پسر بود فقط مردان و اگر دختر بود فقط زنان میتوانند او را بشویند.
- مرد میتواند همسرش را و زن میتواند شوهرش را بشوید. زیرا علی بن ابی طالب (ع)، فاطمه (س) همسرش را شست.
- عایشه گفته: «اگر به آنچه از آن روی گردانده بودم روی میآوردم، پیامبر را جز زنانش کسی نمیشست».
تکفین پس از شستن مرده
تکفین مرده یکی از حقوق واجب بر خانواده و مسلمانان است. هزینه تکفین مرده اگر اموالی باقی گذاشته باشد از آن اموال پرداخت شود و اگر از خود مالی به جای نگذاشته بود، مخارج تکفین به عهده کسانی است که نفقه آنان در زمان زنده بودن مرده به عهده متوفی بوده است، افرادی مانند پدر، پدربزرگ، پسر و نوه و اگر کسی را نیافتند هزینه تکفین به عهده ثروتمندان مسلمان است.
چگونگی کفن نمودن پس از شستن مرده
در کفن نمودن مرده چه مرد باشد و چه زن، واجب همین است که بدن مرده با پارچهای پاک پوشانده شود و به شرح ذیل مستحب است:
- مرد در سه لباس سفید رنگ کفن شود، چنانکه پیامبر این گونه کفن شد و مستحب است زن در پنج لباس کفن شود تا پوشیدهتر گردد.
- اگر امکان داشته باشد مستحب است رنگ کفن سفید باشد، پیامبر (ص) فرمودند: «لباس سفید بپوشید، زیرا بهترین لباس شما است و مردگانتان را در آن کفن کنید».
- مستحب است کفن با انواع خوشبوییهای مباح خوشبو شود.
- شایسته است در بستن و پیچیدن کفن بر مرده در سر و پاهایش دقت شود. پیامبر (ص) فرمودند: «هرگاه یکی از شما برادرش را [برادر مسلمانش را] کفن میکرد، کفن نمودنش را خوب انجام دهد».
مرضیه برومند
خداوند همه ما را راحمت کند