آموزش نماز صبح و تعقیبات و نافله آن

ستاره | سرویس مذهبی – نماز صبح یکی از نمازهای یومیه واجب است که دو رکعت دارد و باید مابین اذان صبح تا قبل از طلوع آفتاب خوانده شود.

 

آموزش نماز صبح

تکبيرة الاحرام

نماز با گفتن «الله اکبر» آغاز مي شود. با اين تکبير به حريم نماز وارد مي شويم و برخي کارها بر ما حرام مي شود. هنگامي که نماز را شروع مي کنيم بايد متوجه باشيم که چه نمازي را مي خوانيم؛ مثلا نماز ظهر است يا عصر و آن را تنها براي اطاعت فرمان خداوند بجا آوريم که اين همان «نيت» است و از اجزاي اصلي نماز به شمار مي آيد.

با آغاز نمودن نماز اين کارها نماز را باطل مي کند:

• خوردن و آشاميدن.
• روي از قبله برگرداندن.
• سخن گفتن.
• خنديدن.
• گريستن.
• بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن.
• کم يا زياد کردن اجزاي اصلي نماز؛ مانند رکوع.

هنگام گفتن “الله اکبر” مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببريم.

 

 

آموزش نماز صبح

قرائت

پس از گفتن «الله اکبر» سوره حمد را مي خوانيم:

بسم الله الرحمن الرحيم

الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ

صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ

غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ

وَ لاَ الضَّالِّينَ

پس از سوره حمد، يک سوره ديگر از قرآن را مي خوانيم به عنوان نمونه، مي توان سوره توحيد را خواند:

بسم الله الرحمن الرحيم

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

اللَّهُ الصَّمَدُ

لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ

وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ

 

آموزش نماز صبح

نکات مربوط به قرائت

پسرها و مردان بايد نماز صبح و مغرب و عشا، حمد و سوره را (در رکعت اول و دوم) بلند بخوانند ولي دخترها و بانوان، اگر نامحرم صداي آنان را نشنوند مي توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر و عصر همه بايد حمد و سوره را آهسته بخوانند.

انسان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند و کسي که اصلا نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور که مي تواند بخواند و بهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.

 

 

آموزش نماز صبح

رکوع

پس از تمام شدن حمد و سوره سر به رکوع خم مي کنيم و دستها را به زانوها مي گذاريم و مي گوييم:

«سبحان ربي العظيم و بحمده»

و يا مي گوييم:

«سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله»

 

آموزش نماز صبح

سجده

سپس سر از رکوع برداشته (مي ايستيم) و آن گاه به سجده مي رويم و هفت عضو بدن؛ يعني پيشاني، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا را بر زمين گذاشته و مي گوييم:

«سبحان ربي الاعلي وبحمده»

يا «سبحان الله» را سه مرتبه تکرار مي کنيم.

 

آموزش نماز صبح

نکات مربوط به سجده

در سجده نماز، بايد پيشاني را روي خاک يا سنگ يا چيزهاي ديگري از زمين بگذاريم.

سجده بر چيزهايي که از زمين مي رويد و براي خوراک و پوشاک انسان مصرف نمي شود نيز صحيح است.

مهر نماز که بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت قطعه خاک پاکيزه اي است که نمازگزار همراه خود دارد تا براي سجده، پيشاني را روي آن بگذارد.

 

آموزش نماز صبح

سجده دوم

پس از سجده اول، مي نشينيم و بار ديگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا مي آوريم.

 

آموزش نماز صبح

رکعت دوم

پس از تمام شدن رکعت اول نماز، بدون آن که صورت نماز به هم بخورد و يا فاصله اي ايجاد شود، از جا برخاسته، بار ديگر مي ايستيم و حمد و سوره را به همان ترتيبي که در رکعت اول نماز گفته شد، مي خوانيم.

 

 

آموزش نماز صبح

قنوت

در رکعت دوم نمازهاي روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از رکوع، مستحب است، دستها را روبروي صورت گرفته ودعايي بخوانيم؛ اين عمل را «قنوت» گويند.

در قنوت مي توان اين دعا را خواند:

«ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسن وقنا عذاب النار»

 

آموزش نماز صبح

تشهد

در رکعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم بايد در حالي که رو به قبله نشسته ايم «تشهد» بخوانيم؛ يعني بگوييم:

«اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريک له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله، اللهم صل علي محمد وال محمد»

 

آموزش نماز صبح

سلام

تا اينجا رکعت دوم نماز هم تمام مي شود و چون نماز صبح دو رکعتي است بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي کنيم؛ يعني مي گوييم:

السلام عليک ايها النبي ورحمة الله وبرکاته

السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين

السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته

 

آموزش نماز صبح

اهمیت نماز صبح

مردی به خدمت امام صادق(ع) آمد و عرضه داشت : من مرتکب گناهی شده ام. امام صادق (ع) فرمود: خدا می بخشد. آن شخص عرضه داشت: کناهی که مرتکب شده ام خیلی بزرگ است. امام فرمود: اگر به اندازه کوه باشد خدا می بخشد. آن شخص عرضه داشت: گناهی که مرتکب شده ام خیلی بزرگتر است. امام فرمود: مگر چه گناهی مرتکب شده ای؟ و آن شخص به شرح ماجرا پرداخت. پس از اتمام سخن، امام صادق (ع) رو به آن مرد کرد و فرمود: خدا می بخشد، من ترسیدم که نماز صبح را قضا کرده باشی.

در روایت دیگری از امام صادق(ع) پرسیدند که چرا کسانی که در آخرالزمان زندگی می کنند رزق و روزیشان تنگ است؟ ایشان فرمودند : به این دلیل که غالبا نمازهایشان قضا است.

مرحوم آیت الله حاج شیخ حسنعلی اصفهانی (معروف به نخودکی) در وصیت خود به فرزندش می گوید: اگر آدمی چهل روز به ریاضت و عبادت بپردازد ولی یک بار نماز صبح از او فوت شود، نتیجه آن چهل روز عبادت بی ارزش (نابود) خواهد شد. فرزندم تو را سفارش می کنم که نمازت را اول وقت بخوان و از نماز شب تا آن جا که می توانی غفلت نکن.»

آموزش نماز صبح

چطور برای نماز صبح خواب نمانیم؟

برای این که جهت اقامه نماز صبح خواب نمانید، قبل از خوابیدن آخرین آیه سوره کهف را بخوانید:

«قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً».

 

آموزش نماز صبح

نماز نافله صبح چگونه است؟

نماز نافله همان نماز مستحبی است و مراد از نوافل نمازهای مستحبی است؛ یعنی به غیر از نماز هایی که در شبانه روز (هفده رکعت) بر هر مسلمانی واجب است.

نافله صبح دو ركعت است: در ركعت اول پس از سوره حمد سوره «قل یا ایّها الكافرون» و در ركعت دوم پس از سوره حمد سوره توحید را باید بخوانید. هنگامی که سلام نماز را دادید، به طرف قبله به صورت مرده در قبر به پهلوى راست بخوابد و گونه راست را بر روى دست راست بگذارید و بگویید:

«اِسْتَمْسَكْتُ بِعُرْوَةِ اللّهِ الْوُثْقىَ الَّتى لاَانْفِصامَ لَها وَاعْتَصَمْتُ بِحَبْلِ اللّهِ الْمَتینِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ»

آن گاه سه مرتبه بگویید:

«سُبْحانَ رَبِّ الصَّباحِ فالِقِ الاِْصْباحِ»

و این پنج آیه از سوره آل عمران را بخوانید:

«اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لاَ یاتٍ لاِ وُلىِ الاَْلْبابِ الَّذینَ یَذْكُروُنَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ رَبَّنا اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتهَ وَ ما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصارٍ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُ نُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَلاتُخْزِنا یَوْمَ الْقِیمَةِ اِنَّكَ لاتُخْلِفُ الْمیعادَ»

سپس برخیزید و بنشینید و تسبیح حضرت زهرا (س) را بگویید.

 

آموزش نماز صبح

تعقیبات نماز صبح

 

 

بعد از نماز صبح می گویی:

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اهْدِنِي لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ إِنَّكَ تَهْدِي مَنْ تَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ.»

سپس ده مرتبه می گويى:

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِيَاءِ الرَّاضِينَ الْمَرْضِيِّينَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِكَ وَ بَارِكْ عَلَيْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَكَاتِكَ وَ السَّلامُ عَلَيْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ»