ستاره | سرویس پزشکی – اوره، یک ماده زائد است که بعد از مصرف غذاهای حاوی پروتئین در بدن تولید میشود. در یک رژیم غذایی نرمال، بدن انسان تقریبا در طول روز ۱۲ گرم اوره تولید میکند. هر روز حدود ۱۰ گرم اوره توسط کلیهها و مقدار کمی نیز از طریق روده، پوست و ریهها دفع میشود. افزایش اوره خون میتواند عوارض زیادی برای سلامتی داشته باشد؛ به همین دلیل، درمان اوره بالا از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر میخواهید درباره افزایش اوره خون و نقش رژیم غذایی در درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، این مقاله را از دست ندهید.
علت افزایش اوره خون
کلیه به عنوان فیلتر بدن عمل کرده و مواد زائد و مضر را دفع میکند. اگر عملکرد این اندام مختل شود، مواد زائد از جمله اوره دوباره به جریان خون برگشته و میزانشان در خون بالا میرود. بیماریهای کلیوی از دلایل اصلی افزایش اوره خون به شمار میروند.
بیماریهای مختلفی وجود دارند که میتوانند به کلیهها آسیب وارد کنند؛ اما دیابت و فشار خون بالا از شایعترین بیماریهایی هستند که به بروز مشکلات کلیوی منجر میشوند. دیابت باعث افزایش قند خون شده و به کلیهها، عروق خونی، قلب و سایر اندامها آسیب میزند. پرفشاری خون هم به عروق خونی کلیه آسیب رسانده و باعث تضعیف یا سفت شدن آنها میشود.
سالمندان، افراد مبتلا به بیماری قلبی و افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماری کلیوی هستند، بیش از دیگران در معرض افزایش اوره خون قرار دارند. لوپوس، عفونت مزمن مجاری ادراری، پیروی از رژیم غذایی پرپروتئین، مصرف ناکافی آب یا کم آبی بدن، تب، عفونت، التهاب، استرس و خونریزی روده هم میتوانند باعث افزایش اوره خون شوند.
درمان اوره بالا
درمان اوره بالا به علت بروز آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر کم آبی بدن در بروز این مشکل نقش دارد، باید در طول روز آب و مایعات بیشتری مصرف کنید. چنانچه میزان پروتئین رژیم غذایی شما بیش از نیازتان است، باید دریافت پروتئین را کاهش دهید. اگر در مراحل ابتدایی بیماری کلیوی قرار دارید، به شما توصیه میشود که رژیم غذایی خود را تغییر داده و پروتئین کمتری مصرف کنید؛ اما اگر کلیههای شما به شدت آسیب دیده و به مرحله آخر بیماری کلیوی رسیده باشید، احتمالا به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارید.
غذاهای افزایش دهنده اوره خون
پروتئین در همه سلولها، بافتها و اندامهای بدن یافت میشود؛ به همین دلیل، وجود پروتئین در رژیم غذایی برای سلامتی ضروری است؛ اما مصرف بیش از حد پروتئین میتواند کلیهها را تحت فشار قرار دهد. اگر کلیههای شما به خوبی کار نکنند، مصرف زیاد پروتئین ممکن است باعث آسیب بیشتر آنها شود. افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه باید میزان پروتئین رژیم غذایی خود را محدود کنند، مگر اینکه تحت دیالیز باشند. در زمان دیالیز، بدن به پروتئین بیشتری نیاز دارد.
غذاهایی که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم جزء غذاهای پرپروتئین قرار گرفته و زیادهروی در مصرف آنها باعث افزایش اوره خون میشود. بنابراین بهتر است رو به مواد غذایی بدون پروتئین بیاورید.
۱. گوشت قرمز
گوشت گاو و گوشت گوسفند از غنیترین منابع غذایی حاوی پروتئین محسوب میشوند. این دسته از مواد غذایی حاوی مقدار زیادی مواد مغذی مختلف به ویژه ویتامین B12 و آهن هستند. حدود ۵۰ درصد کالری گوشت قرمز از پروتئین تامین شده و در ۱۰۰ گرم آن حدود ۲۶ گرم پروتئین وجود دارد؛ بنابراین، برای درمان اوره بالا باید مصرف این دسته از مواد غذایی محدود شود.
۲. گوشتهای فرآوری شده
گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس به دلیل موادی که در تهیه آنها بکار رفته، جزء غذاهای ناسالم طبقهبندی میشوند. تحقیقات نشان داده که زیادهروی در مصرف این نوع غذاها احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن را افزایش میدهد.
معمولا گوشتهای فرآوری شده حاوی مقدار زیادی نمک هستند که میتواند باعث افزایش فشارخون و آسیب کلیه شود. گوشتهای فرآوری شده همانند سایر غذاهای حیوانی سرشار از پروتئین هستند؛ بنابراین اگر برای درمان اوره بالا به شما گفته شده که مراقب پروتئین دریافتی خود باشید، باید مصرف آنها را محدود کنید.
۳. ماکیان
ماکیان مثل مرغ و بوقلمون چربی و کالری کمی داشته و حاوی مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی هستند؛ اما چون جزء غذاهای پرپروتئین طبقهبندی میشوند، باید به منظور درمان اوره بالا مصرف آنها محدود شود. در ۱۰۰ گرم گوشت مرغ و بوقلمون حدود ۲۸ گرم پروتئین وجود دارد.
۴. غذاهای دریایی
غذاهای دریایی مثل ماهی و میگو حاوی مقدار زیادی پروتئین، اسید چرب امگا۳، سلنیوم و ویتامین B12 هستند. میزان پروتئین ماهیها متفاوت بوده و در ۱۰۰ گرم میگو حدود ۲۱ گرم پروتئین وجود دارد. پروتئین موجود در غذاهای دریایی در بدن به اوره تبدیل میشود؛ به همین دلیل، اگر اوره خونتان بالا است، باید سهم آنها را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
۵. لبنیات
محصولات لبنی حاوی مقدار زیادی پروتئین و مواد مغذی مختلف هستند؛ اما به منظور درمان اوره بالا باید میزان مصرف آنها را محدود کنید. کاهش مصرف لبنیات از تجمع اوره در خون جلوگیری میکند. در ۱ لیوان شیر حدود ۸ گرم پروتئین و در ۱۰۰ گرم ماست ساده و ماست یونانی به ترتیب ۵ و ۱۰ گرم پروتئین وجود دارد. ۳۰ گرم پنیر فتا نیز حاوی ۴ گرم پروتئین است.
۶. تخم مرغ
تخم مرغ منبع خوب ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان محسوب میشود؛ اما اگر اوره خون شما بالا است، باید از زیادهروی در مصرف آن بپرهیزید. ۱ عدد تخم مرغ بزرگ حاوی ۶ گرم پروتئین است که بیشتر آن در سفیده وجود دارد.
۷. حبوبات
در حبوبات مقدار زیادی فیبر، منیزیم، پتاسیم، آهن، فولات، مس و منگنز یافت میشود. حبوبات مثل عدس و لوبیا از بهترین منابع پروتئین گیاهی بوده و برای گیاهخواران یک انتخاب عالی محسوب میشوند؛ اما اگر اوره خون بالا باشد، باید مصرف آنها محدود شود. در ۱ لیوان عدس، لوبیا قرمز و ماش پخته به ترتیب ۱۸، ۱۵ و ۱۴ گرم پروتئین وجود دارد.
کلام پایانی
معمولا از روشهای مختلفی برای درمان اوره بالا استفاده میشود؛ چون عوامل زیادی در بروز این مشکل نقش دارند و نحوه درمان باید با توجه به علت بروز بیماری انتخاب شود. اگر بیماری کلیوی یا زیادهروی در مصرف پروتئین باعث افزایش اوره خون شده باشد، باید مصرف غذاهای پرپروتئین مثل انواع گوشت، لبنیات، تخم مرغ و حبوبات کاهش پیدا کند.