علت بالا نگاه کردن نوزاد چیست؟

ستاره | سرویس مادر و کودک – حتی اگر تنها سه دقیقه از مادر شدن شما گذشته باشد، متوجه خواهید شد که نوزادتان به طرز عجیبی به سقف خیره می‌شود. شاید این موضوع شما را نگران کند، اما بالا نگاه کردن نوزاد چندان هم غیرعادی نیست و نباید نگران آن باشید. در ادامه این نوشتار به دلایل بالا نگاه کردن نوزاد و عواملی که  می‌توانند خطرآفرین باشند، می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

 

علت بالا نگاه کردن نوزاد چیست؟

بالا نگاه کردن نوزاد و توجه شدید او به سقف، یک فرآیند طبیعی برای تکامل بینایی است و تا چهار ماه اول پس از تولد امری عادی می‌باشد. نوزاد به تازگی وارد دنیایی مملو از نور، رنگ و حرکت شده است و هر چیزی توجه او را به خود جلب می‌کند. مغز نوزاد در حال رشد و پردازش محیط جدید می‌باشد و حتی معمولی‌ترین تصاویر نیز می‌توانند ساعت‌ها نگاه او را از شما بدزدند.

حدود چهار ماه طول می‌کشد که مغز نوزاد تصاویر، رنگ‌ها و حرکات را پردازش کند و فرآیند بینایی او تکمیل شود. اما چنانچه بالا نگاه کردن نوزاد تا پس از چهارماهگی او ادامه داشته باشد، لازم است این موضوع را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید.

همان‌طور که گفته شد، بالا نگاه کردن نوزاد تنها در ماه‌های اولیه تولد معمول است. در چهار ماه اول عضلات چشم نوزاد کمی ضعیف بوده و او تمایل دارد تنها به صحنه‌ای که در مقابل چشمانش است، خیره شود. ازآنجایی‌که نوزادان اغلب در حالت به پشت خوابیده قرار دارند، منظره‌ای که مستقیماً در مقابل چشمانشان قرار گرفته، سقف است. به دلیل ضعف عضلات چشم و تکمیل نشدن فرآیند بینایی، آن‌ها تمایلی به چرخاندن چشم و نگاه کردن به اطراف ندارند. بنابراین خیره شدن به یک نقطه ثابت را ترجیح می‌دهند. اما نوزادانی که پا به هفته دوازدهم زندگی‌شان گذاشته‌اند، عضلات چشمشان به‌طور تقریبی تقویت شده و باید بتوانند با شما ارتباط چشمی برقرار کنند یا نسبت به رنگ‌های مختلف واکنش نشان دهند. اگر از ماه چهارم به بعد این موارد را در نوزاد خود ندیدید، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

 

 

زمان مراجعه به پزشک برای بررسی علت بالا نگاه کردن نوزاد

با توجه به مطالبی که پیش‌ازاین ذکر شد، چنانچه بالا نگاه کردن نوزاد پس از چهارماهگی ادامه داشت، حتماً او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید. گاهی این بالا نگاه کردن نوزاد پس از گذر از هفته دوازدهم همراه با بی‌توجهی به تحرکات و رنگ‌های اطراف است. این موضوع اغلب نشان­‌دهنده‌ی تکمیل نشدن فرآیند رشد بینایی است.

اما برخی نوزادان پس‌ از این زمان باوجود اینکه به رنگ‌ها و حرکات واکنش نشان می‌دهند، اما باز هم خیره شدن به یک نقطه خاص مثلاً سقف، برایشان جذاب‌تر است. این نوزادان همچنین از برقراری ارتباط چشمی خودداری می‌کنند. برخی از پزشکان معتقدند که این حالت می‌تواند یکی از نشانه های اوتیسم باشد. صرع در نوزادان هم یکی از دلایل احتمالی دیگر بالا نگاه کردن نوزاد و خیره شدن او به یک نقطه است.

به‌هرحال پزشک پس از معاینه و بررسی علائم نوزاد، تشخیص قطعی را اعلام می‌کند. البته باید توجه داشت که تشخیص هر نوع اختلال یا بیماری در نوزادان به دلیل اینکه هنوز در فرآیند رشد قرار دارند، کمی دشوار است. بنابراین احتمالا پزشک از شما بخواهد که طی یک دوره، چندین بار نوزاد را نزد او ببرید تا پیشرفت رشد او را بررسی کند.

پزشک همچنین به شما توصیه می‌کند که فرزندتان را در معرض رنگ‌های بیشتری قرار دهید یا تحرکات بیشتری اطراف او داشته باشید. اگر مشکل جدیدتری نیز مانند  ضعف بینایی یا احتمال بیماری صرع در میان باشد، پزشک ممکن است برخی از داروها را تجویز کند.

شاید برخی از مادران به مقایسه نوزاد خود با دیگران بپردازند و از اینکه فرزندشان مانند سایرین نیست، ابراز نگرانی کنند. اما توجه داشته باشید که رشد هر نوزاد با نوزاد دیگر متفاوت است و نباید با نگرانی به این تفاوت‌ها نگاه کنید.

 

چه موقع بالا نگاه کردن نوزاد خطرناک است؟

همان‌طور که قبلاً هم گفتیم اگر بالا نگاه کردن نوزاد بیش از ۴ ماه اول طول کشید، می‌تواند علامتی از یک مشکل جدی باشد که در ادامه شرح خواهیم داد:

۱. ابتلا به بیماری اوتیسم

بزرگ‌ترین دلیلی که برای بالا نگاه کردن نوزاد پس از چهارماهگی وجود دارد، اوتیسم است. نوزادان هنوز در مرحله رشد مغزی و یادگیری مهارت‌های فیزیکی هستند، بنابراین شاید صحبت از اوتیسم در میان آن‌ها کمی دور از ذهن باشد. در حقیقت تشخیص اوتیسم پیش از هجده ماهگی غیرممکن است، اما پزشکان معتقدند که افراد مبتلا به اوتیسم از همان اوایل زندگی، تمایلی به برقراری ارتباط چشمی با دیگران ندارند. البته توجه داشته باشید که همه مبتلایان به اوتیسم، با این اختلال متولد نمی‌شوند.

 

 

علت ابتلا به اوتیسم

دانشمندان هنوز به‌طور قطع دلیل اصلی ابتلا به اوتیسم را نمی‌دانند. در واقع مجموعه‌ای از عوامل وراثتی و محیطی سبب بروز این اختلال می‌شود که همین موضوع یافتن علت اصلی آن را دشوار کرده است. موارد زیر برخی از دلایل احتمالی و فاکتورهای خطر ابتلا به اوتیسم می‌باشند:

• جنسیت (این اختلال در پسران بیشتر دیده می‌شود.)
• سابقه خانوادگی
• بالا یا پایین بودن سن والدین (احتمال تولد یک نوزاد مبتلا به اوتیسم هنگامی که یکی از والدین بیش از ۳۵ سال سن داشته باشند یا مادر بسیار کم سن باشد، زیاد است.)
• زایمان زودرس
• شرایط نامطلوب مادر هنگام بارداری

نشانه‌های اوتیسم

علاوه‌بر بالا نگاه کردن نوزاد و خیره شدن او به یک نقطه برای مدت طولانی، نشانه‌­های دیگری نیز هستند که پیش از دو سالگی می‌توانند خبر از ابتلا به اوتیسم بدهند. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:

• پس از پنج‌ماهگی، نوزاد هیچ علاقه‌ای برای ارتباط گرفتن با دیگران ندارد.
• عدم تمایل به برقراری ارتباط چشمی
• تا شش‌ماهگی نمی‌خندد.
• اغلب نوزادان مبتلا به اوتیسم آوا یا صداهای معمول نوزادان را تولید نمی‌کنند.
• نخستین کلمات خود را خیلی دیر به زبان می‌آورند.
• توانایی ساختن حتی یک جمله معمولی را ندارد.

 

۲. ضعف بینایی

یکی دیگر از دلایلی که منجر به بالا نگاه کردن نوزاد و خیرگی او می‌شود، وجود ضعف‌های بینایی است.

نشانه‌های ضعف بینایی در نوزادان

زمانی که بالا نگاه کردن نوزاد بیش از چهار ماه طول بکشد، ضعف بینایی محتمل است. از نشانه‌های ضعف بینایی در نوزادان می‌توان موارد زیر را نام برد:

• انحراف یک یا هر دو مردمک چشم نوزاد
• بی‌توجه بودن به تحرکات و رنگ‌های اطراف
• عدم تشخیص چهره‌های آشنا
• عدم توازن چشم‌ها

معمولاً در سنین پایین می‌توان مشکلات بینایی را درمان یا تا حد زیادی کنترل کرد. در صورت مشاهده نشانه‌های گفته‌شده در نوزاد خود، حتماً پزشک را در جریان بگذارید.

 

 

۳. ابتلا به بیماری صرع

گاهی به دلیل اختلال در سیگنال‌های مغز، نوزاد دچار تشنج، غش یا سنگ‌کوب می‌شود. این حملات را صرع می‌نامند. صرع در نوزادان یک موضوع بسیار پر چالش است که نیاز به رسیدگی فوری دارد. در صورت مشاهده موارد زیر در نوزاد، حتماً کمک‌های پزشکی دریافت کنید:

• بالا نگاه کردن نوزاد به مدت طولانی بعد از ۴ ماهگی
• پلک زدن مداوم یا به‌طور کلی حرکات غیرمعمول چشم
• دست‌وپا زدن شدید و بی‌تابی غیرعادی
• تمایل به تکان دادن سر

نوزادان و حتی بزرگ­سالان مبتلا به صرع، باید همواره تحت نظارت پزشک باشند تا بتوانند درمان‌های مناسب را برای کنترل این بیماری دریافت نمایند.

 

سخن آخر

بالا نگاه کردن نوزاد از جمله مواردی است که منجر به نگرانی والدین جوان می­‌شود. توجه داشته باشید که این موضوع مرحله‌­ای از فرآیند طبیعی رشد تا هفته دوازدهم تولد است. اما بالا نگاه کردن نوزاد به‌طور غیرمعمول و پس‌ازاین زمان، می‌­تواند نشانه یک مشکل جدی مانند ضعف بینایی، اختلال اوتیسم یا صرع باشد. بنابرایم اگر بالا نگاه کردن نوزاد بیش‌ازحد عادی طول کشید، حتماً به یک پزشک متخصص اطفال مجرب مراجعه کنید تا علت آن بررسی شده و در صورت نیاز اقدامات درمانی انجام شود.

 

برگرفته از: romper، helpguide