پماد ایپوزینک (زینک اکسید)؛ کاربردها، نحوه مصرف و عوارض جانبی
بروزرسانی: 17 آبان 1400
پماد ایپوزینک، به تجویز پزشک برای درمان سوختگی و زخم‌های جزیی و همچنین برای درمان بثورات ناشی از پوشک استفاده می‌شود. ایپوزینک به صورت پودر و شیاف نیز موجود است.
ستاره | سرویس سلامت – پماد ایپوزینک یا زینک اکسید یک داروی موضعی پرکاربرد و معروف است که از درمان بثورات پوستی ناشی از پوشک گرفته تا به عنوان کرم ضد آفتاب، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ما در این مطلب به نحوه مصرف، عوارض جانبی و به طور کلی هر آنچه که در رابطه با این پماد باید بدانید، خواهیم پرداخت.
پماد ایپوزینک برای درمان بثورات ناشی از پوشک، سوختگی جزئی، ترک پوستی شدید و یا سایر تحریکات پوست استفاده می‌شود. زینک اکسید یا اکسید روی یک ماده معدنی است که در این پماد نقش اساسی ایفا می‌کند و در واقع عامل اصلی این خواص است. از شیاف زینک اکسید نیز برای درمان خارش یا سوزش در ناحیه مقعد که ناشی از ناراحتی روده، بواسیر یا سایر ناراحتی‌هاست، استفاده می‌شود. ادعا می‌شود که از این پماد می‌توان به عنوان ضد آفتاب استفاده کرد، اما هیچ منبع علمی در تائید این گفته یافت نشده است.
مراقبت‌های قبل از مصرف
تمامی دستورالعمل‌های موجود در برچسب و بسته‌بندی داروی خود را دنبال کنید. در مورد تمام شرایط پزشکی، آلرژی و تمام دارو‌هایی که مصرف می‌کنید به پزشک خود بگویید. پیش از مصرف این دارو، در صورتی که به روی، دی‌متیکون، لانولین، روغن کبد ماهی، ژله پترولیوم، پارابن، روغن معدنی یا موم، حساسیت دارید، نباید از پماد ایپوزینک استفاده کنید.
پماد ایپوزینک عفونت باکتریایی یا قارچی را درمان نمی‌کند. در صورت وجود هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی، تب یا ترشحات پوستی، با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در صورت بارداری یا شیردهی، در رابطه با مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.
نحوه مصرف پماد ایپوزینک
پماد ایپوزینک را دقیقا مطابق دستور‌العمل برچسب یا پزشک مصرف کنید. این دارو خوراکی نیست و باید به صورت موضعی روی پوست اعمال شود. شیاف ایپوزینک نیز که در دسترس است باید به صورت مقعدی استفاده شود. این دارو باید تا زمانی که علائم عارضه پوستی برطرف گردد، استفاده شود. برای درمان خشکی یا ترک پوست، سوختگی جزئی و یا سایر تحریکات پوستی، به مقداری که احتیاج است از دارو استفاده کنید. یک لایه نازک را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و به آرامی مالش دهید.
برای درمان بثورات پوشک، با هر بار تعویض پوشک از پماد اکسید روی استفاده کنید. همچنین دارو را در زمان خواب یا هر زمان دیگری که فاصله بین عوض کردن پوشک طولانی می‌شود، به کار ببرید. سعی کنید در اسرع وقت پوشک مرطوب را عوض کنید و ناحیه را خشک و تمیز نگاه دارید. برای آشنایی با مشکلات پوستی نوزادان، این مطلب را در ستاره مطالعه کنید.
هرگز نباید از پماد ایپوزینک بر روی سوختگی یا زخم‌های شدید استفاده کرد. همچنین نباید از دارو‌های دیگر، به صورت همزمان بر روی ناحیه‌ی تحت درمان با اکسید روی استفاده کنید، مگر آنکه پزشک تجویز کند. اگر علائم بیماری بعد از ۷ روز از شروع درمان بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید. پماد را در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهدارید و بعد از هربار استفاده، درپوش را محکم ببندید.
عوارض جانبی پماد ایپوزینک
همراه با اثرات مثبتی که پماد ایپوزینک ارائه می‌کند، ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای نیز ایجاد نماید. اگرچه همه این عوارض ممکن است رخ ندهند، اما در صورت بروز باید تحت مراقبت پزشک قرار بگیرید. در صورت مشاهده‌ی هر یک از این علائم فورا به پزشک مراجعه کنید:
کهیر
خارش
بثورات پوستی
برخی از عوارض جانبی پماد ایپوزینک نیاز به مراقبت پزشکی ندارند و به مرور زمان و با عادت کردن بدن به آن، از بین می‌روند. همچنین ممکن است پزشک شما بتواند برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی روش‌هایی را پیشنهاد کند. اما اگر در نهایت هر یک از این علائم بدتر شدند یا ادامه یافتند به پزشک مراجعه نمایید.
برخی دارو‌های پوستی دیگر ممکن است با پماد ایپوزینک تداخل داشته باشند. در مورد تمامی دارو‌های بدون نسخه یا با نسخه‌ای که استفاده می‌کنید، شامل ویتامین‌ها و دارو‌های گیاهی، به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف پماد ایپوزینک در بارداری و شیردهی
مصرف پماد موضعی ایپوزینک در بارداری به طور رسمی، توسط FDA و دانشمندان بررسی نشده است و هیچ مطالعات حیوانی یا انسانی نیز گزارش نشده است. پماد ایپوزینک تنها در صورتی در بارداری مجاز است که مزایای آن بیشتر از مضراتش باشد و این باید توسط پزشک شما مشخص شود. همچنین تا به حال اطلاعاتی مبنی بر اینکه این پماد به شیر مادر راه پیدا می‌کند، وجود ندارد.
پرسش و پاسخ
آیا استفاده بلند مدت از پماد مضر است؟
پماد ایپوزینک یک لایه‌ی محافظ برای پوست ایجاد می‌کند. اگر پوست حساس یا خشکی دارید، این پماد می‌تواند بسیار مفید باشد، چراکه می‌تواند از پوست محافظت کرده و آن را مرطوب نگه دارد. هیچ خطری برای استفاده طولانی مدت از این پماد وجود ندارد.
در صورتی که یک نوبت از دارو استفاده نکنم، چه اتفاقی می‌افتد؟
از آنجا که از پماد ایپوزینک تنها در صورت نیاز استفاده می‌شود، درمان آن طبق برنامه‌ی مشخص نیست. اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید آن را رها کرده و منتظر نوبت بعد بمانید. هرگز در هر نوبت به اندازه‌ی دو دوز استفاده نکنید.
مصرف بیش از حد پماد (Overdose) چه خطراتی در پی دارد؟
انتظار نمی‌رود مصرف بیش از حد اکسید روی خطرناک باشد. اما اگر کسی به طور اتفاقی دارو را بلعید باید به مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کند.
در طول مصرف پماد ایپوزینک از چه چیزی باید اجتناب کرد؟
از اکسید روی بر روی زخم‌های عمیق پوستی یا سوختگی شدید استفاده نکنید. همچنین از مصرف دارو‌های دیگر، به صورت همزمان، در مناطقی که این پماد را اعمال می‌کنید، خودداری کنید، مگر آنکه پزشک به شما بگوید. از تماس کرم با چشم خودداری کنید، اما در صورت تماس، چشمان خود را با آب بشویید.
جمع بندی
پماد ایپوزینک با استفاده از پودر اکسید روی تولید می‌شود و برای درمان مشکلات پوستی جزئی مثل سوختگی‌های سطحی، ترک پوست و بثورات ناشی از پوشک به کار می‌رود. از این پماد همچنین می‌توان برای درمان آفتاب سوختگی جزئی استفاده کرد، اما نمی‌توان به عنوان ضد آفتاب آن را به کار برد. در نهایت، بدون مشورت پزشک از این پماد استفاده نکنید و هر گونه عارضه‌ی جانبی را جدی بگیرید. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، آن را با ما در میان بگذارید.
نویسنده: زهرا روشنایی
بروزرسانی: 17 آبان 1400
