نویسنده: محمد علی ارشدی
بروزرسانی: 22 مرداد 1401
ستاره | سرویس روانشناسی – کودکان نیز مانند بزرگسالان روزهای خوب و بد دارند اما برای برخی از کودکان روزهای بد، طولانی‌تر و جدی‌تر اتفاق می‌افتد. کودکانی که معمولا و برای مدت طولانی غمگین به نظر می‌رسند در خطر ابتلا به افسردگی هستند. اگر نشانه‌های افسردگی را در کودکتان می‌بینید باید برای درمان او کمک بگیرید.
افسردگی در کودکان چیست؟
ایجاد احساس ناراحتی، بدخویی و تفکر منفی در کودکان طبیعی است چرا که این موارد جزئی از رشد کودکان محسوب می‌شود. در واقع کودکان با شرایط گوناگون مواجه می‌شوند و یاد می‌گیرند چگونه با آن کنار بیایند. باید بدانید که افسردگی کودکان منحصر به احساس ناراحتی و غمگینی نیست بلکه افسردگی کودکان مشکل مهمی است که می‌تواند سلامت ذهنی و فیزیکی آنان را تحت الشعاع قرار دهد.
شاید سخت به نظر برسد که بتوان در کودکان بین ناراحتی و افسردگی تمایز قائل شد اما فکر کردن به سوالات زیر می‌تواند برایتان راه گشا باشد.
- چه مدت زمانی کودک شما دمغ و ناراحت بوده است؟
- کودک شما به چه چیزهای منفی فکر می‌کند؟
- آیا کودک شما در کارهای روزانه خود نیز با اختلال مواجه شده است و علاقه‌ای به انجام آنها نشان نمی‌دهد؟
شما کودکتان را بیش از هرکسی می‌شناسید و اگر احساس می‌کنید چیزی سر جایش نیست با پزشک خود صحبت کنید.
اگر کودک شما افسرده باشد برای شما سخت خواهد بود که به او دوست‌یابی و کارهای روزانه‌اش را یاد دهید. اگر افسردگی برای مدت زمان طولانی به وجود آمده باشد و درمانی برای آن پیش‌بینی نشده باشد، یادگیری و رشد کودک نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. کودکان افسرده‌ای که به درستی درمان شوند می‌توانند به حالت عادی بازگردند.
نشانه‌ها و علائم افسردگی کودکان
اگر علائم اشاره شده در زیر را به مدت بیش از دو هفته در کودکتان مشاهده کردید ممکن است کودک شما درگیر افسردگی باشد. به عنوان مثال کودک شما:
- احساس ناراحتی و غم را در اکثر اوقات همراه خود دارد.
- پرخاشگر است و کارهایی که شما از او می‌خواهید را در اکثر اوقات انجام نمی‌دهد و بداخلاقی می‌کند.
- درباره خودش حرفهای منفی می‌زند مثلا می‌گوید من هیچ کاری بلد نیستم یا هیچ‌کس تو مدرسه دوستم نداره
- احساس گناه می‌کند مثلا ممکن است بگوید: همش تقصیر منه!
- نگران است و بسیار می‌ترسد.
- به طور مکرر می‌گوید دل و یا سرش درد می‌کند در حالی‌که به نظر می‌رسد این مشکلات از عوامل فیزیکی ناشی نمی‌شوند.
همچنین علائم بیماری ممکن است موجب تغییر در میزان انگیزه و یا انرژی کودک شما در فعالیت روزانه شود مثلا کودک شما:
- انرژی همیشگی را ندارد.
- دوست ندارد با دوستان و یا خانواده اش وقت بگذراند.
- به بازی و کارهایی که قبلا علاقه داشته دیگر علاقه ندارد.
- در خوابیدن مشکل داشته و کابوس می‌بیند.
- مشکلات فراوانی در تمرکز و به خاطر سپردن چیزهای گوناگون دارد.
همچنین اگر کودک شما در دوران مدرسه باشد ممکن است:
- در تحصیلش آنچنان موفق نباشد.
- در فعالیت‌های مدرسه شرکت نکند.
- مشکلات زیادی در مدرسه داشته و نتواند با دیگر کودکان روابط خوبی داشته باشد.
افسردگی همچنین در تفکر، حال و رفتار کودکان تأثیر می‌گذارد. یعنی بچه‌هایی که دچار افسردگی هستند همیشه حس منفی نسبت به خودشان، کارهایشان و آینده‌شان دارند و به شدت احساس ناامیدی می‌کنند.
با افسردگی کودکمان چه کنیم؟
اگر نشانه‌های افسردگی را در کودکتان مشاهده کردید با او صحبت کنید. تلاش کنید کودکتان را تشویق کنید تا درباره احساساتش و چیزهایی که او را آزار می‌دهد صحبت کند.
اگر کودک شما واقعا افسرده است جا نخورید چرا که متخصصان آماده کمک به شما و کودکتان هستند.
افسردگی به راحتی قابل درمان است. نه تنها کودکان بلکه نوجوانان و بزرگسالان نیز می‌توانند به راحتی افسردگی را دور بریزند. ابتدا با یک پزشک عمومی شروع کنید تا بفهمید که آیا احساس خستگی، درد و ناراحتی کودک شما عاملی فیزیکی دارد یا خیر.
با مسئولان مدرسه کودکتان صحبت کنید و از آنها بپرسید که آیا تغییراتی در رفتار و حالات کودک شما مشاهده کرده اند یا خیر. با معلم کودکتان راجع به مشکلاتش صحبت کنید تا معلم نیز رفتارش را با مشکل کودک شما منطبق کند و عزت نفس کودک را در کلاس بالا ببرد.
برخی از مدارس مشاور حرفهای دارند که می‌توانند به شما کمک کنند و یا شما را به یک کلینیک کودک معرفی کنند. اگر کلینیک در نزدیکی شما نبود، حتما متخصصانی مانند روانپزشک و روانشناس حضور دارند که حوزه تخصص آنها کودک باشد.
افسردگی کل خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد
باید بتوانید احساسات خودتان را درباره افسردگی کودکتان شناسایی و کنترل کنید. از آنجایی که شاید خودتان نتوانید دلیل افسردگی کودکتان را پیدا کنید، ممکن است احساس گناه و یا خستگی کنید. در چنین حالتی اگر خودتان هم نخواهید ممکن است باعث شوید کودکتان متوجه شود و وضعیتش بدتر شود.
قطعا آسان نیست که بتوانید نیازهای کودک افسرده‌تان را پاسخگو باشید بنابراین نیاز به کمک دارید تا بتوانید علاوه بر کمک به کودکتان، به خودتان نیز کمک کنید. پیشنهاد می‌شود خودتان نیز مانند کودکتان به یک مشاور یا روانشناس خوب مراجعه کنید. بسیاری از روانشناسان جلساتی را به صورت خودکار برای والدین در کنار جلسات افسردگی کودکان، ترتیب می‌دهند. با خانواده خود نیز راجع به مشکل کودکتان صحبت کنید تا آنها نیز بتوانند رفتارشان با او را با مشکل کودک منطبق کنند.
آیا کودک شما نیز درگیر افسردگی بوده است؟ چه راهی را برای بهبود شرایط او در نظر گرفتید؟ تجربیات خود را با مخاطبان ستاره درمیان بگذارید.
برگرفته از: raisingchildren و healthyplace
