ستاره | سرویس خواص شناسی – شاهی که به آن ترتیزک نیز گفته میشود، ازسبزی های بهاره بوده و به صورت خام مصرف میشود. این سبزی سرشاز از انواع ویتامینها و املاح مورد نیاز بدن بوده، علاوه بر آن از ارزش دارویی بالایی نیز برخوردار است. شاهی دارای خاصیت مدر، خلط آور، آنتی بیوتیک، آنتی اکسیدان، ضد سرطان و محرک میباشد. کمک به درمان سرماخوردگی همراه با سرفه، برونشیت و عفونت ادراری، کاهش اثرات مواد سرطانزایی مانند دخانیات، تحریک اشتها، درمان کم خونی، پیشگیری از بروز ناراحتیهای قلبی عروقی و کمک به درمان ضعف چشم از خواص شاهی و فواید مصرف این سبزی پرخاصیت است. برای آشنایی بیشتر با خواص شاهی و فواید مصرف آن با ستاره همراه شوید.
شاهی در یک نگاه
شاهی (Garden cress) | |
طبع گیاه |
|
طریقه مصرف |
|
خواص درمانی |
|
مضرات |
|
گیاه شناسی شاهی
شاهی سبزی خودرویی می باشد که در فصل بهار رویش می کند. گیاهی یکساله و بومی مدیترانه شرقی میباشد. برگهای آن سبز روشن، گلهایش کوچک و به رنگ سفید یا قرمز ارغوانی و با عطر ملایم به طور گروهی در انتهای شاخه ظاهر میشود. میوه آن بیضوی به طول تقریبی۵۰ میلیمتر و عرض چهار میلیمتر است. از تمامی قسمت هایاین گیاهنظیر ریشه، برگ و تخم آن می توان استفاده دارویی کرد.
خواص شاهی (طبیعت و خواص درمانی)
شاهی ازنظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتیگرم و نسبتا خشک است. برخی از مهمترین خواص شاهی در درمان بیماری ها شامل موارد زیر میگردد:
- یکی از مهمترین خواص شاهی کمک به درمان و رفع کم خونی است. این سبزی سرشار از مقادیر قابل توجهی آهن و اسید فولیک بوده، بهترین داروی کم خونی است.
- مصرف شاهی در تحریک و تقویت عضلات نقشی سودمند دارد.
- کمک به تسریع هضم غذا، تحلیل باد، گاز و نفخ معده از خواص شاهی برای سلامت دستگاه گوارش است.
- مصرفسبزی شاهی به کسانی که شن و سنگ کلیه و مثانه دارند یا مبتلا به امراض پوستی شدهاند یا مرض قند دارند یا درد گوش گرفتهاند توصیه شده است.
- مصرف روزانه مقادیر کافی از شاهی در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان، باعث افزایش فعالیت و نشاط در آنها شده، برای کودکان رنجور و بیحال بسیار مفید است.
- شاهی دارای روغنهای مایع گوگرددار است که برای مخاط دستگاه تنفس مفید است. کمک به درمان سرماخوردگی همراه با سرفه و درمان برونشیت از خواص شاهی برای درمان این بیماری ها میباشد.
- از دیگر خواص شاهی کمک به برطرف نمودن و درمان ناراحتی های کبد و کلیه است.
- جویدن برگهایتازه شاهی، لثهها را محکم میکند و آنها را سالم نگه میدارد.
- مصرف شاهی برای درمان ضعف چشم مفید است. جالب است بدانید سبزی شاهی مملو از لوتئین، نوعی آنتی اکسیدان مفید برای چشم ها، است. لوتئین به حفاظت از سلول های سالم چشم کمک می کند. بدن انسان به طور طبیعی قادر به تولید لوتئین مورد نیازش نیست به همین دلیل خوردن سبزی شاهی بسیار مهم است.
- شاهی در تصفیه خون موثر بوده، از این رو از تصلب شرائین، افزایش فشار خون و اوره جلوگیری میکند.
- تخم شاهی نیز دارای خواص درمانی فراوانی بوده، در طب سنتی از خواص تخم شاهی برای درمان برخی ناراحتی های دستگاه گوارش نظیراسهالبه ویژه اسهال خونی ورفع سوء هاضمهاستفاده میشود.
- به دلیل وجود ویتامین ث و ای در شاهی این گیاه خاصیت آنتی اکسیدانی فوق العاده در جلوگیری از آسیب رادیکال های آزاد دارد. در نتیجه یک ماده ضد سرطانی می باشد. تحقیقات پژوهشگران نشان داده خواص شاهی، در کاهش اثرات مواد سرطانزایی نظیر دخانیات بسیار موثر است. مصرف روزانه شاهی در افراد سیگاری میتواند در کاهش بروز سرطان ریه و سرطان پروستات تا حدودی کمک کننده باشد.
ارزش غذایی شاهی
سبزی شاهی سرشار از انواع ویتامین ها نظیر ویتامین آ، ویتامین ث و ویتامین های ب۱ و ب۲ است. همچنین دارای مقدار زیادی کاروتن میباشد. این سبزی پرخاصیتحاوی مقدار قابل ملاحظه ای عناصر غذایی نظیر کلسیم، آرسنیک، منگنز، مس، روی و گوگرد است.
جدول ارزش غذایی شاهی (ترتیزک)
مواد و محتویات | مقدار در ۱۰۰ گرم |
انرژی | ۱۱ کیلوکالری |
چربی | ۰/۱ گرم |
پروتئین | ۲/۳ گرم |
کربوهیدرات | ۱/۲۹ گرم |
قند | ۰/۲ گرم |
فیبر | ۰/۶ گرم |
سدیم | ۲۱ میلی گرم |
پتاسیم | ۳۳۰ میلی گرم |
کلسیم | ۱۲۰ میلی گرم |
آهن | ۰/۲ میلی گرم |
منیزیم | ۲۱ میلی گرم |
روی | ۰/۱۱ میلی گرم |
منگنز | ۰/۲۴۴ میلی گرم |
ویتامین ای | ۱ میلی گرم |
ویتامین کا | ۲۵۰ میکرو گرم |
مضرات شاهی (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- افراد مبتلا به زخم یا التهاب معده و روده بایستی از زیاده روی در مصرف شاهی خودداری کنند.
- استفاده از اسانس شاهی یا مقادیر درمانی آن، در زنان باردار و کودکان کمتر از ۴ سال ممنوع است.
منبع: کتاب خواص طبیعی و درمانی میوه ها و سبزیجات