خواص بادرنجبویه چیست؟ (آشنایی با عوارض و خواص گیاه بادرنجبویه)

ستاره | سرویس خواص شناسی – بادرنجبویه را بادرنگبویه یا بادرنجوبه نیز می‌نامند. خواص بادرنجبویه بسیار است. گیاهی معطر، علفی، چند ساله، پایا، پرشاخه و پرپشت است که ارتفاع آن به ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر و حتی بیشتر می‌رسد. بادرنجبویه از تیره نعناعیان می‌باشد که به حالت وحشی و خودرو در ایران می‌روید. این گیاه دارای عطری با طعم لیموی تند بوده و موطن اصلی آن قسمت وسیعی از شرق مدیترانه است و در بعضی نقاط آذربایجان و جلگه خزر نیز یافت می‌شود. از خواص بادرنجبویه بهره‌برداری به‌منظور تزیینی، طبی و تولید عسل است که به این منظور گیاه را در باغ‌ها و مزارع کشت می‌کنند. از تمامی قسمت‌های رویشی گیاه جهت کاربردهای دارویی استفاده می‌شود.

بادرنجبویه در یک نگاه

خواص بادرنجبویه (خواص درمانی و طبیعت)

طبیعت گیاه بادرنجبویه گرم و خشک است. بادرنجبویه داروی مورد علاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی سینا بوده که برای تقویت قلب و انبساط روح تجویز می‌کرده است.

خواص بادرنجبویه به‌طور خلاصه عبارتند از:

•  ضد بیماری‌های قلب، معده و روده می‌باشد.
• آرام بخش اعصاب، مفرح و نشاط آور و خوشبو کننده دهان است.
• بالا برنده فشار خون برای افرادی که دارای افت فشار خون هستند.
• دم کرده برگ بادرنجبویه برای بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است.
• ضماد برگ بادرنجبویه برای بهبود درد مفاصل مفید است. (تهیه ضماد: گیاه دارویی مورد نظر را به صورت خمیر در آورده و به‌طور مستقیم روی بدن قرار می‌دهند.)
• اسانس بادرنجبویه در درمان کم خونی دختران جوان، استفراغ های دوران بارداری، بی خوابی، تپش قلب، درد عصبی دندان و رفع تندخویی موثر است.
• کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه برای دفع و درمان جای نیش پشه و حشرات و رفع تنش‌های عصبی از زمان ابن سینا تجویز می‌شده است.
• دم کرده گیاه بادرنجبویه تعریق بدن را افزایش می‌دهد که راه درمان سنتی سرماخوردگی‌های همراه با تب می‌باشد.
• نوشیدن دم کرده بادرنجبویه به هضم غذا بعد از آن کمک می‌کند.
  

تداخلات دارویی

 مصرف همزمان بادرنجبویه با داروهای زیر می‌تواند تاثیر این داروها را کم کند و با عملکرد آنها تداخل نماید. بنابراین در صورت مصرف یک داروی خاص، قبل از خوردن بادرنجبویه، حتما با پزشک خود مشورت کنید:

• ضد صرع‌ها مانند کاربامازپین، فنی توئین، والپروات سدیم
•  باربیتورات‌ها مانند فنوباربیتال
•  بنزودیازپین‌ها مانند آلپرازولام و دیازپام
•  خواب آورها مانند زولپی دم، سوناتا، lunesta، Rozerem
•  ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای مانند آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین، آموکسیپین
• داروهای هایپرتیروئیدی و هایپوتیروئیدی مانند متی مازول، پروپیل تیویوراسیل، لوتیروکسین، لووکسیل، synthroid، unithroid
•  دیفن هیدرآمین، doxylamine

عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف

 هرچند که گیاه بادرنجبویه همانند بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص مفید است ولی از مصرف بیش از اندازه آن باید خودداری نمود. همچنین با توجه به طبیعت و خواص بادرنجبویه بهتر است اشخاص دارای مزاج گرم، گیاه بادرنجبویه را نخورند و چنانچه مصرف کردند بری رفع عوارض آن می‌توانند از گل بنفشه یا سکنجبین استفاده کنند. همچنین کسانی که دارای اختلالات هورمون‌های تیروئیدی، افراد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه چشم)، زنان باردار و شیرده، افراد حساس به آسپیرین و کودکان بایستی از مصرف این گیاه خودداری کنند. تهوع، گیجی، تحریکات پوستی، در مواردی ناراحتی گوارشی، خستگی عمومی، احساس سنگینی در سر، بی‌حسی و سپس خواب عمیق و کاهش فشار خون از عوارض مصرف بیش از حد این گیاه است.

هشدارهای مهم

 از آنجا که روغن گیاه بادرنجبویه عامل اصلی درمان گیاهی است، در همه کتب طب سنتی توصیه شده که از مصرف خشک شده گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود. خواص بادرنجبویه تازه به‌حدی است که در اسپانیا برگ تازه آن را با چای معمولی مخلوط و یک نوشیدنی مطبوع تهیه می‌کنند.

• از مصرف خودسرانه آن و بدون نظر پزشک خودداری گردد.
• به دلیل تداخلات دارویی، در صورت داشتن هر گونه بیماری خاص یا مصرف دارویی خاص، قبل از استفاده از گیاه دارویی با پزشک مشورت شود.
• در صورت بروز هر نوع واکنش حساسیتی، باید مصرف این گیاه قطع گردد.
• با مشاهده هر گونه عارضه جانبی به پزشک مراجعه شود.

برگرفته از: دایره المعارف گیاهان دارویی