عده طلاق چند روز است؟

ستاره | سرویس مذهبی – در قرآن کریم آمده: «والذین یتوفّون منكم و یذرون أزواجا بأنفسهّن أربعة أشهر و عشراً» (بقره، ۲۳۴)؛ «كسانی از شما كه فوت می‌كنند و همسرانی از آنها باقی می‌مانند باید چهار ماه و ده روز عده نگه دارند».

 

عده چیست؟

عده عبارت است از مدت زمانی که زن پس از جدایی یا مرگ شوهرش باید از ازدواج خودداری کند.

این مدت با توجه به نوع پایان ازدواج (مرگ همسر یا طلاق یا فسخ نکاح)، نوع ازدواج (دائم یا موقت) و شرایط باروری زن یا بارداری او متغیر است. فلسفه قرار دادن عده برای زن، جلوگیری از اختلاط نسل و احترام به رابطه زناشویی سابق و تعبد است.

 

حکم ازدواج در زمان عده

 

 

رجوع بعد از طلاق رجعی در زمان عده 

شوهر در هنگام عده طلاق رجعی حق دارد از طلاق رجوع کند. به طور کلی در عده طلاق رجعی حقوق و تکالیف زن و شوهر نسبت به یکدیگر همچنان برقرار است؛ مثلاً شوهر باید به زن نفقه بدهد، در صورت مرگ یکی، دیگری از او ارث می‌برد و اگر در زمان عده طلاق رجعی رابطه جنسی خارج از چارچوب ازدواج با شخصی از جنس مخالف برقرار کنند در صورت وجود شرایط احصان (امکان تمتع در هر زمان) به حد زنای محصنه یعنی سنگسار محکوم خواهند شد.

 

عده طلاق در لغت

 

عده مرگ شوهر بنا بر مشهور چهار ماه و ۱۰ روز است. نظر خلاف مشهور و نادر نصف این مدت یعنی دو ماه و ۵ روز است. اگر زن آبستن باشد عده او طولانی‌ترین زمان بین مدت عده یا وضع حمل اوست. (یعنی حداقل رعایت مدت چهار ماه و ۱۰ روز و گاهی بیش‌تر) 

عده وفات عام است چه برای ازدواج دائم یا موقت، حتی زن یائسه یا زنی که بین او و شوهر نزدیکی واقع نشده، عده وفات دارند. در طول مدت عده وفات، زینت برای زن ممنوع است.

 

 

عده طلاق در ازدواج دائم 

عده طلاق در ازدواج دائم سه طهر (پاک‌شدن از حیض) است و در مورد زنی که قاعده نمی‌شود ولی به سن یائسگی نرسیده ۳ ماه می باشد. 

 

عده طلاق در عقد موقت

 

زن یائسه، پا به سن گذاشته که عادات ماهیانه ندارد و زن نابالغ، حتی اگر با شوهرش آمیزش جنسی داشته باشد، پس از طلاق عده ندارند.

 

عده طلاق برای زن باردار

 

مطابق ماده ۱۰۱۱ ق.م. غائب مفقودالاثر به كسی اطلاق می‌شود كه از غیبت او مدت طولانی گذشته باشد و از وی به هیچ‌وجه خبری نباشد. برای زوج غایب مفقودالاثر چند حالت قابل تصور است: 

الف) اثبات مرگ زوج: در این حالت زوجه باید از زمانی که به موت زوج غائبش اطلاع پیدا می‌کند، عده وفات نگهدارد. 

ب) اثبات حیات زوج: اگر خبر حیات شوهر به همسر واصل شود، ولی مكان زوج معلوم نباشد، در این صورت زوجه باید صبر كند تا زوج او را طلاق دهد یا بمیرد؛ هر چند كه غیبت وی طولانی شود. در این حال هرگاه شوهر مالی داشته باشد، نفقه زن از آن اموال تأدیه می‌شود و اگر زوج مالی نداشته باشد، باید از بیت‌المال نفقه زوجه پرداخت شود.

ج) عدم اثبات حیات یا مرگ زوج: در این حالت مشهور فقها معتقدند در صورتی‌که به هیچ طریقی تأمین نفقه زوجه از اموال فرد غائب یا نزدیکان او ممکن نباشد، زن می‌تواند به حاکم شرع مراجعه کند و حاكم شرع به زن چهار سال مهلت می‌دهد، تا تفحص و جستجوی لازم صورت گیرد. اگر وضعیت حیات یا مرگ زوج معلوم نگردد، حاكم شرع، حكم به طلاق زن داده و همسر غائب پس از طلاق باید عده وفات نگاه دارد.

 

 

عده طلاق در ازدواج موقت 

در ازدواج موقت عده زن باردار مثل نکاح دائم تا زایمان و عده مرگ همسر ۴ ماه و ۱۰ روز است. اما عده پایان فسخ یا بذل مدت کمتر از نکاح دائم یعنی دو بار قاعدگی و پاک شدن است. در زنانی که با وجود عدم یائسگی عادت نمی‌بینند هم این مدت ۴۵ روز است.

 

عده طلاق در قانون ایران 

مبحث سوم در قانون مدنی مشتمل بر ۸ ماده، قوانین عده را بیان می‌کند: 

ماده ۱۱۵۰- عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی‌تواند شوهر دیگر اختیار کند. 

ماده ۱۱۵۱- عده طلاق و عده فسخ نکاح سه طهر است مگر این که زن با اقتضای سن عادت زنانگی نبیند که در این صورت عده او سه ماه است. 

ماده ۱۱۵۲- عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد نکاح منقطع در غیر حامل دو طهر است مگر این که زن با اقتضای سن عادت‌زنانگی نبیند که در این صورت چهل و پنج روز است. 

ماده ۱۱۵۳- عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد زن حامله تا وضع حمل است. 

ماده ۱۱۵۴- عده وفات چه در دائم و چه در منقطع در هر حال چهار ماه و ده روز است مگر این که زن حامل باشد که در این صورت عده وفات تاموقع وضع حمل است مشروط بر این که فاصله بین فوت شوهر و وضع حمل از چهار ماه و ده روز بیشتر باشد و الا مدت عده همان چهار ماه و ده روزخواهد بود. 

ماده ۱۱۵۵- زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده و همچنین زن یائسه نه عده طلاق دارد و نه عده فسخ نکاح ولی عده وفات در هر دومورد باید رعایت شود. 

ماده ۱۱۵۶- زنی که شوهر او غایب مفقودالاثر بوده و حاکم او را طلاق داده باشد باید از تاریخ طلاق عده وفات نگاهدارد. 

ماده ۱۱۵۷- زنی که به شبهه با کسی نزدیکی کند باید عده طلاق نگاه دارد.