با پرخاشگری در نوجوانان چگونه باید برخورد کرد؟

ستاره | سرویس روانشناسی – پرخاشگری در نوجوانان یکی از مشکلات شایع بین والدین و فرزندان نوجوانشان می‌باشد. کودکانی که پیش از این مودب و مطیع بوده‌اند اکنون در دوران نوجوانی به سرعت عصبانی و پرخاشگر می‌شوند. شاید میزانی از این زودجوشی در نوجوانان طبیعی باشد اما در مواردی تبدیل به پرخاشگری افراطی و آسیب زننده می‌شود.

 

علت پرخاشگری در نوجوانان چیست؟

خشم یکی از هیجانات انسان است که در تمام طول عمر ممکن است با آن سروکار داشته باشیم و در لحظه‌هایی از زندگی آن را احساس کنیم اما در یک دوره از زندگی انسان، خشم بیشتر از هر دوره دیگری بروز می‌کند و آن دوره نوجوانی است که بسیاری از روانشناسان از آن به نام دوره بحرانی زندگی نام می‌برند و به باور آن‌ها دوره نوجوانی دوره سرکشی و طغیان است. در مورد علت افزایش پرخاشگری در نوجوانان می‌توان به تعاملی از موارد زیر اشاره کرد:

• فعالیت هورمون‌های جنسی در دوره نوجوانی
• رفتار پرخاشگرانه قبلی
• قربانی آزار فیزیکی یا جنسی بودن
• قرار گرفتن در معرض خشونت در خانه یا جامعه
• فاکتورهای ژنتیکی
• خشونت در رسانه
• استفاده از الکل یا مواد مخدر
• حضور سلاح گرم در خانه
• آسیب مغزی در اثر ضربه
• تجاوز به حقوق نوجوان و نادیده گرفتن مالکیت او
• آزارهای کلامی و الفاظ توهین‌آمیز به نوجوان
• تنبیه و حمله فیزیکی به نوجوان
• بازداشتن نوجوان از انجام علایقش
• تحت‌فشار گذاشتن نوجوان و اصرار به انجام کاری که تمایل ندارد
• شیوه برخورد نامناسب والدین با نوجوانان و استفاده از امر و نهی به آنان

 

 

مشاهده کدام رفتار از نوجوانان عادی و کدام غیر عادی است؟

رفتارهای عادی نوجوان

• تغییر ظاهر: پیش رفتن با مد برای نوجوانان بسیار مهم است. این به معنی پوشیدن لباس‌هایی است که جلب توجه کنند یا حتی می‌تواند با رنگ کردن مو نیز همراه باشد. از انتقاد شدید نوجوان در این موارد بپرهیزید و نصیحت‌های خود را برای مسایل مهم‌تر نگه دارید.
• افزایش استدلال و سرکشی: از آن جایی که نوجوان به دنبال استقلال طلبی است ممکن است بارها با شما وارد بحث و استدلال شود.
• نوسانات خلقی: تغییر هورمون‌ها در نوجوان به معنی نوسانات خلقی در اوست.
• تاثیر پذیری بیشتر از دوستان: دوستان در این سن برای آن‌ها بسیار مهم هستند و ممکن است تاثیر بسزایی در رفتار آن‌ها داشته باشند. اما این بدان معنی نیست که نوجوان به عشق و علاقه شما نیازی ندارد.

رفتارهای غیرعادی نوجوان

• تغییر در ظاهر اگر همراه با ایجاد مشکل در مدرسه و یا سایر رفتارهای منفی باشد یک خط قرمز است.
• بحث‌های طولانی مدت، خشونت در خانه، عدم اطاعت از قانون، این‌ها همه خط قرمزی برای نوجوان است.
• تغییرات زیاد در خلق وخوی، شخصیت، کم شدن نمرات مدرسه، غمگینی دراز مدت، اضطراب نیز بسیار مهم است. هر گونه حرفی در مورد خود کشی را جدی بگیرید.

 

واکنش صحیح در هنگام پرخاشگری در نوجوانان

۱- نوجوان بر این باور است که خود به همه‌ امور واقف است و دیگر نیازی نیست به او بگویند چه‌کار کند اما والدین همچنان انتظار دارند که نوجوان همچون سابق گوش به حرف آنان باشد … و این باعث بروز اولین اختلافات بین والدین و نوجوان و اولین پرخاشگری‌ها می‌شود.

۲- در مقابل فریادهای نوجوان شما نباید دادوبیداد کنید. در صورت شروع دعوای کلامی با نوجوان ممکن است خط قرمزها شکسته شوند و از الفاظ توهین آمیز یا خشنی استفاده شود که رابطه شما و فرزندتان را در آینده دچار مشکلات بیشتر کند. پس تا آنجا که می‌توانید از مشاجره کردن با نوجوان بپرهیزید و در هنگام پرخاشگری در نوجوانان سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید.

۳- قهر کردن با نوجوان نیز یکی از مواردی است که تاثیر مثبتی بر روابط شما با فرزندتان ندارد و در نوجوان احساس طردشدگی به وجود می‌آورد.

۴- عده‌ای از والدین در هنگام پرخاشگری در نوجوانان آنها را به حال خود می‌گذارند. این رها شدن حسی را به کودک منتقل می‌کند که انگار کسی برای او ارزشی قائل نیست و یا اینکه دیگرکسی دوستش ندارد.

۵- در زمان خشم نوجوان او را نصیحت نکنید.

۶- اگر نوجوان شما زیاد پرخاشگری می‌کند در ابتدا روابط خانوادگی و شرایطی که نوجوان در آن شرایط پرخاشگری می‌کند را بررسی کنید. شاید نیاز باشد روابط خود با فرزندتان را اصلاح کنید.

۷- به نوجوان فرصت دهید در مورد خشمش با شما صحبت کند و تخلیه شود در هنگام خشم از نوجوان بازخواست نکنید. بعد از آرام شدن با او صحبت کنید. مواظب انتقادهای خود از نوجوان باشید نوجوان نیاز به تایید شما دارد.

 

 

۸- با نوجوانتان بیشتر همدلی کنید و احساسات او را درک کنید. نوجوان روحیه حساسی دارد که نیاز به همدلی بیشتر شما دارد.

۹- در زمانی که هم شما و فرزندتان آرام هستید، توضیح دهید که احساس عصبانیت به طور کلی نادرست نیست، ولی روش‌های غیر قابل پذیرش برای بیان آن وجود دارد. برای مثال، اگر نوجوان شما حرف‌های نادرست و پرخاشگرانه نسبت به شما بزند، او مجبور است که با پیامدهای مربوط به آن مواجه شود (از دست دادن برخی مزایا، یا در صورت لزوم دخالت پلیس) نوجوانان، در زمان کنونی، بیشتر از هر زمان دیگری، به قوانین نیاز دارند.

۱۰- نسبت به علائم هشداردهنده و عوامل تحریک کننده خشم، آگاه باشید. آیا فرزند نوجوان شما سردرد دارد یا قبل از اینکه عصبانیت خود را نشان دهد، شروع به پیاده روی می‌کند؟ یا اینکه، آیا کلاسی در مدرسه هست که وی در آنجا تحریک به خشم شود؟ زمانی نوجوانان قادر به شناسایی علائم هشدار دهنده هستند که دمای بدن آنها بالا رود، این امر به آنها اجازه می‌دهد که شروع به قدم زدن کنند تا عصبانیت خود را، قبل از اینکه غیر قابل کنترل باشد، متوقف کنند.

۱۱- برای کمک به کاهش پرخاشگری در نوجوانان به آنها کمک کنید که روش‌های مناسب‌تری و سالم‌تری برای بیان خشم پیدا کنند. تمرین و ورزش، ورزش‌های گروهی، حتی ضربه به کیف یا بالشت، می‌تواند برای نشان دادن تنش و خشم، مفید باشد. همچنین بیشتر نوجوانان از هنر یا نوشتن، به منظور ابراز خشم خود، به صورت خلاقانه استفاده می‌کنند. رقص یا بازی کردن بلند، و همچنین موسیقی خشمگین می‌تواند عصبانیت آنها را کاهش دهد.

۱۲- برای فرزند خود فضایی اختصاص دهید که تنها باشد. زمانی که فرزند شما عصبانی باشد، به وی اجازه دهید که در یک جایی تنها بشیند و این فضا باید مکانی باشد که در آن احساس آرامش و خونسردی دارند. در زمانی که فرزند شما خشمگین است، او را دنبال نکنید و به اصرارتان ادامه ندهید یا از وی توضیح نخواهید؛ این امر تنها منجر به طولانی شدن عصبانیت و شدت گرفتن آن می‌شود، یا حتی منجر به تحریک واکنش فیزیکی آنها شود.

۱۳- کنترل خشم را هم خود بیاموزید و هم به فرزندتان یاد دهید. در صورتی که خشم خود را کنترل نکنید، شما نمی‌توانید به نوجوان خود کمک کنید. همانطور که مفهوم آن هم سخت می‌باشد، شما مجبور هستید که آرام باشید و تعادل خود را حفظ کنید و اینکه فرزند شما چقدر نسبت به شما خشمگین هست، بی‌اهمیت می‌باشد. اگر شما یا دیگر اعضای خانواده شما بر سر هم جیغ بکشند و فریاد بزنند، همدیگر را بزنند، یا وسایل را پرتاب کنند، نوجوان شما به طور طبیعی فرض می‌کند که این روش‌ها برای بیان خشم، به نحوه مناسب، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

۱۴- به عنوان حرف آخر توصیه می‌شود که به استقلال نوجوانتان احترام بگذارید و به او کمک کنید تا بتواند در آینده فرد مستقلی شود. احترام به نوجوان و رسمیت شناختن او به‌عنوان یک فرد مستقل کمک زیادی به ارتباط بهتر بین شما و نوجوانتان و کاهش پرخاشگری در نوجوانان می‌کند.