انواع راه های خودکشی و راه های جلوگیری از آن

ستاره | سرویس روانشناسی – خودکشی در همه جهان یکی از معضلات اجتماعی است و دهمین عامل مرگ و میر مردم جهان معرفی شده است. افراد برای اقدام به خودکشی انگیزه‌های متفاوتی داشته و در عین حال از راه های خودکشی متفاوتی نیز استفاده می‌کنند. انتخاب روش خودکشی کردن با انگیزه فرد از خودکشی و شرایط روحی روانی وی مرتبط می‌باشد. در این مقاله با انواع روش خودکشی آشنا شده و سپس به اقدامات پیشگیرانه از این عمل اشاره می‌کنیم.

 

انواع راه های خودکشی

روش‌های خودکشی مجموعه روش‌هایی هستند که شخصی برای پایان دادن به زندگی‌اش از آن‌ها استفاده می‌کند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

۱- یکی از راه های خودکشی، خودکشی با اسلحهٔ گرم است. فرد اغلب سر، داخل دهان، زیر چانه یا قفسه سینه را با سلاح نشانه می‌رود و ماشه را می‌چکاند. خودکشی شکست خورده در این روش ممکن است منجر به درد شدید مزمن برای بیمار و همچنین کاهش توانایی‌های شناختی و عملکرد حرکتی وی شود. حتی خودکشی با انواعی از گلوله‌های توخالی می‌تواند به انفجار سر منتهی شود.

۲- خودکشی با برق می‌تواند با استفاده از شوک الکتریکی کشنده و برق‌گرفتگی صورت پذیرد. بسته به میزان جریان برق حتی سوختگی اندام‌ها متصور است. شواهد نشان می‌دهد که برق گرفتگی بسیار دردناک و رنج‌بار است.

۳- پریدن از ارتفاع می‌تواند به طور مثال از پنجره، بالکن، پشت‌بام یک ساختمان بلند، صخره، سد یا پل صورت ‌پذیرد. این روش در اکثر موارد در صورتی که به مرگ نیانجامد منجر به عوارض شدیدی همچون فلج شدن و شکستگی استخوان می‌شود.

۴- تصادف با اتومبیل؛ این روش در یک سوم موارد به مرگ نمی‌انجامد و در باقی موارد به طور متوسط ۲۰ دقیقه پس از برخورد با اتومبیل طول می‌کشد.

۵- یکی دیگر از راه های خودکشی تصادف با قطار است. در این روش مرگ به طور متوسط ۱۸ دقیقه پس از برخورد با قطار به طول می‌انجامد.

۶- خودکشی از راه خفگی با جلوگیری از نفس کشیدن و یا محدود کردن جذب اکسیژن در هنگام تنفس، که باعث کمبود اکسیژن و در نهایت خفگی می‌شود انجام می‌پذیرد. این کار همراه با داروهای بی‌حال کننده انجام می‌شود تا اجازه دهد فرد مرحله کمبود شدید اکسیژن را با راحتی طی کند و دچار وحشت و تکاپوی بی‌اختیار و غریزی برای خروج از آن فضا نشود.

۷- تنفس گازهای سمی هلیوم، آرگون، نیتروژن و مونواکسید کربن معمولا در خودکشی با شیوه خفگی استفاده می‌شوند. تنفس گاز بی‌اثر به سرعت و بدون درد فرد را بیهوش می‌کند و می‌تواند در عرض چند دقیقه منجر به مرگ شود. برای نمونه مصرف چند قرص خواب آور در شب و مسدود سازی راه لوله بخاری و ورود گاز کربن مونواکسید و کربن دی اکسید موجب مرگ بدون درد و خونریزی خواهد شد. این روش خودکشی همان مرگ خاموش است.

۸- در خودسوزی فرد بیش از تمامی راه ‌های خودکشی درد را تجربه می‌کند، به طوری که در مقیاس ۰ تا ۱۰۰، درد این روش ۹۵ خواهد بود.

۹- یکی از راه های خودکشی مامور کردن شخص دیگر برای انجام عمل خودکشی می‌باشد. شخص عامل در ازای پولی مشخص و گاه بدون پول این کار را آنگونه که شخص مقتول می‌خواهد انجام می‌دهد. در اغلب موارد هم شخص مقتول می‌خواهد این کار به طوری که او می‌خواهد انجام دهد.

 

 

۱۰- خودکشی از طریق خون‌کشی عبارت است از کاهش حجم و فشار خون تا حد بحرانی. این کار معمولا در نتیجه صدمه زدن به شریان است، به طوری که حجم خون در بدن به‌اندازه‌ای پایین می‌آید که سیستم بدن متوقف می‌شود و مرگ رخ می‌دهد.

۱۱- برش مچ دست گاهی با هدف آسیب رساندن به خود انجام می‌شود و نه خودکشی. با این حال، اگر خونریزی به مدت طولانی ادامه یابد و مراقبتی صورت نگیرد، با نامنظم کار کردن قلب، و پس از کاهش شدید حجم خون، شوک، توقف گردش خون و یا ایست قلبی و مرگ می‌تواند رخ دهد. در اقدام به خودکشی شکست خورده، شخص ممکن است آسیب تاندون و عصب‌ها که کنترل عضلات دست را به‌عهده دارند تجربه کند.

۱۲- آویختن خود از ناحیه گردن با طناب از یک جای ثابت و محکم یکی دیگر از راه های خودکشی است. بسته به ضخامت و اندازه و شرایط حلقه دار فرد دچار خفگی یا شکستن گردن خواهد شد. دار زدن یکی از روش‌های خودکشی در جوامع پیش از دوران صنعتی شدن و بیشتر متعلق به مناطق حومه نشین است تا شهری. همچنین یکی از روش‌های خودکشی در زندان است، زمانی که روش‌ها یا وسایل دیگر در دسترس نباشند.

۱۳- خودکشی از روش قرارگیری در سرما یک مرگ تدریجی است که چندین مرحله دارد. ابتدا با نشانه‌های خفیف آغاز می‌شود و در نهایت به مرگ ختم می‌شود.

۱۴- مصرف مقدار ۰/۰۵ گرم سیانور نیز باعث جلوگیری از کارکرد تنفسی بدن و در نتیجه موجب مرگ می‌شود. این ماده بصورت قرص و بنام قرص خودکشی شناخته می‌شود.

۱۵- یکی دیگر از راه های خودکشی که توسط سامورایی‌ها در گذشته که توسط شمشیر صورت می‌گرفته است هاراکیری نام دارد. در این روش شمشیر و یا جسم تیز را روی قفسه سینه و قلب قرارداده و با فشار شمشیر را وارد قلب می‌کنند. گفته می‌شود این روش بسیار دردناک بوده و درد ان مثل ریختن اب جوش روی سینه است.

۱۶- این یکی از کمترین راه های خودکشی در میان روش‌های معمول خودکشی غرق شدن است و کمتر از ۲% از خودکشی‌های گزارش شده در ایالات متحده را به خود اختصاص می‌دهد.

۱۷- یک اعتصاب غذا می‌تواند نهایتا منجر به مرگ شود. در هند دو روش خودکشی با گرسنگی به نام‌های سانثارا و پرایوپاوسا وجود دارد.

۱۸- نوشیدن بیش از حد آب شخص را در معرض خطر مسمومیت با آب قرار می‌دهد. نوشیدن بیش از ۴ لیتر آب در مدت کمتر از ۲ ساعت و یا ۱۴ لیتر آب در ۱۲ ساعت، با شستن نمک و املاح ضروری و حیاتی بدن می‌تواند به مرگ فرد منجر شود.

۱۹- سم قرص برنج سمی است که بر روی سلول‌های بدن تاثیر بدی دارد و تنفس سلولی را از بین می‌برد و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگان‌های حساس بدن مانند کلیه‌ها و قلب می‌شود. مرگ بر اثر مصرف قرص برنج مرگی دردناک است.

۲۰- مصرف الکل به همراه قرص خواب‌آور احتمال کشنده بودن ترکیب را بالا می‌برد اما مصرف زیاد الکل می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود و فرد با استفراغ قرص‌ها راهی بیمارستان گردد.

۲۱- مصرف بیش از ۳۰۰ میلی‌گرم متادون همراه با الکل (با شکم خالی) در کمتر از ۵۰ دقیقه منجر به مرگ در نیمی از افراد می‌شود.

۲۲- خوردن دو تا سه قاشق چایخوری تریاک به تنهایی یا به صورت محلول در الکل می‌تواند به مرگ فرد منجر شود.

۲۳- یکی از عجیب‌ترین راه های خودکشی، خودکشی با گچ ساختمانی‌ست که اخیرا در استان لرستان، در شهرهای خرم‌آباد، پلدختر و نورآباد روی داده‌است. این افراد برای خودکشی، گچ را در لیوان آب حل و به صورت محلول مصرف کرده‌اند. گچ در مسیر دستگاه گوارش به جسمی سخت تبدیل گردیده و موجب انسداد مسیر می‌شود.

 

 

چگونه با خودکشی افراد مقابله کنیم؟

برای کمک به افرادی که قصد خودکشی دارن لازم است نشانه های هشدار دهنده و اقدامات پیشگیرانه را بدانیم.

نشانه‌های هشدار دهنده

• افسردگی شدید: نشانه‌های افسردگی بالینی عبارتند از: احساس ناامیدی، بی‌ارزشی، درماندگی، بی‌خوابی یا پرخوابی، کاهش علاقه یا احساس لذت به فعالیت‌های لذت‌بخش پیشین، بی‌اشتهایی یا پراشتهایی، حضور موضوعات مربوط به مرگ در آثار هنری، شعر و یا گفتگوهای معمول.
• خودکشی‌های قبلی: از میان هر ۵ نفری که خودکشی می‌کنند، ۴ نفر دست کم یک بار پیش از این دست به خودکشی زده‌اند.
• نقشه: داشتن نقشه مشخص، قصد جدی‌تری را می‌رساند.
• وصیت نامه: تنظیم وصیت‌نامه و بخشیدن دارایی‌هایی که برای فرد محبوب بوده‌اند.
• صحبت کردن در مورد خودکشی: این صحبت می‌تواند به صورت مستقیم صورت بگیرد مانند «من خودم را خواهم کشت» یا به صورت غیرمستقیم از قصد خود صحبت می‌کند مانند «من به یک سفر طولانی خواهم رفت» یا «من می‌خواهم بروم بخوابم و دیگر بیدار نشوم».
• تغییر در عادات خواب و خوردن
• غفلت از ظاهر شخصی
• افزایش شکایت‌های جسمانی که اغلب با پریشانی احساسی همراه است
• به دشواری تمرکز کردن
• عدم واکنش نسبت به تحسین و ستایش

 

نیازهای افراد مستعد خودکشی

سه نیاز روانی نقش بسیار مهمی در خودکشی دارند و شناخت این سه نیاز برای پیشگیری از خودکشی مهم می‌باشند:

۱- نیاز به کمک: احساس نیاز به کمک و همدردی دیگران برای رفع نیازهای خود، توجه، محبت دیگران، جلب حمایت دیگران و نیاز به کمک یعنی چشیدن عشق و محبت دیگران. نیاز به کمک ناشی از احتیاج داشتن به یک حامی همدل، قابل اعتماد، اهل مراقبت و مهربان است.

۲- نیاز به احترام: جلب حمایت و تحسین افراد بالادست، تشویق شدن، جلب مدح و ستایش دیگران، الگوبرداری و سرمشق قرار دادن دیگران می‌باشد.

۳- نیاز به مراقبت و رسیدگی: ارضای نیازها و حوائج توسط دیگری، جلب کمک و حمایت‌های دیگران است.

 

اقدامات پیشگیرانه

• تشخیص اولیه و زودرس و کمک کردن به افراد در معرض خطر همراه با تعدیل عوامل اجتماعی مساعدت کننده.
• شناسایی بیماران در معرض خطر زیاد. بسیاری از کسانی که دست به خودکشی می‌زنند مدت کمی قبل از اقدام به خودکشی با پزشک خود تماس می‌گیرند و تعدادی مبتلا به اختلال روانی یا اعتیاد به الکل می‌باشند.
• حمایت از افرادی که در معرض خطر خودکشی هستند.
• از میان برداشتن راه های خودکشی از سر راه فرد.
• پایبندی و تقویت اعتقادات مذهبی و تشویق جوانان برای گرایش به معنویت
• مراقب بودن و تنها نگذاشتن کسی که از خودکشی حرف می زند و یا رفتار غیرقابل پیش بینی دارد مخصوصا در شرایطی که او عصبانی و از چیزی ناراحت است.
• انجام ورزش و فعالیت‌های منظم بدنی
• هویت یابی و ایجاد حس خودباوری و اعتمادبه نفس در جوانان
• فعالیت‌های مشترک خانوادگی و بیشتر دور هم بودن
• کمک به فردی که تفکرخودکشی دارد وتشویق او به کارهای نشاط آور و مثبت، حرف زدن با او و دادن باز خورد و بی‌تفاوت نبودن در برابر حرف‌های او
• مراجعه افراد به مشاوران و بهره‌گیری از کمک آن‌ها

هر کودک یا نوجوانی که افکار خودکشی را بیان می‌کند، باید فورا ارزیابی شود. علامت‌های هشدار دهنده خودکشی (افکار، احساسات یا رفتار) ممکن است به مشکلات روانی یا عوارض جسمانی شباهت داشته باشد. برای تشخیص این مسئله باید با روانپزشک، روانشناس یا مشاور خانواده مشورت کرد.