ستاره | سرویس سلامت – مرزه یکی از سبزیهای معطر، خوش طعم و سرشار از مواد مغذی برای بدن بوده، از گیاهان دارویی مهم محسوب میشود. این سبزی از خانواده نعناییان بوده، در نواحی مختلف ایران به صورت پرورشی در سبزیكاری ها كاشته می شود و به طور خودرو در مناطق شمال، شمال غربی، غرب و قسمتهایی از مرکز و جنوب میروید. مرزه گیاهى است یكساله با شاخه هاى نازك به رنگ سبز مایل به كبود و یکی از قدیمیترین داروهای گیاهی ایرانیان است. در كتب طب سنتی با نامهای «مرزه»، «صعتر»، «ایشن»، «اوشن»، «اویشن شیرازی» و به عربی «تدع» و به تركی «كلكلیك» نامیده می شود و متخصصان طب سنتی بر این عقیده بودند که سبزی مرزه ترکیبات ضد درد دارد و در درمان دردهای عصبی و کاهش چربی خون و کاهش وزن موثر است و از آن برای تسکین درد دندان استفاده میکردند. به طور کلی تمام سبزیهای معطر یا اسانس دار مانند ریحان، نعناع، مرزه و… در چهار خاصیت مشترک هستند: ضد نفخ، ضد درد، ضد اسپاسم و ضد میکروب. اما جدا از این خواص مشترک، هر کدامشان ویژگی های خاص خودشان را دارند. برای آشنایی بیشتر با خواص مرزه در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
مرزه (Savory) | |
طبع گیاه |
|
طریقه مصرف |
|
خواص درمانی |
|
مضرات |
|
خواص مرزه (طبیعت و خواص درمانی)
مرزه از نظر پزشكی و براساس طب سنتی دارای طبیعت نسبتا گرم و خشك است. برخی خواص دارویی گیاه مرزه عبارتند از:
- از مهمترین خواص مرزه خاصیت ضد میکروب و ضد عفونی آن میباشد.
- گیاه مرزه برای معالجه اسهال بسیار موثر است، به این منظور ۱۰ گرم از گیاه مرزه را در یک لیتر آب جوش دم کرده، چند فنجان از آن میل شود.
- مرزه ضد نفخ و اشتها آور است. به طور کلی برای جلوگیری از نفخ حبوبات و بقولات اگر با غذا مرزه مصرف شود مانع نفخ می شود
- مصرف دم کرده مرزه به همراه آب انجیر، برای برطرف نمودن سرفه و تنگی نفس مفید بوده، باعث درخشانی رنگ رخسار میگردد.
- از دیگر خواص مرزه تقویت نیروی جنسی است.
- دم کرده گیاه مرزه برای تسکین درد قلب مفید است.
- به منظور برطرف شدن درد دندان میتوان مقداری مرزه تازه را جوید.
- غرغره گیاه مرزه، باعث تسکین درد گلو شده و نشانههای برونشیت را کاهش میدهد.
- از خواص مرزه، خاصیت ضد ویروس تبخال، ضدانگل، خلطآور، محرک و تقویت کننده معده است.
- این گیاه تعریق بدن را کنترل و به عنوان گیاه ضد تشنگی برای افراد مبتلا به مرض قند تجویز می شود.
- در طب سنتی از دم کرده شاخ و برگهای گیاه مرزه به همراه همان میزان عناب، جهت تصفیه خونهای غلیظ استفاده میشود.
- ریختن چند قطره اسانس مرزه، در گوش برای رفع سنگینی شنوایی گوش مفید است.
- یکی دیگر از مهمترین خواص مرزه خاصیت ضد روماتیسمی آن بوده، مصرف آن درد مفاصل را تسکین میدهد.
- جوشانده مرزه به صورت حمام و به صورت استعمال خارجی، برای تسكین دردهای روماتیسمی و عصبی و برای تقویت اطفال ضعیف و مبتلا به نرمی استخوان موثر است.
- مصرف گیاه مرزه به دلیل دارا بودن انواع ویتامینها بر سیستم اعصاب موثر بوده، در کاهش استرس مفید است.
- برگ مرزه و شاخههای آن دارای ترکیبات شیمیایی با کیفیت بالا هستند که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی میباشند. این ترکیبات همچنین از بروز بیماریها پیشگیری کرده و باعث افزایش سلامت کلی بدن میشود. علاوه بر این، فیبر موجود در این گیاه به کاهش LDL یا کلسترول بد خون کمک میکند، در حالیکه کلسترول خوب خون یا همان HDL را افزایش خواهد داد.
ارزش غذایی سبزی مرزه
یکی از خواص مرزه، دارا بودن انواع مواد مغذی معدنی در آن است. مرزه منبع بسیار عالی از مواد معدنی و ویتامینهاست که برای سلامت کلی بدن مفید و موثر است.برگها و شاخههای آن منبع بسیار غنی از پتاسیم، آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و سلنیم میباشد. پتاسیم موجود در این گیاه، یکی از مهمترین ترکیبات سلولی است و به کنترل ضربان قلب و فشار خون کمک میکند. منگنز نیز توسط بدن به عنوان یک کوفاکتور برای آنزیمهای آنتی اکسیدان عمل میکند. آهن موجود در این سبزی به ویژه سبزی تازه، برای ساخت گلبولهای قرمز خون ضروری است. این گیاه همچنین منبع غنی از ویتامینهای مهمی همچون گروه B کمپلکس ، ویتامین A ، ویتامین C ، نیاسین، تیامین و پیرودوکسین است.
مضرات سبزی مرزه
مرزه در برخی موارد عوارضی در ریه ایجاد می كند و در صورت بروز عوارض جانبی برای رفع آن بایستی كمی سركه خورده شود.