رفتار با کودک یک ساله (از تولد تا یک سالگی)

ستاره | سرویس روانشناسی – رفتار با کودک یک ساله از آنجایی دارای اهمیت است که پنج سال اول زندگی کودکان زمان رشد اجتماعی، شناختی، احساسی و فیزیکی آنهاست. کودکان با توانایی‌ها و نیازهای بسیاری وارد دنیا می‌شوند و عشق، تغذیه، سلامتی و امنیت روانی و اجتماعی نیازهایی است که رفع آنها توسط والدین موجب موفقیت‌های بعدی کودک خواهد شد. در این نوشتار انتظارات و برخی از فعالیت‌هایی که می‌توانید برای کمک به فرزندتان در سال اول زندگی انجام دهید را ارایه کرده‌ایم.

 

آنچه باید سال اول تولد از کودک توقع داشته باشیم

نوزادان در طی اولین سال زندگیشان شروع می‌کنند به:

• کنترل کردن بعضی از اندام‌های بدنشان، یاد می‌گیرند سرشان را بالا بگیرند، بنشینند، چهاردست‌وپا بروند، بایستند و راه بروند.
• از موجودیت خودشان به عنوان یک فرد جدا از دیگران آگاه می‌شوند و یاد می‌گیرند با انگشتان دست و پاهایشان بازی کنند.
• یاد می‌گیرند که وقتی والدینشان آنها را ترک می‌کنند گریه کرده و اسم خودشان را تشخیص می‌دهند.
• یاد می‌گیرند باز کنند. ابتدا با دستهایشان بازی کرده و بعد علاقه به بازی با اسباب بازی از خود نشان می‌دهند.
• با دیگران رابطه برقرار می‌کنند. ابتدا در مقابل بزرگترها بیشتر عکس‌العمل نشان می‌دهند و بعدا کم کم توجهشان به نوزدان دیگر معطوف می‌شود ولی به آنها بیشتربه عنوان یک شی نگاه می‌کنند.
• رابطه برقرار کرده و مهارت‌های زبانیشان را توسعه می‌دهند (ابدا گریه کرده بعد صداهای مختلف درآورده و سپس شروع می‌کنند به گفتن کلماتی مانند مامان و بابا و…)

 

 

کودکان در سال اول زندگی نیاز دارند به:

• عشق و محبت والدین یا پرستارشان که به گریه‌هایشان پاسخ دهد و در آنها حس امنیت و آسایش ایجاد کند.
• فرصت‌هایی برای حرکت کردن به اطراف و تمرین مهارت‌های فیزیکی
• نیاز به اشیا بی‌خطر تا به آنها نگاه کند، آنها را بگیرد، بچرخاند و امتحان کند.
• یک مکان بی‌خطر برای بازی
• فرصت‌های بسیاری برای شنیدن، ایجاد صدا و پاسخ به صداهای اطرافیان
• احساس کردن و لمس کردن بدن شما، شنیدن صدای شما و لذت بردن و آرامش گرفتن از نزدیکی فیزیکی به شما که در نتیجه آن حس اعتماد در او به وجود می‌آید.

همانگونه که تغذیه و غذای کمکی برای کودک یکساله حیاتی است، رفتار با او نیز نقشی تعیین کننده در آینده او خواهد داشت.

 

رفتار با کودک یک ساله (سال اول تولد)

• با آرامی پاها و بازوهایتای نوزادتان را حرکت دهید. او را روی شکم و روی بدن خود بخوابانید به طوری که سرش روی سینه شما باشد. اجازه دهید بینی‌تان را بگیرد و به موهایتان چنگ بزند. با او حرف بزنید و نام هرچیزی را که لمس می‌کند به او یاد بدهید.
• کودکتان را در آغوش بگیرید. تحقیقات نشان داده که در آغوش گرفتن موجب آزاد شدن مواد شیمیایی به نام اندورفین در بدن نوزاد می‌شود که به او کمک می‌کند احساس راحتی کند.
• کودکتان را در آغوش گرفته بازوهایتان را دور بدنش حلقه کنید، صورتتان رابه صورتش بچسبانید و برایش آواز بخوانید.
• در هنگام خوابیدن برایش شعر بخوانید و شکم یا پشت او را ماساژدهید.
• گریه راه برقراری ارتباط نوزاد با دیگران است. وقتی به او کمک کنید که آرام شود نشان می‌دهید که او را فهمیده‌اید.
• با نوزادتان برقصید. سرش را روی شانه بگذارید و به آرامی او را تکان دهید و به یک موسیقی گوش دهید و یا او را در اطراف اتاق بچرخانید.
• در رفتار با کودک یک ساله خود بگذارید کودکتان نگاه کند، لمس کند، گوش کند و تفاوت‌های اشیا را ببیند. اشیایی که دارای رنگ‌های روشن هستند و یا صدا ایجاد می‌کند مناسب‌اند.
• یک یا دو شی را در محل بازی کودک قراردهید تا او خودش را به آنها برساند (اگر بیشتر از دو شی باشد گیج می‌شود).
• با نوزادتان زیاد صحبت کنید. کلماتی را که می‌گوید مثل گاگا یا دد را با او تکرار کنید و به صورتش لبخند بزنید. شما می‌توانید به او کلماتی را یاد بدهید. مثلا وقتی دستش را به طرف بطری شیر دراز می‌کند و می گوید گاگا باید به او بگویید آهان تو شیر می‌خواهی؟ بیا شیرت اینجاست.
• شعرهای بچگانه برای کودکتان بخوانید که دارای ریتم‌های قوی باشد و بعضی از الگوهای صدا را در آن تکرار کنید. تن صدایتان را مرتبا تغییر دهید و شکلک در آورید و بازی‌هایی از قبیل دالی با او انجام دهید.
• از همان ابتدا کودکان سعی می‌کنند. صداهایی را که ما می‌سازیم را تقلید کنند. آنها به صورت و حرکات ما نگاه می‌کنند. هنگام رفتار با کودک یک ساله صحبت کردن، آواز خواندن، لبخند زدن و حرکات ما به نوزادمان کمک می‌کند تا عشق بورزد و از قوه تکلمش استفاده کند.
• به اشیا آشنا اشاره کنید و آنها را نام ببرید. با شنیدن اسم یک شی بارها و بارها نوزادتان یاد می‌گیرد که ارتباط بین لغات گفتاری با معنی آنها رابفهمد. مثلا بگویید پتوی تو اینجاست. چه پتوی نرم و قشنگی داری.
• به صورت ساده با او بازی کنید. مثلا دماغ او را بگیرید و بگویید دماغت اینجاست؟ و این کار را تکرار کنید. بازی را با لمس کردن گوش و بینی او تغییر دهید و لغات را چندین بار برایش تکرار کنید. این کار را با اشیا مختلف نیز می‌توانید تکرار کنید. وقتی او می‌شنود که شما نام اشیا را بارها و بارها تکرار می‌کنید شروع می‌کند به ربط دادن این صداهای آشنا با آنچه که می‌خواهد و به این طریق منظورش را می‌رساند.

بعد از مطالعه رفتار با کودک یک ساله برای آشنایی با نیازها و رفتار با کودک یک تا چهار ساله خود به بخش رفتار با کودک دو ساله و رفتار با کودک سه ساله مراجعه کنید.