مراحل و شرایط طلاق توافقی و نکات قابل توجه در این نوع طلاق

طلاق توافقی، طلاقی است که زن و شوهر هر دو به این نتیجه می‌رسند که بهتر است از یکدیگر جدا شوند. در این صورت پروسه طلاق کوتاه‌تر شده و فشار روانی وارده بر زوجین و فرزندان کاهش می‌یابد. در این نوع طلاق زن و مرد پیش از طلاق بر سر تمام مسایل از جمله مهریه، جهیزیه، نفقه و حضانت فرزندان به توافق رسیده و در صورت محیا بودن شرایط طلاق توافقی دادگاه خانواده پس از طی مراحلی که ذکر خواهیم کرد اجازه طلاق را صادر می‌کند.

 

طلاق توافقی چیست؟

در این نوع طلاق همه چیز به توافق زن و شوهر بستگی دارد و معمولا زن و شوهر پس از توافق در مسائل مربوط به زندگی مشترک از جمله مهریه، نفقه، جهیزیه و در صورت داشتن فرزند مشترک، حضانت فرزند، به دادگاه خانواده مراجعه می‌کنند و دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش را تنظیم و به دادگاه تسلیم می‌کنند. در حقیقت صرف توافق طرفین برای طلاق جهت ثبت آن کافی نیست و باید به دادگاه رجوع شود.

در واقع طلاق توافقی یک واژه عامیانه است و نام و تعبیر حقوقی و قانونی آن طلاق خلع یا مبارات است. منظور از طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد، طلاق بگیرد اعم از این که مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد (ماده ۱۱۴۶قانون مدنی). اگر کراهت از طرفین باشد طلاق مبارات است که در این صورت عوض نباید اضافه بر میزان مهر باشد (ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی).

 

 

شرایط و مراحل طلاق توافقی

شرایط طلاق توافقی

1. توافق زن و شوهر و تنظیم یک صورتجلسه و مکتوب کردن توافقات جهت جلوگیری از سو تفاهمات احتمالی در طول جریان کار و جلوگیری از خلف وعده احتمالی در اجرای توافقات.
2. مراجعه به وکیل دادگستری؛ البته در صورتی که زوجین هیچ یک نخواهند در مراحل طلاق شرکت داشته باشند می‌توانند هر دو وکیل بگیرند.
3. به همراه داشتن مدارک لازم و تحویل آن به وکیل (شناسنامه، کارت ملی و عقدنامه). در صورتی که هر یک از این مدارک را ندارید، به وکیل خود بگویید تا راهی برای طرح دعوا و انجام کار بدون آن و یا تهیه آن پیدا کند.

 

مراحل طلاق توافقی

1. مراجعه به دفتر خدمات قضایی و ثبت دادخواست طلاق و ضمیمه کردن مدارک لازم
2. مراجعه به دادگاه صالح و تشکیل جلسه با حضور زوجین یا وکلای آنها
3. تنظیم صورتجلسه توافقات
4. مراجعه به مشاور جهت انجام تشریفات مشاوره با هدف بازگشت زوجین به زندگی و اصلاح رابطه
5. در صورتی که زوجه ادعای دوشیزگی داشته باشد مراجعه به پزشکی قانونی و اخذ گواهی بکارت
6. مراجعه به آزمایشگاه و اخذ گواهی عدم بارداری
7. صدور حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش
8. مراجعه به دفترخانه طلاق و ثبت طلاق و صدور طلاق نامه

 

انجام مشاوره از شرایط طلاق توافقی است

طلاق توافقی بدون مشاوره ثبت نمی‌شود. قانون حمایت از خانواده ملزم کرده است که تمام مراجعان برای طلاق به دادگاه درخواست می‌دهند به مشاوره مراجعه کنند. کسانی که به دادگاه مراجعه می‌کنند باید پیش مشاور رفته و چند جلسه با آنها صحبت شود و اگر افراد اختلال‌های شخصیتی و رفتاری دارند مشاوران جلسات را بیشتر برگزار کنند و این امر را به قاضی اعلام کنند که امید سازش وجود دارد یا خیر. در واقع مشاوره دادگاه قصد خواهد داشت که میزان طلاق را کاهش دهد.

شرایط طلاق توافقی در انتخاب داور در دادگاه

اگر دادگاه نتواند زوجین را به ادامه زندگی مشترک متقاعد کند، طبق آیین نامه اجرایی تبصره یک ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، هر یک از طرفین را مکلف می‌نماید که ظرف ۲۰ روز یک داور را از میان نزدیکان خود معرفی کنند. البته در صورت موافقت قاضی دادگاه هر دوی آنها می‌توانند یک شخص را به عنوان داور انتخاب و معرفی کنند و در صورت امتناع یا عدم توانایی هر یک از زوجین نسبت به معرفی داور، دادگاه راسا از بین افراد دیگر که واجد شرایط باشند، داور را تعیین خواهد کرد. داور باید نظرش را به دادگاه ارایه دهد.

قاضی دادگاه خانواده با توجه به نظر داوران و صحبت هایی که خود با زوجین نموده و صورت جلسات تنظیمی و دیگر شواهد در مورد صدور یا عدم صدور گواهی عدم امکان سازش و اینکه شرایط طلاق توافقی محیا است تصمیم می‌گیرد. پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، آنها می‌توانند با ارائه گواهی به دفترخانه طلاق، صیغه طلاق را جاری و ثبت کنند. مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش سه ماه از تاریخ صدور حکم تعیین می‌شود.

 

 

شرایط طلاق توافقی در مورد مهریه، حضانت و نفقه

مهریه: در این طلاق میزان مهریه‌ای که باید به زن پرداخت شود بر حسب توافق طرفین، مبنای عمل دادگاه قرار خواهد گرفت. ممکن است توافق شود مقداری از مهریه به صورت یکجا یا اقساط به زن پرداخت شود ولی غالبا زن از مهریه خود گذشت می‌کند.

حضانت فرزندان: بیشترین علت دخالت دادگاه‌ها در شرایط طلاق توافقی، تعیین تکلیف نسبت به حضانت فرزند مشترک پس از طلاق است که در هر حال بین زوجین نسبت به این امر نیز توافق صورت می‌گیرد و از آنجایی که امکان حقوقی تراضی به هر کیفیت وجود دارد؛ لذا توافق صورت گرفته نیز مورد پذیرش دادگاه قرار خواهد گرفت.

هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به حضانت، ملاقات، نگهدای و سایر امور مربوط به طفل بر خلاف مصلحت او است یا مسئول حضانت از انجام تکالیف خودداری کند یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی‌حق شود، می‌تواند در خصوص اموری مانند واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش‌بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم لازم را اتخاذ کند.

نفقه: باید توجه داشت که نفقه فرزندان پس از طلاق، ارتباطی به حضانت ندارد و در صورتی که پدر مالدار باشد و فرزندان معسر و تنگدست باشند، پدر تکلیف پرداخت نفقه به آنها را خواهد داشت و سپردن حضانت فرزندان به مادر به معنی معافیت پدر از پرداختن نفقه آنها نیست. بهتر است زن و شوهر در مورد اینکه نفقه چیست و چه شرایطی دارد اطلاعات کافی داشته باشند.

 

نکات قابل توجه در شرایط طلاق توافقی

• هرگاه زوج در مهلت مقرر با ارائه گواهی عدم امکان سازش به دفترخانه مراجعه نکند و زوجه ظرف یک هفته در دفترخانه حاضر نشود، سردفتر به زوجین اخطار می‌کند برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفترخانه حاضر شوند.
• در صورت عدم حضور زوجه، صیغه طلاق جاری و مراتب به اطلاع زوجه رسانیده می‌شود.
• در صورت عدم حضور زوج، امکان ثبت صیغه طلاق وجود ندارد مگر این که زوجه به موجب سند رسمی در اجرای صیغه طلاق، وکالت بلاعزل داشته باشد که در این صورت عدم حضور زوج مانع اجرای صیغه طلاق نیست.
• چون این طلاق با توافق طرفین صورت می‌گیرد، به لحاظ قانونی رفتن به محضر هم باید با توافق طرفین باشد و نمی‌شود توافق طرفین را با الزام همراه كرد، بنابراین برای حل این مشكل شاید بهترین راهكار این باشد كه طرفین الزام رفتن به محضر را نیز جزیی از تعهدات خود در دادخواست ذكر كنند تا در نهایت در حكم دادگاه منعكس شود.
• از شرایط طلاق توافقی این است که بعد از صادر شدن گواهی عدم امکان سازش زوجین برای اجرا و ثبت صیغه طلاق سه ماه فرصت خواهند داشت. در صورتیکه حتی یک روز از مهلت سه ماهه بگذرد دیگر گواهی دارای اعتبار نخواهد بود. در حکم طلاق این فرصت ۶ ماه است.
• حدودا یک هفته زمان خواهد برد تا پروسه طلاق با توافق طرفین توسط وکیل انجام شود و حدودا بین ۳۰ تا ۴۰ روز زمان خواهد برد تا طلاق توسط زن و مرد انجام گیرد.
• در صورتیکه زن و مرد وکیل نگیرند باید در جلسات مشاوره شرکت نمایند ولی در صورت گرفتن وکیل نیازی به حضور زن و مرد در جلسات مشاوره نخواهد بود.
• پرداخت حق الوکاله به صورت توافقی می‌باشد ولی معمولا در قبال بذل مهریه مرد پرداخت می‌کند.
• توافقات زوجین در مورد طلاق می‌تواند در محضر دادگاه و یا محضر وکیل و یا دفاتر اسناد رسمی ثبت گردد.
• تمامی حقوق زن شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل، حضانت فرزند، نحوه ملاقات با فرزند و نفقه فرزندان باید به صورت دقیق توافق شود.
• دفاتر ازدواج و طلاق بدون حکم دادگاه نمی‌توانند صیغه طلاق را جاری کنند.
• طلاق توافقی از اقسام طلاق رجعی است که در آن امکان رجوع طرفین در دوران عده وجود دارد.