نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 10 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت –اگر پس از غذا خوردن دچار نفخ و یا یبوست می‌شوید ، اگر دردهایی ناآشنا در ناحیه شکم دارید و علت آن را نمی‌دانید احتمال اینکه به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا شده باشید وجود دارد. اگرچه درمان‌های دارویی برای تخفیف و کنترل این بیماری وجود دارد اما می‌توان با تغییر رژیم غذایی و دوری از استرس تا حد زیادی به روند بهبود و درمان کمک کرد.
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) نوعی اختلال در عملکرد روده است که با درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ و تغییرات در عادات روده‌ای، بدون هرگونه علت ارگانیک دیگری، مشخص می‌شود. این بیماری عارضه‌ای مزمن است که باید در دراز مدت مدیریت شود. اکثر افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر با یادگیری روش‌های کنترل آن بهبود یافته و بیماری زیاد آزارشان نمی‌دهد، این بیماری خیلی به ندرت ممکن است باعث از کار افتادگی شود.
چرا دچار این بیماری می‌شویم؟
علت سندرم روده تحریک پذیر شناخته شده نیست، اما می‌توان گفت عفونت‌های حاد دستگاه گوارش خطر گسترش و توسعه این بیماری را افزایش می‌دهد. علاوه بر این بالای ۶۰ درصد افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر، دچار مشکلات روانی و ذهنی همچون افسردگی و اضطراب هم می‌شوند. همه افراد ممکن است مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر شوند، اما افراد جوان (زیر ۳۵ سال)، زنان و افرادی که در خانواده‌شان سابقه این بیماری وجود دارد، در خطر بیشتری می‌باشند.
علائم و نشانه‌های سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
نشانه‌ها و علایم سندرم روده تحریک پذیر، در بین افراد مختلف متفاوت بوده و بعضی اوقات علایم آن با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود. معمول‌ترین این علایم شامل:
- درد در ناحیه پایین شکم
- نفخ و باد شکم
- احساس نیاز سریع به دفع صبح‌ها و یا بعد از غذا
- اسهال یا یبوست
- احساس اینکه دفع به طور کامل انجام نشده است
- تسکین درد بعد از اجابت مزاج
روش‌های درمانی کدامند؟
استفاده از مواد غذایی و گیاهی زیر تا حد زیادی می‌تواند به بهبود این بیماری کمک کند:
با آرامش غذا بخورید ، وعده‌های غذایی را زیادتر کنید
خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر اما بیشتر به جای وعده‌های غذایی بزرگ در هر روز بسیار بهتر است. مواد غذایی بیش از حد در یک وعده، می‌تواند سیستم گوارش شما را تحت فشار قرار دهد. اگر معمولا وعده‌های غذایی خود را سریع می‌خورید، آرام‌تر و با توجه بیشتری به جویدن مواد غذایی بپردازید. هنگام سریع خوردن، اغلب هوای زیادی خورده می‌شود که در روده به گاز تبدیل شده و مشکل ایجاد می‌کنند.
فیبر بیشتری مصرف کنید
فیبرهای محلول در آب در روده به جلوگیری از اسهال کمک می‌کنند. لوبیا، بلغور جو دوسر و بعضی از میوه‌ها مانند سیب، توت‌فرنگی و گریپ فروت منابع خوبی از فیبرها می‌باشند. اگر مشکل اصلی شما یبوست است، در رژیم غذایی خود فیبرهای نامحلول موجود در گندم، سبوس، دیگر غلات سبوس‌دار، سبزی سالاد و غذاهای دیگر را بگنجانید. فیبر نامحلول باعث می‌شود تا توده مدفوع با سرعت از طریق روده‌ها عبور کند.
تا می‌توانید آب بخورید
نوشیدن حداقل شش تا هشت لیوان آب در هر روز به حرکت هموار و پیوسته ی فیبرها از طریق سیستم گوارش شما کمک می‌کند.
به جای شیر ماست بخورید
در صورتیکه بدن شما با لاکتوز مشکل دارد به جای شیر از ماست استفاده کنید. میزان فرآورده‌های شیری را کاهش داده و به مراه سایر غذاها مصرف نمایید. بعضی اوقات نیاز به قطع مصرف لبنیات می‌باشد. در این شرایط حتما به یک متخصص تغذیه برای مشورت درباره جایگزین محصولات لبنی مراجعه نمایید.
چای زنجبیل بنوشید
زنجبیل همه مشکلات گوارشی از جمله سندرم روده تحریک پذیر را برطرف می‌کند. نصف قاشق چای‌خوری زنجبیل را در یک فنجان چای تازه بریزید، سپس آن را هم زده و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه بجوشد. سپس زنجبیل‌ها را بردارید و آن را بنوشید. چای کیسه‌ای زنجبیل نیز در دسترس است. ۴ تا ۶ فنجان در روز بنوشید.
علاوه بر رعایت رژیم غذایی ورزش و دوری از افسردگی و اضطراب هم می‌تواند به کنترل سندروم روده تحریک پذیر کمک‌کننده باشد. بنابراین در صورت امکان، حداقل ۳۰ دقیقه ورزش غیررقابتی مانند راه رفتن داشته باشید. ورزش به از بین بردن استرس و انتشار اندورفین که یک ضد درد طبیعی است کمک می‌کند و باعث می‌شود تا بدن از جمله سیستم گوارش شما همواره به آرامی کار کند.
پیشگیری
شما نمی‌توانید از ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر پیشگیری نمایید، اما با رعایت موارد مختلفی که در قبل گفته شد و همچنین ترک سیگار، اجتناب از مصرف کافئین و سایر غذاهایی که شدت بیماری را زیادتر می‌کنند و همچنین ورزش منظم، می‌توانید شدت بیماری را کاهش داده و فاصله بین حملات بیماری را افزایش دهید.
