پیوند رحم چیست و چگونه انجام می‌شود؟

ستاره | سرویس سلامت – با پیشرفت علم پزشکی در دنیا دیگر آرزوی مادر شدن یک آرزوی دست نیافتنی نیست. روش‌های بسیاری برای تشخیص و درمان نازایی در زنان وجود دارد. حتی در زنانی که به طور مادرزادی بدون رحم به دنیا می‌آیند هم این امکان وجود دارد که بتوانند نوزاد خود را در آغوش بگیرند. پیوند رحم روشی است که برای این افراد استفاده می‌شود. در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم.

آیا پیوند رحم امکان‌پذیر است؟

در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای پیوند رحم در میان زنانی که بطور مادرزاد از این عضو محروم بوده یا در اثر بیماری مجبور به حذف آن شده‌اند، انجام شده است. برای کاندید شدن در فرآیند پیوند رحم، زنان باید در سن تولد فرزند (در دهه ۳۰ سالگی‌شان) بوده و دارای رحم نباشند. این پیوند طوری طراحی شده که موقت باشد و ایده مطرح این است که زنان باردار خواهند شد، یک یا دو فرزند خواهند داشت و سپس رحم از بدن آن‌ها برداشته می‌شود.

پیوند رحم چگونه انجام می‌شود؟

در ابتدا باید یک رحم به همراه رگ و عروق آن از یک اهداکننده زنده و یا یک فرد فوت شده جدا شود. سپس ارگان جدا شده باید به سرعت به فرد دریافت‌کننده منتقل شود و عملکرد صحیح داشته باشد و در نهایت عملکرد صحیح رحم باید منجر به قاعدگی در فرد شود.
فرزند حاصل از این پروسه باید از طریق سزارین به دنیا بیاید تا اولا به عضو پیوندی استرس وارد نشود و ثانیا فرد به دلیل عدم پیوند سیستم عصب به رحم نمی‌تواند عضلات خود را منقبض کند. پس از پیوند و در زمان بارداری نیز فرد گیرنده باید داروهایی برای پس نزدن عضو پیوندی مصرف کند که ممکن است عوارض جانبی برای فرد به همراه داشته باشد.

مشکلات و خطرات این عمل جراحی چیست؟

• هر نوزاد این زن باید از طریق عمل سزارین متولد شود، چراکه رحم پیوندی احتمالا بیش‌ از حد شکننده است که بتواند زایمان طبیعی را تحمل کند.

• داروهای ضد رد پیوند که مادر مجبور است دریافت کند، علاوه بر خطرات معمول عفونت، ممکن است به جنین در حال رشد آسیب برساند.

• نوزادانی که از این طریق به دنیا می‌آیند معمولا کوچکتر از حد میانگین خود هستند.

• در این وضعیت مادر در معرض فشار خون بالا است.

• جراحی پیوند رحم یکی از جراحی‌های پیچیده است و از آنجاییکه سازمان‌های بیمه تمایلی برای پرداخت پیوندهای رحم ندارند هزینه بالایی دارد.

آیا امکان بارور کردن مردان به این شیوه وجود دارد؟

پیوند رحم این پرسش را مطرح می‌کند که آیا از لحاظ پزشکی می‌توان رحم را به مردان پیوند زد و آنان را باردار کرد. گرچه از لحاظ فنی این کار امکان‌پذیر است، لازم است بازسازی جراحی کل لگن مرد انجام شود و پس‌ از آن نیاز به مصرف مجموعه پیچیده‌ای از هورمون‌ها خواهد بود تا بدن مرد برای بارداری آماده شود.

جنبه اخلاقی این قضیه چه می‌گوید؟

• نخستین مسئله این موضوع است که آیا اهداکننده زنده یا مرده باشد. اگر اهداکننده مرده باشد، ممکن است قبلاً رضایت آگاهانه او برای اهدای عضوش پس از مرگ گرفته نشده باشد. اگر اهداکننده زنده باشد و با گیرنده خویشاوندی داشته باشد، ممکن است برای اهدای عضو به خاطر تعهد خانوادگی تحت‌ فشار قرار گیرد.

• مسئله اخلاقی دیگر این است که پیوند رحم یک جراحی انتخابی است و مانند پیوند کبد یا کلیه عملی حیات‌بخش نیست.

• پزشکان در روند این پیوند دو جراحی روی گیرنده و یک جراحی روی دهنده زنده انجام‌ می‌دهند و هدف فقط تجربه بارداری است. آیا این تجربه آن‌قدر اهمیت دارد که خطرات این اعمال را پذیرفت.

• البته راه‌های دیگری برای بچه‌دار شدن وجود دارد، برای مثال فرزند قبول کردن یا استفاده از مادر جایگزین. اما برای برخی از زنان به دلایل مذهبی یا فرهنگی چنین کاری ممکن نیست. برای مثال برخی از مذاهب اجازه استفاده از مادر جانشین را نمی‌دهند.